Најверојатно веќе сте го забележале знакот на апликациите за временска прогноза „Feels like“ („Real feel“), што значи „Се чувствува како“ и донесува информации за вистинското чувство на студ.
Според AccuWeather во Скопје вчеравечeр околу седум часот беа измерени минус 2 Целзиусови степени, а „Real feel“ температурата на воздухот изнесуваше минус 1. Во случајов разликата не е голема, бидејќи немаше ветaр, а токму тоа е и причината за различните вредности на измерената температура.
Што всушност значи Real feel/Feels like температура?
Кога дува ветар, се губи топлина и формулата покажува колку нашето тело го чувствува студот. Односно полесно е да се биде на минус 20 степени без ветер, отколку на минус 5 степени кога дува ветaр. Нашето тело троши многу енергија за да се загрее, а ветaрот буквално ја симнува топлината од телото, па чувствуваме дека е многу поладно отколку што е навистина.
Real feel температурата може да биде потопла или постудена од вистинската температура во зависност од временските услови
„Се чувствува како“ температурата се потпира на податоците за животната средина, вклучувајќи ја амбиенталната температура на воздухот, релативната влажност, пoкриеностa со облаци, интензитет на сонцето и брзината на ветaрот за да одреди како временските услови се чувствуваат на гола кожа.
Во временската прогноза, терминот „Feels Like“ (или „Real Feel“) е индикатор кој го опишува субјективното чувство на температурата врз човечкото тело. Овој индекс често отстапува од измерената температура (наречена апсолутна температура) и ги зема предвид дополнителните фактори кои влијаат врз перцепцијата на топлина или студ.
Историјат на концептот
Идејата за перцептивна температура датира од почетокот на 20-тиот век, кога научниците почнале да истражуваат како влажноста и ветерот влијаат врз човечката кожа. Првите формули за „осетливата температура“ се појавиле со развојот на Wind Chill Index во 1940-тите, кој го пресметувал субјективното чувство на студ при ниски температури и висок ветер.
Подоцна, со разбирањето на топлотниот стрес, во 1970-тите се воведе и концептот на Heat Index, кој ја зема предвид влажноста на воздухот при високи температури. Современите индекси како „Feels Like“ ги комбинираат овие два концепти и додаваат дополнителни фактори како изложеност на сонце и атмосферски притисок.
Фактори кои влијаат на „Feels Like“
- Ветер (Wind Chill)
- При ниски температури, ветерот го засилува губењето на топлина од кожата. Колку е посилен ветерот, толку повеќе телото губи топлина, што резултира со чувство на пониска температура.
- Влажност (Heat Index)
- Влажниот воздух ја намалува способноста на телото да се разладува преку испарување на потта. Тоа го прави воздухот да се чувствува потопол отколку што навистина е.
- Сончева радијација
- Изложеноста на директно сонце може да го зголеми чувството на топлина, дури и ако апсолутната температура е умерена.
- Облека и активност
- Овие фактори не се вклучени во математичките модели, но значително влијаат врз индивидуалното чувство за топлина или студ.
Како се пресметува „Feels Like“?
Современите модели за пресметување на „Feels Like“ користат комплексни формули кои комбинираат повеќе метеоролошки фактори. На пример:
- Wind Chill Formula:
Се користи при температури под 10°C и зема предвид брзината на ветерот:Twc=13.12+0.6215T−11.37v0.16+0.3965Tv0.16T_{wc} = 13.12 + 0.6215T – 11.37v^{0.16} + 0.3965Tv^{0.16}каде TwcT_{wc} е перцепираната температура, TT е вистинската температура, а vv е брзината на ветерот. - Heat Index Formula:
За високи температури и висока влажност:HI=−42.379+2.04901523T+10.14333127RH−0.22475541TRH−0.00683783T2−0.05481717RH2+0.00122874T2RH+0.00085282TRH2−0.00000199T2RH2HI = -42.379 + 2.04901523T + 10.14333127RH – 0.22475541TRH – 0.00683783T^2 – 0.05481717RH^2 + 0.00122874T^2RH + 0.00085282TRH^2 – 0.00000199T^2RH^2каде HIHI е топлотниот индекс, TT е температурата, а RHRH е релативната влажност.
Зошто е важен „Feels Like“?
- Здравје и безбедност: Погрешното толкување на временската прогноза може да доведе до ризици како хипотермија (при студ) или топлотен удар (при жештина).
- Планирање активности: Дава реалистична проценка за тоа како да се облечеме или дали да избегнуваме физички активности.
- Психолошки аспект: Човечката перцепција на времето може да влијае врз расположението и продуктивноста, па затоа овој индекс е клучен во секојдневното известување.
Референции и примена
- Метеоролошки служби: „Feels Like“ е стандардна компонента на апликациите за време (AccuWeather, The Weather Channel).
- Научни студии: Истражувањата за топлотен стрес и термичка удобност ја подобруваат прецизноста на индексот.
- Општествена улога: Ги информира јавните здравствени политики за екстремни временски услови.
Заклучок
„Feels Like“ е клучен концепт кој го надополнува разбирањето за времето, помагајќи ни да го предвидиме не само како ќе изгледа надвор, туку и како ќе го доживееме. Тој е резултат на долгогодишни истражувања, технолошки напредок и метеоролошка иновација, поставувајќи го како еден од најкорисните индикатори за временска прогноза.
