Хипертензијата, позната и како повишен крвен притисок, е една од најчестите хронични заболувања кај возрасната популација. Се смета за главен ризик-фактор за срцеви заболувања, мозочен удар и други загрозувачки здравствени состојби.
Што е хипертензија?
Хипертензијата се дефинира како состојба при која крвниот притисок во артериите е издигнат над нормалните граници. Нормалниот крвен притисок е со вредности под 120/80 mmHg, додека хипертензијата се дијагностицира кога вредностите надминуваат 140/90 mmHg.
Причини и фактори на ризик
Хипертензијата може да биде примарна (есенцијална) или секундарна. Примарната хипертензија, која се јавува кај повеќето од 90% од случаите, нема позната причина. Секундарната, под 10%, се поврзува со одредени заболувања (болести на бубрезите, хормонски дисбаланси и сл.).
Клучни фактори на ризик се:
- Годините (повеќе веројатност со возрастот)
- Семејна анамнеза
- Дебелина и потхранетост
- Недоволна физичка активност
- Нездрава исхрана (со висок внес на сол и маснотии)
- Хроничен стрес
- Прекомерно консумирање на алкохол и цигари.
Симптоми и дијагностика
Хипертензијата често се нарекува „тивок убиец“ бидејќи може да постои без симптоми сè додека не направи штета на органите. Симптомите кои може да се јават вклучуваат главоболки, вртоглавица, задушеност и крварење од носот.
За дијагностицирање, едноставно мерење на крвниот притисок е доволно, но се препорачува континуирано следење за точна дијагноза.
Третман и превенција
Лечењето на хипертензијата вклучува медикаментозна терапија и промена на животниот стил. Лекарите често препишуваат:
- Антихипертензиви (бета-блокатори, диуретици, АЦЕ-инхибитори, и сл.)
- Контрола на основните заболувања ако станува збор за секундарна хипертензија.
Превенцијата е клучна за спречување на хипертензијата и вклучува:
- Здрава исхрана: Ограничете го внесот на сол и заситени масти, консумирајте повеќе овошје, зеленчук и цели зрна.
- Редовна физичка активност: Најмалку 30 минути умерена активност дневно.
- Намалување на стресот: Применете техники за релаксација како јога или медитација.
- Избегнување на штетни навики: Ограничете го алкохолот и откажете се од пушење.
Последици ако не се третира
Неконтролираната хипертензија може да доведе до сериозни здравствени компликации, како што се:
- Срцев удар
- Мозочен удар
- Срцева слабост
- Бубрежна инсуфициенција
- Проблеми со видот (ретинопатија)
ВАЖНО
Хипертензијата е сериозно, но управливо заболување. Со редовно следење, здрава исхрана, физичка активност и соодветна терапија, може значително да се намали ризикот од компликации. Здравјето е во вашите раце – започнете со мали промени денес за подобро утре!
