Според дефиницијата на Светската здравствена организација хипохондрик е лице кое најмалку половина година чувствува постојани телесни симптоми на болест, без соодветен лекарски наод, кое поради тие симптоми често посетува лекар и кај кое стравот од болест преовладува во размислувањето и секојдневието.
Хипохондријаза или соматско симптоматско пореметување е сериозна медицинска состојба. По правило се јавува во младоста, често проследена со симптоми на депресија или анксиозност. Може да се развие подоцна во животот како реакција на стресна ситуација, како што е загуба на сакано лице. Главна карактеристика е константна преокупираност од страв од сериозна болест. Хипохондриците сметаат дека постојано се здравствено загрозени и им е неопходна честа медицинска потврда дека се здрави. Забрзано дишење или работа на срцето, отежнато варење или главоболка, тие често ги толкуваат како знак за тешко заболување, како што е срцев удар, рак на дебело црево или тумор на мозокот.
Најчести симптоми на хипохондрија:
- Претеран страв или загриженост дека е присутна некоја болест;
- Загриженост дека малите симптоми укажуваат на сериозна болест;
- Зачестени посети на лекар поради консултација во врска со одредени симптоми;
- Опсесивно читање на теми за здравјето;
- Емоционална нестабилност;
- Зачестена загриженост и проверување на телесни симптоми како болка и топчиња по телото;
- Постојана проверка на виталните знаци, како пулс и крвен притисок;
- Увереност дека имате некоја болест откако за неа нешто сте прочитале или слушнале;
- Неверување на лекарски наоди.
Погрешно е сфаќањето дека лицето со хипохондрија си замислува симптоми и посетува лекар бидејќи бара внимание. Овие лица навистина ги чувствуваат симптомите што ги опишуваат. Нивното доживување може да биде толку интензивно што им ги преокупира мислите и чувствата, им ја одзема енергијата, го нарушува извршувањето на нормалните животни активности. Количината на стрес која еден хипохондрик секојдневно ја доживува е голема, па кај нив јасно се гледа заморот на лицето и отежната подвижност на телото.
Хипохондрикот ќе направи голем број непотребни медицински тестови, кои имаат негативен резултат, па при секоја следна посета лекарот ќе се сомнева во вистината на симптомите кои пациентот ги чувствува. Пациентот, пак, почнува да се сомнева во својата дијагноза, ги менува лекарите и бара дополнителни медицински тестови, за да најде потврда за својата измислена болест. Опседнати со страв, хипохондриците често прелистуваат стручна литература или интернет-страници во потрага за објаснување на своите симптоми, со тоа го зголемуваат сомнежот во својот лекар. Вака се создава маѓепсан круг на недоверба помеѓу лекарот и пациентот, што претставува голем проблем, бидејќи во процесот на дијагноза можат да се занемарат знаците на вистински постоечка болест. Во зависност од интензитетот на прикажување на хипохондријата, постојат психолошки советувања и психијатриски третмани во лекувањето.
Зборот „хипохондрија“ потекнува од грчкиот збор хипохондриум и го означува подрачјето на абдоменот (стомакот) кое се наоѓа во областа на црниот дроб, под десниот ребрен лак. Називот е усвоен поради тоа што повеќето пациенти преокупирани од стравот од болест примарно се жалат на симптоми кои потекнуваат токму од овој дел на телото.
