Имплантацијата на мултифокални интраокуларни леќи (ИОЛ) е хируршка процедура што се користи за корекција на видот, обично по операција на катаракта, но може да се изведе и кај пациенти кои сакаат да ја намалат зависноста од очила. Мултифокалните ИОЛ овозможуваат добар вид на различни растојанија (блиску, средно и далеку) и претставуваат алтернатива на монофокалните леќи, кои овозможуваат јасен вид само на една одредена дистанца.
Како се изведува имплантацијата на мултифокални ИОЛ:
- Подготовка и анестезија: Операцијата на имплантација на ИОЛ обично се изведува амбулантски под локална анестезија (капки за очи). Ова значи дека пациентот не чувствува болка за време на постапката, но е буден. Понекогаш се дава и лесен седатив за да се опушти пациентот.
- Отстранување на природната леќа: Во случај на катаракта, природната леќа на окото (која е заматена) се отстранува со ултразвучна емулзија (факоемулзификација). Преку мал инцизија се вметнува сонда која ја разложува заматената леќа на мали парчиња, кои потоа се отсмукуваат од окото.
- Вметнување на мултифокалната ИОЛ: Откако природната леќа е отстранета, мултифокалната интраокуларна леќа се имплантира во капсулата на окото, на местото каде што природната леќа некогаш била поставена. Оваа нова леќа е направена од биокомпатибилен материјал и е дизајнирана да трае доживотно. Мултифокалната ИОЛ има специјална оптика која овозможува светлината да се фокусира на различни растојанија.
- Завршување на постапката: Откако леќата е поставена, хирургот ги проверува очите и инцизиите. Бидејќи резовите се мали (обично под 3 mm), тие најчесто не бараат шиење и природно зараснуваат.
Успешност на имплантацијата на мултифокални ИОЛ:
Имплантацијата на мултифокални ИОЛ има висока стапка на успешност. Повеќето пациенти доживуваат значително подобрување на видот и не мора да носат очила за близу, далеку или средни растојанија. Успешноста на постапката зависи од неколку фактори, како што се состојбата на очите пред операцијата, здравствената историја на пациентот и очекувањата по операцијата.
Можни последици и несакани ефекти:
Иако повеќето пациенти се задоволни со резултатите, постојат неколку можни несакани ефекти:
- Сјаење и хало ефекти: Некои пациенти забележуваат сјаење или хало ефекти околу светлата, особено ноќе. Ова може да биде поизразено во првите неколку недели или месеци по операцијата, но често се намалува со текот на времето.
- Контрастна чувствителност: Кај некои пациенти може да има малку намалена способност да ги препознаваат фините детали или разликите во контраст во услови на слабо осветлување.
- Визуелна адаптација: Мултифокалните леќи бараат време за адаптација. Пациентите може да забележат дека е потребно време мозокот да се прилагоди на новите фокуси.
- Вторична катаракта (PCO): Кај некои пациенти, капсулата на леќата може да стане заматена по операцијата (позната како „вторична катаракта“ или PCO). Ова не е вистинска катаракта и лесно се третира со кратка ласерска процедура (YAG капсулотомија) која го расчистува заматувањето.
Постоперативна грижа:
- Користење на капки за очи: Пациентите треба да користат антиинфламаторни и антибиотски капки за очи за да се спречат инфекции и воспаленија.
- Избегнување физички активности: Пациентите треба да избегнуваат подигање на тешки предмети и физички активности за неколку недели по операцијата.
- Контролни прегледи: Редовни прегледи се потребни за да се осигура дека очите заздравуваат правилно и дека нема компликации.
Дали имплантацијата може да има негативни последици и како се санираат?
Имплантацијата на мултифокални интраокуларни леќи (ИОЛ) генерално е безбедна и успешна процедура, но како и со секоја хируршка интервенција, постојат можни негативни последици и компликации. Добрата вест е дека повеќето од овие компликации се ретки и често лесно се третираат.
Можни негативни последици:
- Сјаење и хало околу светла: Некои пациенти може да забележат светлосни „хало“ ефекти околу светла, особено ноќе. Ова е честа појава кај мултифокалните леќи, бидејќи тие рефлектираат светлина на различни растојанија. Иако ова обично се намалува со време, кај некои пациенти може да остане проблем и да влијае на ноќното возење.
- Решение: Ако симптомите се сериозни и постојани, може да се размисли за замена на леќата со друга, но најчесто симптомите сами по себе се намалуваат со текот на времето. Некои пациенти користат специјални очила за намалување на отсјајот при возење ноќе.
- Намалена контрастна чувствителност: Мултифокалните леќи може да предизвикаат мала редукција на контрастната чувствителност, што значи дека деталите во слабо осветлени услови може да бидат потешки за препознавање. Ова најчесто не е сериозен проблем, но кај некои пациенти може да влијае на видот во услови на слаба светлина.
- Решение: Со текот на времето, пациентите се прилагодуваат на овие промени. Ако проблемот е значителен, лекарот може да препорача дополнителни мерки како употреба на помошни очила за специфични активности.
- „Вторична катаракта“ (постериорна капсуларна опацификација – PCO): Ова е релативно честа компликација, каде што капсулата на природната леќа (во која е вметната ИОЛ) станува заматена неколку месеци или години по операцијата. Ова заматување на видот може да ги имитира симптомите на катаракта.
- Решение: PCO се третира соYAG ласерска капсулотомија, брза и безболна процедура во која ласер се користи за расчистување на заматената капсула. Видот се враќа веднаш по процедурата.
Инфекција (ендофталмитис): Иако многу ретко, постои ризик од инфекција по операцијата на имплантација на ИОЛ. Ова е сериозна компликација која може да влијае на видот и бара итен третман.
-
- Решение: Инфекциите се третираат со агресивна антибиотска терапија. Брза интервенција е клучна за спречување на трајно оштетување на видот.
- Дислоцирање на ИОЛ: Во ретки случаи, вештачката леќа може да се дислоцира или да се помести од своето место. Ова може да предизвика заматен вид или двојни слики.
- Решение: Ако леќата е дислоцирана, може да биде потребна дополнителна операција за да се поправи или замени леќата.
- Отекување на рожницата (едем): По операцијата, може да се јави оток на рожницата, што предизвикува заматен вид.
- Решение: Отекувањето обично се повлекува со време, но во некои случаи може да бидат потребни специјални капки или други третмани за намалување на воспалението.
- Суво око: Некои пациенти може да развијат суво око по операцијата, што може да доведе до чувство на иритација или заматен вид.
- Решение: Сувото око се третира со капки за вештачки солзи или други третмани за подобрување на влажноста на очите.
Како се санираат негативните последици:
- Редовни прегледи: Редовните контролни прегледи кај офталмолог се клучни за рано откривање на компликации. Лекарот ќе следи за знаци на инфекција, PCO, дислокација на леќата или други проблеми.
- Користење на капки за очи: По операцијата, често се препишуваат антиинфламаторни и антибиотски капки за спречување на инфекции и воспаленија. Овие капки помагаат за побрзо заздравување и спречување на компликации.
- Ласерски третмани: Како што е случајот со PCO, ласерските процедури можат да се користат за решавање на проблеми како заматување на капсулата.
- Дополнителна хирургија: Во случаи на дислокација на ИОЛ или сериозни проблеми, може да биде потребна повторна операција за корекција или замена на леќата.
Заклучок:
Имплантацијата на мултифокални ИОЛ е многу успешна процедура, со висок процент на задоволни пациенти. Можните негативни последици се ретки, а повеќето компликации се лесно управливи со брза интервенција. Со редовна постоперативна грижа и следење, пациентите можат да го минимизираат ризикот и да го извлечат максималниот бенефит од процедурата.
