Пишува: Катерина Шекеровска-Димовска/katerina@panacea.mk
- Вградените срцеви електронски уреди (CIED) се користат со зголемена фреквенција во текот на изминатата деценија;
- CIED инфекциите се ретки;
- Стапката на инфекција е многу променлива, во опсег од 0,5 до 12 %;
- Потенцијално опасна компликација;
- Смртност од 30-35 % кај CIED инфекции;
- CIED инфекцијата може да биде локална или системска.
„Без комплетна едукација на пациентите, членовите на семејството, докторот во примарната заштита – нема успех“, вели професорот д-р Јосип Винцељ, специјалист интернист – кардиолог од Хрватска, кој изминатиов период престојуваше во земјава, каде ги сподели резултатите од неговото најново истражување на тема инфекции на вградени срцеви електронски уреди. „Најбитна е превенцијата“, објаснува проф. д-р Винцељ, кој нагласува дека навременото препознавање на симптомите на инфекција, исто така, е многу битно во нивниот понатамошен третман и превенција од големи инфекции и непотребни оперативни зафати.
Професоре Винцељ, во изминатиов период престојувавте во Охрид, кадешто бевте дел од 6. Конгрес на микробиолози, во чии рамки говоревте за инфекции на вградени срцеви електронски уреди. Овие инфекции се јавуваат во 0,5 до 12 отсто случаи, меѓутоа она што загрижува е високата смртност, која се движи меѓу 30-35 отсто. Што е најбитно кога се работи за овој тип на инфекции?
Проф. д-р Винцељ: Битно е да се работи на превенција на тие инфекции. Тоа е многу важно токму поради високата смртност, бидејќи оваа смртност е дупло повисока отколку кај останатите срцеви инфекции, како на пример, ендокардитис. Превенцијата се сведува на тоа условите кога се имплантираат тие уреди мора да бидат стерилни, персоналот мора да се придржува до сите тие стерилни мерки и, секако, битно е искуството, како и лекувањето на секоја бактеријемија (присуство на бактерии во крвта) откако ќе се имплантира уредот, зашто постои опасност да адхерира и да предизвика инфекција на уредот.
Штом се појави температура треба веднаш да се појде на лекар, а не да се лекува дома, да се земаат аспирини, андоли или некој антибиотик на своја рака
Имавме случај на еден банален уринарен инфект кој не се лекувал добро, пациент со пејсмејкер. Адхеренција на бактеријата на електродата, настанала сепса и пациентот доаѓа во болница, каде што се направи хируршка екстракција на уредот, се извади комплетно надвор и се постави нов уред, кај кој електродите беа ставени епикардиски, не одат повеќе во срцевата шуплина и нема можност од инфекција. Најчесто станува збор за пациенти кои се зависни од тие уреди и кај кои мора да се имплантира нов уред.
Во истражувањето коешто го презентирав во Охрид смртноста беше 20 отсто, двајца пациенти ни умреа во болница, но сепак сме пониски од она што го наведов како просек од 35 проценти. А зошто? Тоа беа тешко болни пациенти, кои имаа уред за механичка потпора за циркулацијата во end-stage heart failure, пациенти кои тешко ги поднесуваат оперативните зафати. Кај нив моравме да го извадиме уредот и да ставиме нов, беа на респиратор и на апарати на интензивна нега, но со смртни резултати.
Терапија за имплантација на LVAD имаме два вида – на долго време и т.н. bridging терапија, како мост на времето до трансплантацијата на срце
Кои се критериумите за инфекции на вградени срцеви електронски уреди?
Проф. д-р Винцељ: Клинички знаци за инфекција, температура, биохемиски параметри, ЦРП, леукоцити, седиментација, тоа се пациенти кај кои има затајување на срце, затоа се и срцеви болни, може да има и белодробна емболија, треска и сл. Освен клиничките знаци, јасно е дека дијагнозата поставува темелни критериуми за сите инфекции на срцето, како што е за ендокардитис, значи изолација на патоген причинител и ехокардиографски знаци, наслаги на електродите или на друг дел од уредот.
Стафилококите се јавуваат како најчести предизвикувачи на инфекциите со застапеност во 60-90 % од случаите…
Проф. д-р Винцељ: Да, тие се најчести предизвикувачи затоа што ги има насекаде и штом влезат во циркулацијатата може да направат проблеми. Знаете најчесто се работи за постари лица, со просек на години 61, кои се поосетливи и поподложни на инфекции, а освен што се срцеви болни имаат и други болести, дијабетес, лоша бубрежна функција и сл. што ги прави посклони од другите кон инфекции.
Што е најбитно за пациентите откако ќе им биде вграден срцев електронски уред? Кои мерки треба да ги преземат за да не дојде до инфекција?
Проф. д-р Винцељ: Редовни контроли на лекар, најпрво месец дена по операцијата кај кардиохирург, па потоа кај кардиолог, кој ги испитува функциите на вградениот уред. Ние ги едуцираме пациентите, им говориме, ги запознаваме со сите знаци на инфекција кои би можеле да се појават за да умеат да ги препознаат. Може да биде црвенило на местото кадешто е имплантиран тој апарат, значи ако се појави, веднаш на лекар да се направи хемокултура за да се види дали е знак на инфекција или е локално. Исто така, и штом се појави температура треба веднаш да се појде на лекар, а не да се лекува дома температурата, да се земаат аспирини, андоли или некој антибиотик на своја рака.
-
По имплатанцијата на електронските уреди ние дури се јавуваме и кај семејниот лекар на пациентот за и нему да му објасниме за што треба да води грижа, зашто тој го гледа многу почесто пациентот отколку ние. Истовремено го едуцираме и семејството за да знае кои се знаците и симптомите со цел да не се дојде до оние големи инфекции и непотребни операции
Професоре, имате ли можеби податоци за Македонија, колку овие инфекции се присутни овде и дали може да се зборува за некаква споредба?
Проф. д-р Винцељ: За жал, немам податоци каква е состојбата кај вас и тешко ми е да споредувам. Дури и кај нас немам податоци за цела држава, имам само за мојата болница, каде за десет години имавме 10 пациенти: женски (4), машки (6), на возраст од 24-80 години, средна возраст 62,1 г., што и не е така страшно. Во Македонија се имплантираат помалку уреди отколку во Хрватска, тие се многу скапи.
Сакам да напоменам дека само тројца пациенти беа од мојата болница, а 7 беа од други болници, а се на се, двајца пациенти можеа да се поврзат со престој во болница, како болнички инфекции, додека 80 % беа со инфекции од дома. Што значи дека ние во болниците добро работиме.
За крај, уште еднаш би потенцирал: без комплетна едукација на пациентите, членовите на семејството, докторот во примарната заштита – нема успех. Една алка во ланецот ако откаже, кругот се прекинува.
