Пишува: Александра Стојановска/saska@panacea.mk
Мажите на возраст од 18 до 65 години, во поголем процент се опиваат во однос на жените, но бројките кај помладата популација се поинакви. Според директорот на Клиниката за токсикологија во Скопје д-р Нико Беќаровски последниве две-три години девојчињата под 18 години повеќе сакаат да пијат алкохол, па се случува и со две испиени чаши во лоша состојба да завршат во болница. Со него разговаравме и што е всушност алкохолна интоксикација, колку алкохол ни е доста и за тоа што ни се случува додека пиеме.
Што е алкохолна интоксикација?
Д-р Беќаровски: Малку е тешко да се каже дефиниција за алкохолната интоксикација затоа што иста концентрација кај некого може да предизвика и коматозна состојба, а некој дури може да вози кола без никакви последици. Постојат разни табели кои покажуваат степен на поспаност, пивнатост или кома, меѓутоа во праксата многу често не соодветствуваат. Исто така, има разлика дали се работи за машко или женско. Генерално женскиот организам, посебно кај младите е тоа поизразено, помалку издржуваат затоа што машкиот организам има поголема мускулна маса којашто има поголема апсорпциона моќ, така што конкретна дефиниција и нема, Меѓутоа, клинички гледно пациент со изгубена свест којшто е поспан или комплетно не реагира веќе го нарекуваме алкохолна интоксикација.
Кои се симптомите по кои се препознава алкохолното труење, иако велите дека нема строга дефиниција на состојбата?
Д-р Беќаровски: Секое алкохолно пијанство има неколку фази. Првата фаза е фаза на еуфоричност, фактички сите ние го конусмираме алкохолот поради таа прва фаза кога стануваме весели, расположени, логороични, кога ги има тие убавите ефекти. После тоа доаѓа еден краток период кога се постигнува плафонот и после тоа доаѓа период на седација. Кога ќе настане тој период на седација, тогаш е фактички таа алкохолна интоксикација и опасноста е што ако малку повеќе претераме од што може да ни издржи организмот, може да настане и депресија на центарот за дишење и смрт. Значи, алкохолна интоксикација може да заврши и летално.
Колку алкохол е премногу?
Д-р Беќаровски: Пак ќе кажам дека се е индивидуално. Ние сме имале млади пациентки по 14 или 15 години кои после две до три чашки завршувале на нашата клиника и каде што сме имале дури и почетни знаци на депресија на дишењето. Додека сме имале и такви коишто давале анамнестички податоци дека испиле и по 10-15 чаши, а биле во подобра состојба.
За среќа, на клиникава од октомври месец наваму располагаме и со најсовремена апаратура за детекција на алкохол, за која од Нова година добивме и меѓународен сертификат со којшто каде било низ Европа се препорачува ако некој се препие во Македонија да се одреди концентрацијата кај нас. Дозите што сме ги добиле варирале од-до. Значи, завршувале и пацинети кои имале и под 0,5 промили, која се смета за доза со којашто може да се вози, ама биле млади пациенти кои веќе имале знаци на изразена поспаност. А, сме имале и пациенти со по 4,5 до 5 промили алкохол во крвта.
Каква е возрасната структура? Кој е најмладиот, а кој најстариот пациент и дали почести се алкохолните препивања кај жените или кај мажите?
Д-р Беќаровски: Ако ова го зборувавме пред 20 минути ќе речев дека тоа е машката популација. Но, според последните податоци некаде 55 % се мажи, додека 45 % се жени. Она што е интересно, ако ги видиме повозрасните пациенти односно од 18 до 65 години тука веќе изразено е позастапена машката популација, некаде 75 % наспроти 25 %, однос мажи-жени. Додека кај младите, последните две-три години, девојчињата се почести. Најмладиот пациент што сме го третирале е 14 години, но кај нас се јавувале и деца кои имале по 11-12 години, но поради законски причини ние мора нив да ги испратиме на Детска клиника.
Што се случува всушност во телото додека пиеме?
Д-р Беќаровски: Алкохолот е, пред се, стимуланс, тој прво стимулира и настанува во првиот момент мала вазоконстрикција, стеснување на крвните садови, па потоа настанува вазодилатација или ширење. И она што секогаш го забораваме е дека алкохолот во себе содржи голема количина на шеќери. Одеднаш кога ќе влезе голема количина на шеќер се активира панкреасот кој лачи големи количини на инсулин кои се несоодветни за таа количина на шеќери и пациентот запаѓа во хипогликемија. И затоа ние во препораките секогаш кажуваме кога ќе видите пивнато лице дајте му нешто благо, а не она што се зборува кафе без шеќер, туку напротив треба кафе со многу шеќер.
Како се третира алкохолното труење?
Д-р Беќаровски: Ние имаме еден проблем којшто е веќе всаден меѓу народот, а тоа е мислењето, однеси го на Токсикологија да му го исперат желудникот. Перење на желудник може ако седиме одма до кафулето или кафаната каде што пијат и првите неколку минути да интервенираме. Инаку, алкохолот толку брзо се апсорбира што ние шанса нема да го извадиме од желудник. Значи, тоа што ние може да постигнеме е создавање во крвта ниво на шеќерот да го подобриме, со оглед дека се шират крвните садови паѓа притисокот, значи и тој да се нормализира. Алкохолот што си е влезен во органите, пред се, во мозокот нема начин како да се извади. Значи, тој си има стриктно детерминирани параметри по коишто се излачува и тука ние многу, многу нема што да направиме.
Кои се препораките за самопомош или да како да помогнете некому ако видиме дека има алкохолно труење?
Д-р Беќаровски: Значи, прво треба пациентот да се стави во хоризонтална положба по можност и да се подигнат нозете за да може притисокот малку да се покачи. И, секако, ако е свесен да се даде благо. Ако веќе е изгубена свеста не би препорачал ништо преку уста, бидејќи не дај Боже може да влезе и во дишни патишта. Најдобро е лицето да биде згрижено од стручни лица.
