Пишува: Александра Стојановска/saska@panacea.mk
Грижите и стресот, повеќе или помалку го погодуваат секој од нас, но не можеме сите да се носиме со нив на ист начин. Тие може да не парализираат и да ги спречат нашите намери и главно водат до уште полоша ситуација.
Се повеќе се зборува за анксиозноста како еден од најголемите проблеми кој со себе ги носи современиот, забрзан начин на живот, проткаен со голем број обврски, кратки временски рокови, тензии, фрустрации и стрес. Од она што знае е дека анксиозноста е состојба која се карактеризира со чувство на внатрешна вознемиреност, страв дека нешто лошо ќе се случи, проследено со силна психомоторна напнатост и внатрешен немир. Лицето во состојба на анксиозност има чувство дека ќе изгуби контрола над себе, па дека ќе му се случи нешто “страшно“ и често е уверено дека целиот негов свет потполно ќе се распадне. Ваквата состојба значајно го поремтува квалитетот на живот на анксиозната личност и речиси и да не постои нешто во кое може да ужива.
Но, што е всушност анксиозност? И како е можно да се опуштиме?
Одговори на овие прашања и разрешување на уште некои недоумици, побаравме од психијатарот д-р Кадри Хаџихамза од Клиниката за психијатрија во Скопје.
Зборот анксиозност во последно време многу често се користи, но имам впечаток дека луѓето баш и не знаат што всушност значи оваа состојба. Може ли да им објасниме на читателите, што е всушност анксиозност?
Д-р Хаџихамза: Анксиозност во суштина значи страв, напнатост. Тој може да е оправдан (испит, брак, промена на работно место и сл.) но и неоправдан (без видлива причина). Степенот на реакцијата е исто така важен.
Се додека ние го контролираме, стравот е нешто со кое можеме да се справиме сами. Но, во моментот кога стравот не контролира нас, тоа станува патолошка состојба.
Кои се симптомите по кои едно лице може да препознае дека се соочува со анксиозност?
Д-р Хаџихамза: Најчест знак на анксиозноста е несоницата. Знаете, не е залуден изразот „бесони ноќи од страв нешто да не и/му се случи“. Друг симптом кој следи е намален (или изгубен) апетит како и намалена концентрација и способност за работа.
Може ли анксиозноста да предизвика физички проблеми?
Д-р Хаџихамза: ДА. Позната е групата на т.н. психосоматски болести: чир на желудникот, инфаркт на срцето или покачен крвен притисок. Причината за болестите е во психата (напнатоста) додека последиците се на телото (сома-гр.).
Може ли долготрајната анксиозност да предизвика нервен слом кај едно лице?
Д-р Хаџихамза: „Нервен слом“ е лаичко име за декомпензација на психолошки план.
Нашата психа секојдневно е изложена на надворешни „удари“ – нешта кои ве „нервираат“.
Но, ние имаме и психолошки одбранбени механизми. Кога тие механизми се преплавени (силата на „ударите“ е поголема од таа на одбранбените механизми), велиме дека настапила декомпензација односно „нервен слом“.
Постои ли одредена група кај која е најчеста појавата на анксиозност или ова пореметување може да се јави кај било кого?
Д-р Хаџихамза: Не постои одредена група кај која најчесто се појавува анксиозноста. Таа се следи кај малите деца но и кај постарите лица. Се разбира, секоја старосна група покажува специфики во презентирањето на анксиозноста.
Има ли можност за лекување на анксиозноста и како се спроведува тоа?
Д-р Хаџихамза: ЛЕКУВАЊЕ ПОСТОИ. Тоа може да се направи со лекови или со психотерапија. Но, за жал, кај нас се уште постои срам (стигма) од одење кај психијатар, па кај доктор се доаѓа кога последиците од анксиозноста не можат да „се скријат“.
Порака до вашите читатели би била да се јават кај психијатар штом почувствуваат некоја тегоба, пред да стане предоцна.
