Пишува: Александра Стојановска
saska@panacea.mk
Очниот преглед овозможува да се утврди состојбата на окото, да се провери оштрината на видот и дали постои некакво очно заболување. Редовните прегледи помагаат во откривањето на проблемите со очите во најрана фаза кога шансите за брзо и ефикасно лекување се најголеми. Според д-р Маја Димитрова, офталмолог, ако сакате да сочувате добар вид до длабока старост, тогаш барем еднаш годишно треба да отидете на комплетен офталмолошки преглед. Таа вели дека очите се наше најважно сетило, и токму затоа посетата на офталмолог треба да стане навика низ целиот живот.
Според неа, за да откриете дали ви се потребни очила, морате да ги разберете симптомите на губење на видот. Со д-р Димитрова, освен за знаците кои укажуваат дали ви е потребна корекција на видот или итна посета кај офталмолог, разговараме и за други останати проблеми поврзани со видот.
За видот не размислуваме секојдневно и промените ги забележуваме дури кога ќе се јават очигледни симптоми. Но, промените почнуваат како ситни или постепени. Како еден пациент да ги идентификува промените на видот?
Д-р Димитрова: Да, промените може да бидат ситни или постепени кои најчесто се занемаруваат, но може да настанат и нагло и да има големи промени во видната острина. Најчесто пациентот се јавува на преглед поради заматување на видот за далечина и близина.
Кои се знаците или предупредувачките сигнали кои укажуваат дека едно лице треба да направи преглед на очите?
Д-р Димитрова: Најчести сигнали или знаци кога треба да се направи офталмолошки преглед се ненадејно заматување на видот, појава на визуелни нарушувања или познати како летечки мушички, главоболка или кога при читање ја држите книгата подалеку од очите, појава на црвенило, солзење, боцкање и чувство на тежина во очите…
Дали присутноста на еден или повеќе од овие знаци значи постоење на визуелен проблем?
Д-р Димитрова: За жал некои од гореспоменатите знаци се дел од нашето секојдневие и на нив не обрнуваме внимание, ги прифаќаме и живееме со нив, се додека не се јави визуелен проблем. Да, може да дојде до сериозно нарушување на видното поле и видната острина и затоа секој знак треба сериозно да се сфати и да се посети офталмолог.
Пациент не може да прочита збор без очила, не ги догледува или ги меша буквите. Дали таквиот проблем при разликување на буквите додека читаме, значи дека ни е потребна корекција на видот?
Д-р Димитрова: Најчесто пациентите се жалат дека некоја буква од зборот не можат да ја прочитаат или треба да ја продолжат раката за да го избистрат текстот… Тоа е знак дека треба да се одреди диоптрија за близина, но при тоа треба да се провери и видот за далечина.
Кои се најчестите проблеми поврзани со видот?
Д-р Димитрова: Покрај рефракциските аномали односно диоптријата, најчесто кај младите се јавува computer visual или mobile visual синдром. Тоа е чувство на суво око, со гребење, црвенило и печење на очите, па дури и повремено заматување на видот. Катарактата или заматувањето на леќата е еден од најчестите проблеми кај повозрасната популација за намалување на видот. Глаукомот или покачен очен притисок кој што најчесто не дава никави знаци, се открива при контролен преглед кога веќе настанале оштетување на очниот нерв. Но, во последно време има многу пациенти кои имаат нарушување на видот, кај некои и трајно поради нерегулирана хипертензија и дијабетес.
Дали пациените кои имаат дијабетес треба редовно да посетуваат офталмолог?
Д-р Димитрова: Да, оние пациенти кои редовно посетуваат ендокринолог се запознаени со компликациите кои што може да го намалат видот и редовно прават прегледи на очното дно каде се јавуваат промените од дијабетот. Дијабетична ретинопатија е заболување кое примарно ги зафаќа крвните садови во окото, настанува нивно оштетување и формирање на нови неквалитетни крвни садови кои се склони на пропуштање на течности и крв во околното ткиво. Затоа е многу важно да се прават редовни преглед бидејќи што порано се откријат и се третираат, ќе има помали последици по видот.
Неколку фактори може да одредат колку често ни е потребен преглед на очите, вклучувајќи ја возраста, здравјето и ризикот од развој на проблеми. Кои се општите насоки кога е во прашање прегледот на очите?
Д-р Димитрова: Во однос на возраста, кај децата од 3 години веќе треба да се направи очен преглед. Тоа се години кога детето може да соработува и да се одреди видната острина. Кај хроничните болести како дијабетес, хипертензија, хиперлипидемија, обично еднаш во годината се прави комплетен очен преглед и доколку се потребни, и дополнителни офталмолошки испитувања. Глаукомот се следи на секои 6 месеци, а останатите рефракциони аномалии еднаш годишно.
Некои статистики покажуваат дека речиси 60% од светската популација има потреба од корекција на видот, но дека 80% од визуелните потешкотии може да се избегнат и да се исправат. Која е најдобрата превенција и колку често треба да се прави офталмолошки преглед кај стручно лице?
Д-р Димитрова: Офталмолошки преглед треба да се направи секогаш кога постојат некои офталмолошки знаци, односно кога самиот пациент ќе почувствува промени во видот или на окото. Најчесто аномалиите на видот поврзани со диоптријата се иреверзибилни , еднаш штом се дијагностицраат може да се корегираат со носење на очни помагала( контактни леќи и очила). Но денес се повеќе се користи методата на ласерска корекција на диоптрија со што се корегира диоптријата и пацинетот нема потреба од очни помагала. Сепак, во некои случаи може да остане мал дел од диоптријата или во понатамошните години да се јави повторно.
Но, покрај диоптријата може да се јават и промени на окото во вид на воспаленија, како резултат на надворешни фактори ( бактерии, вируси, габи) кои со навремено откривање и соодветна терапија, даваат добар резултат односно комплетно повлекување на офталмолошките знаци и симптоми на болеста.
Како превенција на видот се препорачува употреба на заштитни очила за сонце, очила со антирефлексна заштита при работа на компјутер, одмор и релаксација и внесување на повеќе витамини (витамини А и Е), лутеин, зеаксантин.
Што вклучува еден општ преглед кај офталмолог?
Д-р Димитрова: Основен офталмолошки преглед вклучува одредување на видна острина и диоптрија, мерење на очен притисок,преглед на преден и заден сегмент.
Денес е многу полесно и побрзо да се направи комплетен офталмолошки преглед благодарение на современата апаратура и опрема, кои многу го олеснуваат процесот на дијагностицирање како за докторот така и за самиот пациент.
