Пишува: Александра Тимковска/aleksandra@panacea.mk
Д-р Рашид Балогун е нефролог во Шарлотсвил, Вирџинија. Тој е еден од седумте лекари во болницата Augusta Health-Fishersville и еден од неколкуте на Универзитетот во Вирџинија медикал центар специјализирани за нефрологија. Д-р Балогун престојуваше во земјава во склоп на неодамнешниот 36. Светски конгрес на Интернационалното здружение за прочистување на крвта, каде имавме можност да зборуваме за процесот на дијализа, за тоа кога се подложува на овој процес и што дава подобри резултати – хемодијализата или перитонеалната дијализа.
Кога пациентот оди на дијализа, во која фаза од болеста?
Д-р Балогун: Дијализата е третман за пациентите со бубрежна слабост. Бубрежната слабост се јавува ненадејно, ургентно кај некој кој бил здрав, но има ненадејно нарушување на бубрежната функција, можеби после несреќа, повреда здобиена во автомобилска несреќа или како резултат на некоја друга причина која предизвикала бубрезите да ја загубат својата функција. Другата група на пациенти кои имаат потреба од дијализа се оние кои се соочуваат со хронична бубрежна болест како резултат на која бавно, во текот на повеќе години, се уништува бубрежната функција. Луѓето кои се соочуваат со хронична бубрежна болест поради оштетувањето и неможноста бубрежната состојба да им се подобри до крајот на животот се соочуваат со дијализа или со трансплантација на бубрег.
Кога на хемодијализа, а кога перитонеална дијализа?
Д-р Балогун: Одлично прашање, двете третираат иста проблематика и двете им даваат можност за живот на луѓето со бубрежна болест. Двете имаат свои предности. На пример, кога е во прашање перитонеалната, таа се прави и тоа од страна на самиот пациент. Потребно е доста да се работи со пациентот за да се обучи, но, од друга страна, му дава огромна независност. Тој не мора да зависи од други лица кои треба да го спроведат третманот, па може да патува каде и да сака, и што е најважно може да биде независен онолку колку што сака да биде. Хемодијализата се прави за пациентот од страна на некој друг, без разлика дали станува збор за лекар или медицинска сестра кои се вклучени во секој третман. Многу често пациентот треба да оди во соодветната установа каде што се спроведува оваа постапка, ова значи дека мора да биде физички присутен на таа локација три пати неделно. Па ако сака да патува мора да најде соодветна установа. Тоа е основната разлика. Перитонеалната дијализа ја прави пациентот сам, хемодијализата ја прави друго, стручно, лице за самиот пациент.
Која од нив дава подобри резултати, дали воопшто може да се направи разлика?
Д-р Балогун: Навистина тешко прашање, постојат многу студии кои покажале дека се зависи од тоа колку долго живеат пациентите. Порано во првите 12 месеци од почетокот на дијализата се препорачувало дека има повеќе полза од хемодијализата, но подоцнежните истражувања покажале дека тоа не мора да е случај. Нема дилема дека и од двата третмани на долги патеки резултатите се исти, а тоа значи ако третманот е добро направен пациентот ќе живее подолго. Но порано, односно во првите 12 месеци се верувало дека хемодијализата е подобра.
Можеме ли да зборуваме за ризиците од дијализата?
Д-р Балогун: Ризиците од дијализата зависат од тоа за кој тип на дијализа зборуваме. И за двата вида инфекциите се заеднички проблем, инфекцијата всушност може да биде една од најсериозните компликации и еден од најчестите ризици зошто пациентите на дијализа умираат. Со хемодијализата ризик може да биде и крвавењето. Повеќето единици за дијализа прават значителни напори да се осигурат дека компликациите кои може да се случат се намалуваат со правење системски промени. На пример, водата која се користи мора да биде многу чиста, да нема бактерии или да е загадена, што навистина може да се покаже опасно за пациентот. Па компликациите можат да зависат од тоа колку е добра единицата за дијализа. Ако е добра, тогаш бројот на компликациите кои може да ги има еден пациент се сведува на минимум.
Што е со новите трендови кога е во прашање процесот на дијализа, кои се тие?
Д-р Балогун: Постојат многу нови работи е една од нив, која, исто така, е достапна за овие болни е трансплантацијата. Тоа значи дека оние кои ќе се соочат со успешна трансплантација добиваат можност за живот, кој, според квалитетот, е многу подобар во однос на оние пациенти кои се уште се на дијализа. Она што е ново, а кон што се стремиме, е изнаоѓање решение околу тоа како да се минимизираат машините за бубрежна дијализа. Да бидат доволно мали за пациентот кој е на дијализа да може буквално да ја носи со себе, тоа беше и една од темите на овој Конгрес. Целта ни е пациентите да добијат многу поголема независност. Се работи и на тоа машините да бидат што е можно покомпатибилни со самите бубрези, наречени биоартифицијални бубрежни апарати. Тоа е она кон што се стремиме, да ја подобриме самата дијализа како процес.