Пишува Александра Стoјановска/saska@panacea.mk
Шумот на срце е честа појава во педијатриската пракса и најчесто е безопасна. Сепак, ваквата состојба кај родителите буди страв дека нивното дете има некаква срцева маана или дека има болно срце. Но, праксата покажува дека повеќето деца кои имаат шум не значи дека имаат и срцева болест. Сепак, при наод на шум, детето треба да се прегледа од педијатриски кардиолог, бидејќи голем процент од шумовите може да се откријат и да се утврди дали станува збор за болест на срцето или за невин шум. За тоа што е невин шум, која е разликата меѓу него и органскиот шум, дали постои простор за паника или грижа, како и за симптомите и карактеристиките на оваа состојба, разговаравме со прим. д-р Јасна Анастасовска, педијатар.
Што е всушност шум на срце?
Прим. д-р Анастасовска: Шум на срце претставува звучен феномен, она што докторот може да го слушне со стетоскоп, при преглед на срцето.
Дали шумот е честа појава?
Прим. д-р Анастасовска: Тоа е најчеста причина за упатување на детето на кардиолошки и ехо преглед на срцето. Постоење на шум на срце не значи секогаш сериозен проблем и причина за страв, кој обично се јавува кај родителите, кога ќе се спомене било каков наод поврзан со срцето.
Колку видови шум на срце постојат кај бебињата и кај децата?
Прим. д-р Анастасовска: Причини за шум на срце можат да бидат различни, почнувајќи од шум на нормално срце, шум поврзан со различни срцеви маани, шум поради постоење на одредени воспалителни промени на срцевите структури, во акутната фаза или покасно, како секвела. Поради тоа, доколку матичниот лекар регистрира шум на срце, кој се одржува и после извесно следење, потребно е да го упати детето на детски кардиолог за ултразвучен преглед на срцето (ехокардиографија) за дефинирање на природата на шумот. Ехо преглед на срцето е нештетен метод кој ни дава точна и прецизна проценка на градбата на срцето, но и за функцијата на сите срцеви структури. Доколку шум на срце се слушне уште по самото раѓање, се препорачува што поскоро да се направи кардиолошка и ехо проценка за откривање или исклучување на вродени срцеви аномалии. Треба да се напомене дека по раѓање, кај новороденчињата, постојат две фетални комуникации во срцето, отворено каналче меѓу аортата и белодробната артерија – дуктус артериозус и отвор на преградата меѓу преткоморите – форамен овале. Првиот обично се затвора во првите часови или првите денови по раѓањето, додека вториот најчесто се затвора до вториот месец, понекогаш и до крајот на првата година. Овие состојби, секако, треба да бидат следени од страна на педијатар кардиолог.
Постои разлика во карактеристиките и карактерот на невиниот шум и т.н. органски шум, предизвикан од постоење на вродени срцеви аномалии. Аускултаторно, на слушање, постои разлика и меѓу шумовите на различните срцеви маани. Но, само клиничкиот преглед на срцето и потпирање на аускултаторниот наод на педијатаратот, без разлика на неговото искуство, не е доволно, да се постави точна дијагноза , во врска со постоење на шумот на срце.
Што претставува невиниот шум кај децата?
Прим. д-р Анастасовска: Кај многу голем број на деца, кај околу 60-70 % од здравите деца, во текот на растењето може да се појави т.н. невин шум, кој потекнува од течење на крвта низ нормалните структури на срцето. Невиниот или функционален шум има свои карактеристики, по кои клинички се препознава. Тој е со променлива јачина, обично се засилува при анемии и инфекции, со повремено губење и повторно појавување.
Опасен ли е овој тип на шум по здравјето на детето?
Прим. д-р Анастасовска: Со оглед дека се работи за шум од нормалните, здрави структури на срцето, логично е дека не постојат никакви симтоми и тегоби врзани со шумот. Може да перзистира се до пубертет, но може да изчезне и порано. Невин шум не е болест, нема никакви реперкусии врз здравјето на детето и не претставува пречка за физичка активност.
Кога и во кои случаи е потребно лекување?
Прим. д-р Анастасовска: Се разбира, дека нема потреба од лекување, бидејќи се работи за здрави деца. Повремени контроли, по договор со педијатарот, се препорачуваат, особено кај децата што спортуваат. Тоа е со цел да се утврди дали се работи за истата појава или во меѓувреме делувале и други фактори (нагло пораснување, претходни инфекции).
