Пишува: Александра Стојановска/saska@panacea.mk
Во Охрид, од 5. до 7. април во организација на Балканското здружение на уролози и Здружението на уролози на Македонија, по долги години за прв ќе се обнови и одржи Балкански конгрес на уролози. Во фокусот на престојниот конгрес ќе бидат многу теми од областа на урологијата, но особено внимание ќе биде на актуелниот хит во овој дел на медицината, а тоа се роботските и лапароскопски операции, кои се сметаат за иднина на оваа гранка.
За целите на Балканскиот конгрес, но и воопшто за потребата од здружување на стручњаците од оваа област на ниво на цел на Балкан, разговаравме со проф. д-р Драгослав Башиќ, директор на Клиниката за урологија во Ниш и претседател на уролошката секција на Српското лекарско друштво и кој е дел од организациониот одбор на настанот во Охрид.
Доктор Башиќ, пред се, сакам да ве прашам од каде идеата за балканско здружување на уролозите и што значи овој прв ваков конгрес, по низа години?
Проф. д-р Башиќ: Веќе долги години идејата за дружење на балканските уролози е активна, иако секоја година немавме прилика да имаме реализација. Првиот конгрес на балкански уролози го организираше проф. Димопулус од Атина, тоа беше во 70. години и тоа се случи само два пати. Потоа, проф. Младенов од Софија исто така два пати организираше во Варна, нешто што наликуваше на конгрес на уролози. Ние сите како уролози на подрачјето на Балканот многу добро се познаваме и меѓу себе сме и лични пријатели, така да и вообичаено се собираме на некои состаноци од друг тип или под друго име, и разменуваме знаења и искуства. Тоа нам практично ни е во описот на работата да организираме научна размена, состаноци.
До неодамна регионот на Балканот беше практично под патронат и регион од посебен интерес на Европската асоцијација на уролози и тие имаа неколку регионални облици на соработка. Тоа се балтичките земји, централен европски состанок на уролози и состанок на уролози од Југоисточна Европа. И тоа помалку или повеќе имаше различни варијации, во бројот на учесници, формите и можам да кажам дека тие сериозно пристапија на таа организација. Но, се покажа дека поради големиот инегалитет меѓу земјите учеснички, еве како пример ќе ја споменам Турција – која има 3000 уролози, а Црна Гора има 15 или 16, Србија има 350, Македонија има 60 или Грчка има 1200, Бугарија меѓу 300 и 400, секако ова не се детални податоци, постоеше голема варијабилност во тие бројки. И не беше можно по еден рамноправен модел да се вклучат сите тие уролози и да дадат научен допринос на еден состанок. Па се појавија извесни незадоволства од типот зошто од една земја да има повеќе предавачи, а од друга помалку. Треба да се има слух и да се направи една специфична титрација што се однесува до научниот опсег кој постои во една земја и што се однесува на бројот на некои операции, некои техники, иновации… кој што има да понуди и да се направи еден договор. Тоа до сега беше прилично ригидно и многумина беа незадоволни. Но, тоа не беше причина да се менува форматот на состанокот, причина беше што одредени земји и не учествуваа. Последните години, Турција не учествуваше, како и Романија…
Нам неодамна генералниот секретар на Европската асоцијација ни упати информација во која беше објаснето дека регионалните организации веќе се пораснати по својот капцитет, и веќе се гломазни и стана многу тешко да се организира еден состанок секој година за цела Југоисточна Европа. А, покрај тоа, имаме да речеме и европски состанок, имаме и национални конгреси. И така на тој конгрес календар одеднаш се појавија голем број на состаноци и практично не е можно секаде да се отиде или да се организира, пред се од финансиски причини, а и не е можно да се учествува. Знам проверено дека колегите од Босна имаат големи рестрикции по прашање на отстуство од работа, заради учество на состаноци. Така да, се дојде до тоа да колегите мораа да земаат годишни одмори за да учествуваат на некој состанок.
Генерално се појавија многу органичувања. Тоа е еден аспект на проблемот.
Вториот е што многу ретко сега на Балканот имате, чест на исклучоци за Македонија, една единствена нацонална асоцијација за урологија. Тоа се измени и секаде постојат – една која е поголема и постојат уште две или три кои се помали. А, и тие се наши колеги и сите тие треба да се испочитуваат и да се опфатат, да се согледаат. И тогаш ние на основ на тој договор со генералниот секретар на Европската асоцијација добивме од него поддршка да можеме да организираме регионален состанок во формат кој ние ќе успееме да го најдеме и да го направиме. Всушност се покажа дека е посоодветно и логично да ние меѓусебно овде кои се познаваме да се договориме.
Со оглед на опфатеноста на земјите од регионот, какво е нивото кое може да се очекува на овој, да го наречеме прв конгрес на уролози од Балканот и кој се може да биде и е дел од оваа Балканска асоцијација на урологија?
Проф. д-р Башиќ: Можам да ви кажам дека нивото на овој состанок кој претстои во Охрид е исклучително високо, каде ќе се зборува од роботски операции, до реконструктивна урологија, односно ќе има од се по нешто. Научниот дел е на навстина завидно ниво. Секако постојат во развиените земји центри кои се можеби со поголем волумен на работа, но ние немаме никакви граници, ниту во идеата околу организацијата, ниту пак во тоа да немаме гости од други делови од светот. Ние не сакаме да се орагнизираме по географски принцип. Значи ако гледате географски по карта што е тоа Балкан, тоа е само една површина на која постојат држави. Меѓутоа во организациска смисла, тоа е повеќе идејно, за да доминираат земјите кои се тука во опкружувањето, но да учествуваат и други земји, бидејќи членки на Европската асоцијација се многу арапски земји, земји од Латинска Америка, Азија. Не постои таков вид на органичување ни во овој случај. Земји членки на Балканската асоцијација може да бидат на доброволна база оние кои се зачлениле колективно, но може и индивидуално.
Јас посебно сакам да ги пофалам колегите од Македонија бидејќи идеата која во самиот старт наиде на одобрување, е таа да токму обновувањето на таа замисла за балканска уролошка организација, најде идеално место за локација во Македонија. На сите ни делуваше дека Македонија е многу интегративна во тој смисол и никој немаше ни некои други предлози, ни критики по тоа прашање, туку сите најнормално прифатија првиот пат тоа да биде тука во Охрид. Знатете, морам да напоменам дека имаше некои обиди и претходно за вакво здружување и состаноци, но ова, во последно време е некое обновување на идеата и се надевам дека ќе успееме во оваа прва наша година. Секако, наредниот пат ќе ја зголемиме и збогатуваме групата.
За науката не постојат ограничувања и не постои никаков интелектуален и научен провинцијализам.
Сите имаат нешто да понудат на овие простори, а ние секогаш сме со волја да примиме и гости и се надевам дека сите ќе бидат задоволни. Во таа насока, можам да кажам, од Буагрија имаме 100% позитивен одговор од сите нивни здруженија и колеги, од Србија исто така, од Црна Гора, Босна – вклучувајќи ги сите нивни три ентитети, Албанија, Хрватска од каде ќе дојдат водечки урололози, и секако Словенија и индивидуални учества од Турција.
Што ќе биде во фокусот на Балканскиот конгрес и дали е се подготвено?
Проф. д-р Башиќ: Јас за проф. Оливер Станков кој како претседател на Здружението на уролози на Македонија, можам слободно да кажам дека сега е клучната фигура на овој наш престоечки конгрес и тоа заедно со неговите соработници – Марјан Димовски и Славе Цветаноски, како и колегите уролози од Клиниката во Скопје.
Во фокусот ќе бидат пред се, новите технологии. Тоа се роботски и лапароскопски операции и тука е да кажам најголемиот “метеж“, бидејќи е интересно колку многу луѓе имаат што да понудат во тој дел, а тоа се навистина нови и скапи техники.
Можам да кажам дека роботските операции во моментов се хит во урологијата во светот. Америка има илјадници роботи, Германија има под 1000, Словенија има два, Бугарија исто толку, Романија има исто неколку. Можеби во меѓувреме бројките се промениле, но сакам да ви кажам колку тоа оди напред. За жал ниту вие, ниту Србија се уште го немаме тоа, но тоа се навистина скапи технологии кои носат со себе ангажирање и на големо знаење на лица кои знаат тоа да го работат. И општеството мора да може да го поддржи тоа. Тоа е иднината на урологијата. Знаете, не е големината на земјата во склад со бројот на тие роботи, туку таа подготвеност и обученост на тие лица да работат, и секако подготвеноста на тој здравствен систем да ја инкорпорира таквата услуга во своето работење.
Тоа е првиот фокус. Вториот е реконструктивната урологија, операција на уретра, пенис, уринарни деривации, разни видови на правење на мочен меур и нивна замена по отстранување заради карцином на меурот, стандардната тема – простата, од која ние уролозите нема да можеме да побегнеме, бенигни заболувања на простата и карцином и начини на нивно лекување. И она што е од посебно значење, кое секаде претставува наионален интерес е трансплантацијата на бубрези. Ние исклучително го цениме фактот дека во регионот, особено Хрватска има изрзено голема трансплантациона активност, ние имаме нешто помалку, но, сакаме да размениме искуства, да слушнеме што имаат да кажат. Ќе има навистина одлична програма на овој Конгрес и ние верувајте едвај успеавме се да ставиме во два дена – и предавња, и постер сесии.
