ПИШУВА:
Катерина Шекеровска – Димовска
katerina@pedijatar.mk
Обединување на фармацевтите и лекарите, како истражувачи и долгогодишни практичари со цел размена на искуства и знаења, како и развој на патеката меѓупрофесионална соработка во насока на унапредување на јавното здравје е целта на симпозиумот „Развој на аптекарска практика и меѓупрофесионална соработка – Kолку брзо може да растеме?“, кој ќе се одржи од 8-10 ноември 2024 година, во хотелот „Дрим“ во Струга, во организација на Македонското фармацевтско друштво.
„Во ова време на се поголем притисок врз здравствениот систем кај нас, битно е сите заедно, час поскоро да исчекориме кон унапредување на соработката помеѓу лекарот и фармацевтот, да поттикнеме комуникација, градење консензус и меѓусебно разбирање за поделбата на трудот и одговорностите во насока на обезбедување на ефикасна, безбедна, трошок – ефективна терапија, а со тоа и подобар квалитет на живот на секој пациент одделно“, истакнува проф. д-р Руменка Петковска, претседател на Македонско фармацевтско друштво. Во интервју за Панацеа, проф. д-р Петковска ги открива сите детали за претстојниот настан за кој интересот е огромен.
Во организација на Македонското фармацевтско друштво, секцијата за аптекарска практика и секцијата за клиничка фармација, од 8-10 ноември 2024 година, во хотелот „Дрим“ во Струга, ќе се одржи симпозиум под наслов „Развој на аптекарска практика и меѓупрофесионална соработка – Kолку брзо може да растеме?“. Каков е досега интересот за претстојниот настан?
Проф. д-р Петковска: Престојниот симпозиум претставува континуитет на активностите на Македонското фармацевтско друштво, секцијата за аптекарска практика и секцијата за клиничка фармација. Симпозиумот има за цел да ги обедини фармацевтите и лекарите кои се истражувачи и долгогодишни практичари со цел размена на искуства и знаења, како и развој на патеката меѓупрофесионална соработка во насока на унапредување на јавното здравје. Со задоволство сакам да истакнам дека напорите на Научниот одбор и на Организацискиот одбор вродија со плод, така што на Симпозиумот ќе учествуваат и ќе ги споделат своите искуства и знаења истакнати професионалци од областа на фармацевтската грижа и клиничката фармација од Македонија и од регионот (Србија, Хрватска, Словенија). Имајќи ја предвид предвидената програма, интересот за настанот е очекувано голем.
Во ова време на се поголем притисок врз здравствениот систем кај нас, битно е сите заедно, час поскоро да исчекориме кон унапредување на соработката помеѓу лекарот и фармацевтот, да поттикнеме комуникација, градење консензус и меѓусебно разбирање за поделбата на трудот и одговорностите во насока на обезбедување на ефикасна, безбедна, трошок – ефективна терапија, а со тоа и подобар квалитет на живот на секој пациент одделно
Кои се главните теми и предавачи на Симпозиумот?
Проф. д-р Петковска: Кога ја конципиравме програмата на Симпозиумот тргнавме од последната воспоставена дефиниција (The PCNE definition of Pharmaceutical Care 2013): „Фармацевтска грижа е придонес на фармацевтот во грижата на индивидуалците со цел да се оптимизира употребата на лекови и да се подобрат здравствените исходи“, кои генерално подразбираат: лекување на болеста, елиминација или намалување на симптомите кај пациентот поврзани со болеста, прекинување или забавување на прогресијата на заболувањето и превенција на болеста или симптомите поврзани со болеста. Фармавтската грижа е пациент – ориентирана аптекарска практика, систематски и сеопфатен метод кој се користи за идентификација, решавање и/или спречување на проблемите поврзани со терапијата со лекови.
Во оваа насока, Симпозиумот ќе опфати теми кои се однесуваат на:
- промоција и унапредување на јавното здравство;
- колаборативен менаџмент на терапија во третман на ментални и невролошки, кардиоваскуларни и метаболички нарушувања;
- тековни практики и пристапи засновани на медицина и фармација базирани докази за правилен избор на лекови;
- практични препораки за справување со нерационална полифармација;
- најнови докази и препораки за донесување на заеднички одлуки во лекувањето на избраните хронични заболувања.
На настанот добредојдени се сите здравствени работници вклучени во директната грижа на пациентите, нашите колеги: фармацевти – аптекари, семејни лекари, специјалисти по клиничка фармација и специјалисти по аптекарска практика, специјалисти и супспецијалисти – невролози, кардиолози и ендокринолози, болнички фармацевти, студенти на здравствените специјализации од интерес, но добредојдени се и сите други кои се дел од интерпрофесионален здравствен тим во споделувањето на најновите сознанија за подобрување на исходите од лекувањето и оптимизирање на грижата за пациентите
Покрај симпозиумските сесии, планиран е и тематски предсимпозиумски мастер-клас на кој поканетите, докажани практичари од регионот ќе ги споделат своите искуства за развој, имплементација, испорака и одржување на клиничко фармацевтските услуги и мултидисциплинарни модели за интегриран систем за третман на болести, фокусиран кон пациентите.
Одржувањето на еден ваков стручен настан е идеална можност за продлабочување на соработката помеѓу фармацевтите од една страна и лекарите од друга, со крајна цел – што подобра здравствена грижа за секој еден пациент. Може ли да ни го објасните слоганот „Колку брзо може да растеме“?
Проф. д-р Петковска: Во повеќето земји со развиен и одржлив здравствен систем во Европа и САД се бележи континуиран раст и проширување на улогата на фармацевтите и имплементација на клиничко – фармацевтски, пациент – фокусирани услуги дизајнирани да ја подобрат безбедноста на пациентите. Иако опсегот на овие услуги варира во зависност од здравствената регулатива, тие традиционално се движат од пропишување на хронична терапија од фармацевт, адаптација на рецепт, ревизија на терапијата со лекови, нарачување и толкување на лабораториски тестови, вакцинација, до водење на специјализирани клиники за примарна и секундарна здравствена заштита, како и болнички услуги. Сакам да истакнам дека воведувањето и имплеметацијата на т.н. клиничко-фармацевтски услуги во склоп на фармацевтската грижа која ја обезбедуваат фармацевтите на сите нивоа на здравствена заштита, а посебно во аптеките на ниво на зедница е еден од императивите на развојот на нашиот здравствен систем, а е во согласност со иницијативата на СЗО од 2017 година „Medication Without Harm.”
Во ова време на се поголем притисок врз здравствениот систем кај нас, битно е сите заедно, час поскоро да исчекориме кон унапредување на соработката помеѓу лекарот и фармацевтот, да поттикнеме комуникација, градење консензус и меѓусебно разбирање за поделбата на трудот и одговорностите во насока на обезбедување на ефикасна, безбедна, трошок – ефективна терапија, а со тоа и подобар квалитет на живот на секој пациент одделно.
Развојот на аптекарската практика и меѓупрофесионалната соработка се клучни за модерното здравство, бидејќи овозможуваат подобра грижа, поголема ефикасност и поефективно справување со здравствените предизвици. Кои се другите аспекти на тимската работа?
Проф. д-р Петковска: Kлиничко-фармацевтските знаења и вештини во мултидисциплинарниот континуум на патеката на пациентот се од исклучително значење посебно во примарната здравствена заштита каде аптекарската практика има витална улога во унапредување на исходите од употребата на лекови кај секој пациент одделно. Работејќи по примерот на развиените здравствени системи, фармацевтите како рамноправни здравствени работници во мултидисциплинарниот тим на даватели на здравствени услуги, преку навремено споделување информации, идентификација на постоечки и /или спречување на потенцијални проблеми поврзани со терапијата со лекови, можат да ја зголемат довербата кај пациентите кон здравствениот систем и да им помогнат да ја добијат најдобрата можна здравствена грижа. Во оваа насока, позитивна, колаборативна врска помеѓу сите оние кои учествуваат во грижата за пациентот е од корист не само за пациентот, туку е од исклучително значење во насока на рационално искористување на сите здравствени ресурси, од корист е за лекарите и медицинските сестри кои се грижат за пациентот, но и за плаќачите на здравствените услуги заради обезбедување на заштеди во здравственот систем.
Сите ние треба да размислуваме за аптеката не како место каде што се дистрибуираат медицинските производи – лековите, туку на аптеката како место каде се обезбедува ефективна здравствена заштита по примерот на развиените здравствени системи во Европа и САД
Кој сè е поканет и добредојден да учествува на Симпозиумот во Струга?
Проф. д-р Петковска: На настанот добредојдени се сите здравствени работници вклучени во директната грижа на пациентите, нашите колеги: фармацевти – аптекари, семејни лекари, специјалисти по клиничка фармација и специјалисти по аптекарска практика, специјалисти и супспецијалисти – невролози, кардиолози и ендокринолози, болнички фармацевти, студенти на здравствените специјализации од интерес, но добредојдени се и сите други кои се дел од интерпрофесионален здравствен тим во споделувањето на најновите сознанија за подобрување на исходите од лекувањето и оптимизирање на грижата за пациентите.
Какви се Вашите очекувања од Симпозиумот?
Проф. д-р Петковска: Овој симпозиум треба да придонесе за зголемување на свесноста за потребата од фундаментални промени насочени кон унапредување на квалитетот на меѓупрофесионалната соработка помеѓу фармацевтите и лекарите и да посочи на неискористеноста на капацитетот и потенцијалот на фармацевтите како здравствени работници кои може да придонесат во унапредување на целокупната здравствена грижа на пациентите преку обезбедување на квалитетна фармацевтска грижа. Сите ние треба да размислуваме за аптеката не како место каде што се дистрибуираат медицинските производи – лековите, туку на аптеката како место каде се обезбедува ефективна здравствена заштита по примерот на развиените здравствени системи во Европа и САД.
Имате ли да додадете уште нешто на крајот што е битно во однос на претстојниот стручен настан во Струга?
Проф. д-р Петковска: Замислете ги фармацевтите – најдостапните здравствени работници, како имаат рутински интеракции со пациентите за да ги ревидираат, оптимизираат и синхронизираат лековите наместо само епизодни, шалтерски интеракции при издавање на терапијата. Фармацевтите кои ќе соработуваат со лекарите на сите нивоа, а пред се на ниво на примарната здравствена заштита како дел од интегрираниот тим за здравствена заштита, давајќи препораки во една заедничка медицинска евиденција и помагајќи им на пропишувачите во унапредување на плановите за грижа за пациентите.
Во текот на своето 70-годишно постоење, Македонското фармацевтско друштво има активна улога во професионалното и стручното живеење на фармацевтите во Македонија. Овој Симпозиум е еден во низата на минати и идни стручни и научни собири, се со цел придонес во развојот на здравствениот систем во земјава како и приближување и усогласување со развиените здравствени системи во Европа.
