Историја на алергијата

Појавата на пречувствителност на организмот на алергени била позната и за древните лекари Хипократ, Диоскурид и Гален. Меѓутоа, првиот познат пишан документ во кој е опишан болен со алергиска реакција, откриен е дури во книгата на Персиецот, Зарариа Ал Разиа (865-925).

За изменета реактивност на организмот по првиот контакт со туѓа материја или жив организам искуствено, се знаело уште во старата кинеска медицина, а од древните египетски записи познато е дека кралот Менес бил усмртен со убод од стршлен.

Појавата на пречувствителност на организмот на алергени била позната и за древните лекари Хипократ, Диоскурид и Гален. Меѓутоа, првиот познат пишан документ во кој е опишан болен со алергиска реакција, откриен е дури во книгата на Персиецот, Зарариа Ал Разиа (865-925).

За појавата на астма во контакт со некои материи (храна, мириси) знаеле и лекарите од средниот век. Меѓутоа, појавата на променета реактивност на организмот по повторно давање или контакт со истата материја, прв пат спорадично започнале да ја проучуваат лекарите во 17. и 18. век. Тие воочиле симптоми слични на серумската болест при повторување на трансфузија на јагнешка крв.

На почетокот на 19 век кога дошло до целокупен развој на науката, се извеле и првите експерименти во алергологијата и се објавиле бројни откритија:

  • Босток во 1819 година опишал поленска треска од која страдал
  • Блаклајн во 1873 година со класичен експеримент на себе (инхалација на полен и кожни тестови) прв докажал дека поленската треска се појавува поради преостливоста на полен.
Темелите на денешната алергологија ги поставил Clement von Pirquet  во 1903 година кој на основ на клинички набљудувања поставил начела кои станале основа за разбирање на алергиските болести.

Тој ја изучувал серумската болест и вакцинацијата против сипаници и алергиските појави при морбили и туберкулоза, а 1906 година концепирал и нов поим на кој му дал назив “алергија“. Во 1910 година Clement von Pirquet   вовел во медицината примена на кожен туберкулински тест. Артус во тоа време со експерименти открил дека и нетоксичните материи (млеко, серум) може да предизвикаат појава на системска преосетливост, или ако се дадат субкутано (поткожно) даваат локална реакција позната како Артусов феномен.

Следеле нови историски откритија во 20. век.  

  • Нон и Фриман во 1910 година започнале лекување на поленската треска со десензибилизација на организмот со помош на интракутани инјекции на алергени
  • Кук почнал да работи интракутани тестови во дијагностички цели.
  • Prausnitz и Küstner во 1921 година опишале метода за пасивен пренос на кожна пречувствителност со кожен серум и со тоа ја потврдиле хипотезата за постоење на антитела кои предизвикуваат алергиска реакција.
  • Coca i Grove  во 1925 година во вовеле поимот атопична алергија. Тие сметале дека алергијата е наследна и тврделе дека специфичната преосетливост се јавува веќе по првиот контакт, а посредувана е со хуморални алергиски антитела. Во атопични алергии ги вбројувале и алергискиот ринитис и бронхијалната астма.
  • Во средината на 20. век многу автори ја застапувале хипотезата дека алергиите и стекнатиот имунитет се основаат на различни механизми и дека тоа се два сосема независни феномени.

До нови сознанија во имунологијата се доаѓа по Втората светска војна кога следствено на околностите се користи трансплантација на органи. Развојот на медицинската наука во шеесетите години на 20. век, посебно трансплантациската имунологија покажал дека алергологијата и имунологијата се испреплетени и дека за засноваат на исти физиолошки и патофизиолошки принципи.

Последните неколку децении се следи голем напредок во имунологијата и алергологијата, а претходно претпоставените разлики и одвоеноста на хуморалната и целуларната имуност веќе не постојат.

Значаен напредок за структурата и биохемиските својства на многу клинички важни алрегени направен е последниве две децении, детерминирани се секвенци на аминокиселини на генски кодови на голем број антигени, што овозможило и продукција на чисти антигени. Овој напредок овозможил и производство на антигени за имуномодулација, моноклонални и поликлонални антитела кои се користат во истражување, дијагностика и лекување.