Историја на компјутеризираната томографија

По појавата на комјутерот, а подоцна и со изработката на специјални компјутерски програми создадени биле услови „имиџинг“ техниката базирана на принципот на ротографијата да прерасне во компјутеризирана томографија (КТ).

Принципот на компјутеризирана томографија се базира на теоремата на Јохан Радон (1887 – 1956 год) која ја опишува можноста за реконструкција на дводимензионалната геометрија на објектот од низа проекции измерени околу него. Овој метод може да се прошири и на внатрешната томографија на објектот, зависно од начинот на кој зраците кои поминуваат низ неа се во склад со нивниот агол на влезност. Меѓутоа, за сите овие пресметки била потребна техника и резултатите на овие истражувања не можеле да бидат применети се до појавата на компјутерот.

Теоријата на Радон

Во текот на 1946 година во Јапонија научници го конструирале првиот рендген апарат за ротациона томографија, кој го нарекле ротографија. Принципот на ротографија бил ваков: пациентот лежел на маса, рендгенската цевка била поставена од една страна, а ренгенскиот филм во касета од другата страна на пациентот и паралелено ротирале околу него правејќи полукруг или полн круг за време на експозицијата. Но, со оглед дека во тој период не постоеле соодветни компјутери, обработката на сликата се правела на класичен начин, што барало голем напор, а и влијаело на веродостојноста на резултатите.

По појавата на компјутерот, а подоцна и со изработката на специјални компјутерски програми создадени биле услови „имиџинг“ техниката базирана на принципот на ротографијата да прерасне во компјутеризирана томографија (КТ).

Вилијам Хенри Олдендорф (1925 – 1995 год) во 1961 година на основа на своите истражувања укажува на можноста на мерење на апсорпцијата на рендген зрачењето во попречниот пресек на телото, со помош на тесен сноп на рендген зрачење, но неговата работа на пресметување на податоците било отежнато без соодтвена компјутерска опрема.

Прототип на првиот КТ скенер

По четиригодишно истражување англискиот физичар Годфри Њуболд Хаунсфилд (1919 – 2004 год) и американскиот математичар Алан Маклауд Кормак (1924 – 1998 год) по сугестија на неврорадиологот Ј. Амбросе конструирале, во 1971 година, прв апарат за компјутеризирана томографија. Прототипот на првиот КТ скенер бил исклучиво наменет за снимање на глава и бил монтиран во болницата Морли во 1971 година.

Хаунсфилд и Кормак, за ова откритие во 1979 година добиваат Нобелова награда. Во текот на 1973 година почнува првата клиничка примена на КТ скенерот и во јуни истата година на клиниката Мајо инсталиран е првиот КТ скенер за клиничка употреба.

Во последните 35 години компјутеризираната томографија се развивала со таква брзина што сега и во средно развиените земји незамисливо е да постои болничка установа без КТ скенер. Во пракса се воведени и мобилни КТ скенери кои се монтираат во автобус за работа на терен, како и мобилни КТ апарати за скенирање на тешки пациенти во болничките соби.

Од 1973 година отпочнува и ерата на модерната радиологија која довела до развој на низа дигитални техники. Научникот Лендли е прв кој конструирал компјутеризирана томографија за целото тело, чие производство почнува во 1974 година и првите КТ скенери за цело тело полека почнуваат да се инсталираат во сите поголеми болници во светот.