И францускиот хемичар и биолог Луј Пастер своевремено го нарекувале “научник волшебник“, а скептицизмот кон вакцината е стар колку и самата вакцинација, пишува францускиот историчар Лоран-Анри Вињу во книгата “Антивакс“, дело кое две века ги следи “антиваксерското“ движење.
“Такви движења секогаш постоеле“, истакнува Вињу, историчар на науки од Универзитетот Бургундија.
Тој потсетува дека англискиот лекар Едвард Џенер, кој се смета за татко на имунизацијата, во 1796 година со неговата постапка предизвикал контраверзии во руралната Англија.
Имено, тој открил дека имунитетот за големи сипаници (вариола вера) се создава и со вакцинирање на лице со вирус на кравји сипаници од лезии. Во 1796 година, Џенер вовел вакцина или инокулум на сипаници во организмот на детето Џејмс Филипс. Инокулираната течност на нарекол вакцина, а постапката вакцинација, од латинскиот збор “vacca“ што значи крава. Од латинскиот збор “inoculatio“ потекнува зборот имунизација или вакцинација.
Вакцинацијата од овој тип наскоро се спровела низ целиот свет. Во 19 век, вирусот на кравји сипаници бил заменет со вирусот на вакцинија (Virus vacciniae).
Вакцинија е вирус од иста фамилија како и вирусот вариола и кравји сипаници, но сепал генетски различен од нив.
Значи, вакцинацијата на момчето била успешна, но “колегите лекари тогаш го уверувале – преносот на кравја крв ќе не претвори во крави, вели историчарот.
Расправата за вакцината во тоа време се водела “искличиво во медицински кругови“, пред да во 1853 година, во состав на тогашниот англиски закон биде воведена задолжителна вакцинација против мали сипаници за деца од семејства кои добивале социјална помош. Ако родителите одбиле да го вакцинираат детето/децата, им биле ускратено правото на социјална помош.
ПРВИТЕ АНТИВАКСЕРИ ПРОТЕСТИРАЛЕ ВО ЛЕСТЕР ВО 1885.
Против “таквата уцена“ биле организирани протести, а најголемите се одржале во 1885 година во Лестер и биле собрани дури 100.000 лица.
Тој прв “антиваксерски“ протест имал одек во историјата. Во 1906 година се вовел нов закон со кој се проширила обврската за вакцинирање, но се дозволило да од неа бидат изземени сите кои ќе потпишат клаузула за приговор на совеста (одлука на поединец да одбие да изврши некоја обврска која му ја наметнува правниот систем), која и денес е на сила во Обединетото Кралство.
Протести потоа се одржани во повеќе европски држави и во Америка, ретко во Франција бидејќи законот од 1902 година, кој се однесува на обврската за вакцинација ретко се применува.
“Контролата им е доверена на градските администрации кои не се склони кон идејата за воведување парични казни за граѓаните кои не сакаат да се вакцинираат. Кога станува збор за обврската за вакцинација во училиштата, на наставниците не се гледата како на еден вид полицајци “, вели историчарот.
Но, колегите лекари на Пастер жестоко му се спротивставиле кога научникот во 1885 година развил вакцина против беснило.
“Неговото достигнување било исклучително лошо прифатено. Бил прогласен за вошебник научник“, вели Вињу.
Но, Пастер “бил упорен и укажувал на тоа дека на сличен начин е можно да се развијат и други вакцини“, меѓу останатите и вакцина против тифус, што го предизвикуваат нечистотија и нехигиенски услови на војните. Вакцината против тифус на големо се користела во Првата светска војна, и покрај “маргиналното противење“.
А, потоа во педдестите и шеесетите години на минатиот век, струката ја признала вакцината, особено кога научните истражувања покажале колкави се придобивките од вакцинацијата против, на пример, детска парализа.
Работата на Луј Пастер на микроорганизмите спаси животи на милиони луѓе ширум светот. Тој разви метод за намалување на ефектот на бактериите врз храната и пијалоците со загревање и ладење супстанции, сега познати како пастеризација, и разви вакцини против болести како што се антракс, колера и беснило.
ФРАНЦУСКА СПЕЦИФИЧНОСТ
“Разликите во мислењата особено дошле до израз 1960 -тите“ со пораст на бројот на тужби во САД поради несакани ефекти од вакцините.
Во 1986 година, била составена листа на несакани ефекти за кои жртвите можеле да добијат надомест. За прв пат, науката јавно призна дека вакцините на неколкумина можат и да наштетат, со што „сомнежот е легитимен“, вели францускиот историчар.
Истиот сомнеж почнал да се шири во Франција кон крајот на деведесетите години кога било иницирана систематска вакцинација на адолесценти против хепатитис Б. Но, недолго потоа е прекинато, поточно по извештајот за тоа дека вакцината се поврзува со случаи на атеросклероза, што никогаш научно не е потврдено.
Скептицизмот дополнително се зголеми кога во 1998 година во Велика Британија, научникот Ендрју Вејкфилд објави лажна студија, која подоцна беше демантирана, поврзувајќи ја вакцината против морбили со развојот на аутизам. Вињу потсетува дека „за само неколку месеци, бројот на вакцинирани деца падна на нула“.
Затоа, вели францускиот историчар, дури и ако бројот на вистински антиваксери не расте, во општеството има се повеќе скептични кога станува збор за вакцинацијата.
“Тие мислат: ха, вакцина …, не знам дали делува, ниту дали навистина ми треба“, вели Вињу. „Во исто време, има се повеќе вакцини против болести кои често се сметаат за бенигни, како што се заушки или сипаници, а неупатените всушност се штитат од оваа ‘ескалација’ на вакцините“.
Во Франција во 2009 година, „лажната пандемија“ на грип тип А (H1N1) на се додаде и политичка димензија. По предупредувањето на СЗО за претстојниот опасен бран на грип, кој на крајот ќе се покаже како прекумерно, владата нарачува големи количини вакцини. Но, епидемијата изостанува. Соочени со „мерката на претпазливост прогласена залудно“, многу Французи сметаат дека станува збор за „договор меѓу властите и фармацевтските лобија како дел од движењето против големата фармацевтска теорија на заговор“.
Вињу заклучува дека скептицизмот против вакцините оттогаш, пред се, прерасна во „недоверба“ кон државата.
