Неодамна, големо истражување на Министерството за воени ветерани во САД покажало дека лицата кои прележале КОВИД-19, а не биле вакцинирани, една година по прележување на болеста имаат драстично зголемен ризик за развој на кардиоваскуларни проблеми вклучувајќи развој на доживотни хронични болести како срцева инсуфициенција, како и исхемиска и неисхемиска кардиомиопатија.
За тоа како по прележаниот КОВИД-19 да се препознаат срцевите тегоби и што да направиме кога ќе почувствуваме интензивен замор, тежина во градите или кога ќе забележиме отекување на нозете, објаснува доц. д-р Душка Главаш, кардиолог од Клиничката болница во Сплит.
Д-р Главаш вели дека од акутните компликации најчести се акутниот коронарен синдром, емболија на белодробната артерија со длабока венска тромбоза, аритмии со развој на мозочен удар, дисрегулација на артерискиот притисок, воспалителни болести на срцето (најчесто миокардитис и перикардитис), акутен аортен синдром, затајување на срцето, кое некогаш се презентира со изненадна срцева смрт.
“Сме се соочувале и со пациенти кои имаат тромбоза на сите крвни садови, во исто време мозочен и срцев удар, како и тромбоза на артериите на нозете. Затајувањето на срцето може да биде последица на вирусен миокардитис, цитокинска бура или постоечка склоност. Високотоо метаболичко побарување при инфекција поттикнува срцеви компликации, додека цитокините (дел од воспалителната реакција) може да потенцираат шок и да ја променат циркулацијата и коронарните крвни садови со создавање на миктромбови. Честа е и хипоксијата, а таквите болни се особено склони кон смртен исход“, предупредува д-р Главаш.
Пациентите со коморбидитети како што се дијабетес, хипертензија, болести на бели дробови, бубрези, обезност, хемато-онколошки болни и оние со веќе постоечки кардиоваскуларни болести почесто и потешко заболуваат.
Кај заразените лица може да преовладуваат знаци на инфекција, како и пречки со дишењето и притисок во градите, што знае да изгледа како срцев удар.
“Во просек, една петтина од пациентите имаат знаци на оштетување на срцето кои обично се манифестираат со промени во ЕКГ и срцевите ензими. Кај починатите, срцето е зафатено во околу 40 проценти од случаите. Пациентите со кардиоваскуларни болести имаат четири пати поголем ризик од смрт. Кај хоспитализираните поради коронавирус, најчестите акутни кардиолошки компликации се затајување на срцето (3 до 33 проценти), кардиоген шок (9 до 17 проценти), исхемија или миокарден инфаркт (0,9-11 проценти), дисфункција на левата комора (10-41 проценти), дисфункција на десната комора (33-47 проценти), бивентрикуларна дисфункција (3-15 проценти) и аритмии“, објаснува докторката.
По прележување на КОВИД-19, болните често доаѓаат во амбулантите и на итен прием поради варирање на притисокот, пулсот, аритмија, занорување, притисок во градите, со нарушено дишење. Може да се работи за минливи реакции, но важно е да се направи анализа и доколку е потребно, дополнително да се лекува. Кај наведените симптоми често се потребни дополнителни дијагностички постапки.
Д-р Главаш толкува дека за долготрајно заморување при најмал напор по КОВИД-19, најчесто нема мерливи парамтери, а симптомите може да се јават веднаш по болеста, или по некое време, со различно времетраење. Должината на тегобите може да биде и над една година. Слично е и со болките во зглобовите, мускулите, главата. Болните често дополнително се жалат на несоница, нарушување во помнењето, проблеми со дигестивниот тракт, депресија.
