Болеста која подразбира системска нетолеранција на стресот се нарекува синдром на хроничен занор. Станува збор за комплексно пореметување кое значи необјаснив и постојан замор кој трае повеќе од шест месеци и подолго, а настанал од полно здравје. Она што е карактеристично за оваа болест е дека заморот не се јавува како последица на напор и не поминува после одмор.
Пред во 1988 година да се даде точен назив на оваа болест – синдром на хроничен замор, оваа состојба која бележела епидемиска појава на долготраен, повеќемесечен замор со бројни симптоми и сериозни последици по здравјето на пациентот, била групирана како невролошко или инфективно заболување и променила повеќе називи – атипичен полиомиелитис, бениген мијалгичен енцефаломиелитис…
Поставувањето на дијагнозата на оваа болест не е лесно, но, според медицинската пракса, најчесто заморот се јавува помеѓу 40 и 50 година од животот и тоа почесто кај жените отколку кај мажите. Поради неможноста за дијагноза, тешко се одредува прецизна зачестеност на ова заболување.
Се смета дека е голем процентот на луѓе на кои оваа болест не им е дијагностицирана, иако имаат проблем.
Причината за појавувањето на оваа болест се уште не е утврдена, но постојат теории за најверојатните причини како инфекции, имунолошки болести, стрес, траума, токсини, несоодветна исхрана или заемно делување на повеќе причини. Ниското ниво на клучни супстанци во крвта, исто така, се смета за причина за појава на синдром на замор.
Синдромот на хроничен замор ги пореметува секојдневните и професионални активности и содржи најмалку четири од осум наведени симптоми:
- општа лоша состојба која трае 24 часа после одмор;
- сон кој не носи одмор;
- оштетено помнење или лоша концентрација;
- болки во мускулите;
- болки во зглобовите без отоци и црвенило;
- воспаление на грлото, често и повторувачко;
- болно чувствителни лимфни јазли на вратот и под пазувите;
- главоболки од нов вид или интензитет.
Покрај овие симптоми, кај некои лица можат да се јават: болки во градниот кош, болки во стомакот, мачнина, дијареја, вртоглавица, утринска вкочанетост, чувство на недостиг на воздух, слабеење, психичка или физичка изнемоштеност, нерасположение и апатија.
Истражувањата покажуваат дека помалку од 20 % од претпоставениот вкупен број лица со синдром на хроничен замор се дијагностицирани. Доцната дијагноза влијае и на исходот на лекувањето.
Бидејќи причината е непозната, терапијата е индивидуална. Не постои лекување по протокол. Како методи на лекување се препорачуваат: физикална терапија, нутриционистичка терапија и лекување со антидепресиви. Според многу истражувања најголем ефект има когнитивната бихејвиорална терапија и терапија со дозирано вежбање.
