Црешите се вкусно овошје кое носи многу здравствени придобивки. Еве неколку од најважните придобивки од јадењето цреши:
- Антиоксидантно дејство: Црешите се богати со антиоксиданти, како што се антоцијани и витамин Ц, кои помагаат во борбата против слободните радикали и намалуваат оксидативниот стрес.
- Антивоспалително дејство: Антоцијаните и други соединенија во црешите имаат антивоспалителни својства, што може да помогне во намалувањето на воспаленијата и болките, особено кај луѓето со артритис и гихт.
- Подобрување на квалитетот на спиењето: Црешите, особено црешовите сокови, содржат мелатонин, хормон кој го регулира спиењето. Консумацијата на цреши може да помогне во подобрување на квалитетот на спиењето.
- Поддршка на здравјето на срцето: Антиоксидантите и антиинфламаторните својства на црешите можат да помогнат во намалување на ризикот од срцеви заболувања. Исто така, црешите помагаат во намалување на крвниот притисок и холестеролот.
- Регулација на крвниот шеќер: Црешите имаат низок гликемиски индекс, што значи дека не предизвикуваат брзо покачување на нивото на шеќер во крвта. Ова ги прави добар избор за луѓе со дијабетес.
- Поддршка на дигестивното здравје: Црешите содржат растителни влакна кои се важни за здравјето на дигестивниот систем. Влакната помагаат во регулирање на варењето и спречување на запек.
- Заштита на мускулите и забрзување на опоравокот: Консумацијата на цреши може да помогне во намалување на мускулната болка и воспаление после физичка активност, што може да го забрза процесот на опоравување.
- Подобрување на когнитивното здравје: Антиоксидантите во црешите можат да помогнат во заштита на мозокот од оксидативен стрес и воспаление, што може да го подобри когнитивното здравје и да го намали ризикот од невродегенеративни болести.
Консумирањето цреши е одличен начин да се одржи доброто здравје и да се спречат различни здравствени проблеми.
Иако црешите се здрави и богати со корисни нутриенти, постојат некои случаи во кои луѓето треба да бидат внимателни или да избегнуваат консумација на цреши:
- Луѓе со алергии на овошје: Лицата кои имаат алергија на цреши или на други сродни овошја (како сливи, праски, кајсии) треба да ги избегнуваат за да не предизвикаат алергиски реакции, кои можат да варираат од благи симптоми (србеж, осип) до потешки реакции (отекување, проблеми со дишењето).
- Луѓе со синдром на орална алергиска реакција (OAS): Некои луѓе со алергија на полен, особено од бреза, можат да развијат OAS, што може да предизвика србеж или отекување на устата, усните и грлото при консумирање на свежи цреши.
- Луѓе со синдром на иритабилно црево (IBS): Црешите содржат сорбитол, природен шеќер кој може да предизвика гасови, надуеност и дијареја кај луѓе со IBS или кај оние кои се чувствителни на сорбитол.
- Луѓе кои следат ниско-фодмап диета: За лицата кои имаат потреба да се придржуваат до ниско-фодмап диета заради проблеми со варењето, црешите можат да бидат проблематични поради нивната содржина на фруктоза и сорбитол, кои спаѓаат во групата на ФОДМАП (ферментирачки олигосахариди, дисахариди, моносахариди и полиоли).
- Луѓе со камења во бубрезите: Црешите содржат оксалати, кои можат да допринесат за формирање на камења во бубрезите кај луѓе кои се склони кон нив.
- Дијабетичари: Иако црешите имаат низок гликемиски индекс, тие сепак содржат природни шеќери. Луѓето со дијабетес треба да ги консумираат умерено и да ги вклучат во својот план за исхрана во консултација со нивниот лекар или нутриционист.
Во сите овие случаи, најдобро е да се консултира лекар или нутриционист пред да се направат промени во исхраната или да се внесат цреши во секојдневното мени.
Колку видови цреши постојат во светот?
Постојат многу видови цреши во светот, кои можат да се поделат главно на две категории: слатки и кисели цреши. Вкупниот број на сорти е голем и постојат стотици различни варијанти. Еве неколку основни факти за видовите цреши:
- Слатки цреши (Prunus avium):
- Овие цреши најчесто се јадат свежи.
- Најпознати сорти вклучуваат:
- Бинг (Bing): Темноцрвена, многу слатка.
- Рение (Rainier): Жолта со црвени точки, многу слатка.
- Лапинс (Lapins): Голема, темноцрвена и слатка.
- Челан (Chelan): Црвена, слатка и сочна.
- Кисели цреши (Prunus cerasus):
- Овие цреши најчесто се користат за готвење, во печива и за правење сокови.
- Најпознати сорти вклучуваат:
- Монтморенси (Montmorency): Светлоцрвена, со киселкаст вкус.
- Моретло (Morello): Темноцрвена, речиси црна, со многу кисел вкус.
- Диви цреши:
- Постојат и диви варијанти на цреши кои растат во различни делови од светот. Тие често се помали и понекогаш поблаго или покисело вкусни од култивираните сорти.
Бројот на сорти може да варира од регион до регион, бидејќи многу од нив се одгледувани и приспособени на специфични климатски услови и вкусови на локалното население. Некои земји, како што се САД, Турција и Италија, имаат развиено голем број на различни сорти, додека други земји можеби имаат помалку разновидност, но сепак уникатни локални сорти.
Севкупно, постојат стотици различни сорти на цреши во светот, секоја со свои специфични карактеристики и предности.
