Коронавирусите (CoV) се големо семејство на вируси кои предизвикуваат болести кои се движат од обична настинка до потешки заболувања (SARS-CoV, MERS-CoV). На 31 декември 2019 година, кинеските здравствени власти ја известија Светската здравствена организација за појава на кластер на случаи со пневмонија од непознат причинител во Вухан, Кина. На 9. јануари 2020 година, веќе беше идентификуван нов коронавирус, за кој генетското секвенционирање утврди дека припаѓа на родот бета-корона вируси.
Новиот коронавирус (SARS-CoV2) е нов вид на коронавирус што претходно не бил идентификуван кај луѓето и предизвикува заболување наречено COVID-19. Откако голем број на земји во сите региони на СЗО регистрираа случаи, на 11.03.2020 генералниот секретар на СЗО прогласи пандемија на COVID-19.
Вообичаените симптоми и знаци на инфекција се температура, треска, кашлица и тешкотии во дишењето. Кај потешките случаи, инфекцијата може да предизвика пневмонија, тежок акутен респираторен синдром, откажување на бубрезите, па дури и смрт.
Не постои специфичен третман. Сепак, многу од симптомите можат да бидат третирани и затоа третманот треба да е врз основа на клиничката состојба на пациентот.
Заклучно со вчерашниот ден, кога беа пријавени вкупно 12 нови случаи на COVID-19, вкупниот број на заразени лица изнесува 148.
Од новозаболените 12, хоспитализирани се четири лица, а останатите се на домашно лекување (асимптоматски или со лесна клиничка слика). Кај четири од нив, регистрирано е присуство на коморбидитети. Вкупно 6 лица имале контакт со веќе потврден случај на COVID-19 во државата.
Според место на постојано живеење, случаи на COVID-19 се регистрирани во 7 градови: Скопје (n=88), Дебар (n=40), Куманово (n=8), Штип (n=7), Кавадарци (n=2), Охрид (n=2) и Гостивар (n=1).
Највисока кумулативна инциденца на 100.000 жители се регистрира во Дебар со 144.1 заболени на 100.000 жители, а во Скопје инциденцата е 14,2 на 100.00 жители додека во Штип инциденцата на 100.000 жители е 13,3 (Картограм 1).
Во однос на дистрибуцијата по пол, регистрирани се 73 лица од машки пол и 75 лица од женски пол или сооднос машки – женски 1:1. Специфичниот морбидитет по пол кај машките е 7,0/100.000 жители, додека кај женските изнесува 7,3/100.000 жители.
Возраста на заболените се движи од 2 до 91 години (просек – 43,8 години). Најголем број на заболени се на возраст од 30-39 години – 35 (23,6%) каде е регистрирана и највисока специфична инциденца од 11,0/100.000 жители.
Во однос на датумот на пријавување, првиот случај е регистриран во 9-та недела, а од 11-тата недела во 2020 континуирано се регистрираат нови потврдени случаи. Највисок број на пријавени случаи на дневно ниво (n=29) е регистриран на 21.03.2020
Од пријавените случаи, 32 или 21,6% се/биле хоспитализирани во текот на болеста, а 116 случаи се на домашно лекување и во домашна изолација, асимптоматски или со полесна клиничка слика.
Во однос на симптомите кои се пријавени кај заболените лица, најчесто се регистрирани кашлица (68,6%), температура (62,9%), слабост (28,6%), болка во грло (25,7%), главоболка (24,8%) и треска (21,9%), а 43 лица се без изразени симптоми. Едно лице од хоспитализираните е поставено на механичка вентилација поради влошување на состојбата.
Во однос на коморбидитети, кај 31 лице се присутни хронична/и здравствени состојби, од кои 21 лице имаат кардиоваскуларна болест, 6 лица се со хронична белодробна болест, 4 со хронична бубрежна болест, 3 со дијабет и 4 со други хронични болести.
Регистрирани се 12 случаи на заболување меѓу здравствени работници.
Според исходот од заболувањето, кај 145 лица се активни случаи, еден случај е испишан од болница со излечена болест а регистрирани се 2 смртни случаи.
Од вкупниот број на случаи, 26 се импортирани, од нив едно лице е детектирано на точка на влез (Меѓународен аеродром Скопје).
Од 15.02.2020 до 23.03.2020 тестирани се вкупно 1236 материјали (148 позитивни), од кои 776 во лабораторијата за вирусологија и молекуларна дијагностика при ИЈЗ и 460 во приватната лабораторија Жан Митрев Клиник.
Од позитивните случаи, регистрирани се 793 контакти кои се следат или беа следени во период од 14 дена. Од регистрираните, 122 случаи се со локална трансмисија.
ПРОЦЕНА НА РИЗИК ЗА ПОНАТАМОШНО ШИРЕЊЕ НА COVID-19
Проценката на ризик на СЗО на глобално ниво и на ниво на Европски Регион за понатамошно ширење на COVID-19 кажува дека ризикот е многу висок.
Според категоризацијата на ризикот од СЗО, се проценува дека:
- Дебар е во фаза 4 (широко-распространета трансмисија во заедницата).
- Скопје е во фаза 4 (широко-распространета трансмисија во заедницата).
- Останатиот дел од Република Северна Македонија е во фаза 2 (спорадични случаи).
Во општините Дебар и Центар Жупа беше прогласена кризна состојба и карантин на 13.03.2020 година во времетраење од најмалку 30 дена. На територијата на цела држава е прогласена вонредна состојба на 18.03.2020 година во времетраење од најмалку 30 дена.
Извор: Институт за јавно здравје на Република Северна Македонија
