Крвавење од носот – што го предизвикува и како да се спречи?

Епистаксис или крвавење од носот обично почнува ненадејно и најчесто само од едната ноздра. Носната слузница мошне лесно се оштетува од инфекција, настинка, но и со невешто „копање“ на крастичките кои остануваат како последица на настинка.

Крвавење од носот

Повеќето крвавења се одвиваат во предниот дел од носот. Крвавењата од внатрешниот дел се многу поопасни, а може да се последица на атеросклероза или операција на носот/синусите. Таквото крвавење може да се почувствува во грлото затоа што обично крвта не излегува во носот. Обилните крвавења можат да бидат застрашувачки и тие се чести, особено кај децата и кај нив најчесто се последица на дување на носот, копање или сувост на носната слузница (сува настинка). Кај постарите лица може да се последица на анемија, висок крвен притисок, преголем физички напор, пореметување на згрутчувањето на крвта, а понекогаш дури и на тумор на мозокот. Ако слузницата на носот не е повредена, изгледа како крвавењето да доаѓа „без причина“. Не треба да се грижите ако до крвавење доаѓа повремено или многу ретко. Во ретки ситуации болеста како што е тромбоцитопенијата може да предизвика крвавење од носот, но тогаш нема да се јави само тоа, туку и ќе има  обилно крвавење и на други места како непцата, устата или под кожата. (Тромбоцитопенијата означува состојба на намалено создавање на крвните клетки тромбоцити заради различни прични. Може да е предизвикана од леукемија, бактериски и вирусни инфекции или дефицит на витамин Б12.)

За време на крвавењето од носот крвта тече од едната или понекогаш од двете ноздри. Крвавењето може да биде тешко или лесно и трае од неколку секунди до 10 минути, или подолго.

Кога да се појде на лекар?

Лекарска помош треба да се побара ако крвавењата се исклучително обилни и чести затоа што во тие случаи може да станува збор за пореметување на згрутчувањето на крвта или во ретки случаи тумор на мозокот. Крвавењето може да биде интензивно или да трае подолго и ако имате висок крвен притисок, проблеми со срцето или ако земате лекови кои ја разредуваат крвта (антикоагуланси). Ако имате крвавење кое трае подолго од 20 минути и ако е придружено со општа слабост појдете во најблиската болница што е можно поскоро.

Што доведува до крвавење од носот?

Внатрешноста на носот е полна со ситни крвни садови кои можат да крвават и во случај на помали повреди, на пример, при дување на носот. Обилните крвавења можат да се јават ако слузницата во носот се исушува и се прави коричка. Причина за тоа можат да бидат инфекции, студеното време или централното греење. Кај децата честа причина за оваа појава е и страно тело, кое се заглавило, како на пример, мала играчка. Ако слузницата е воспалена или напукната поголема е веројатноста дека ќе дојде до крвавење.

Да повториме уште еднаш главни причини за крвавењето од носот се:

  • Локални повреди (настануваат за време на дување на носот или копање по носот);
  • Исушување на слузницата на носот (вообичаено кога е ладно);
  • Локални инфекции (ринитис);
  • Системски пореметувања – СИДА или саркоидоза;
  • Туѓи тела (најчесто кај деца или тешки психички болни);
  • Артериосклероза;
  • Тумори.

Кај кого најчесто се јавува?

Крвавење од носот може да се јави кај секој, но најчесто е кај следниве категории:

  • мали деца,
  • постари личности,
  • трудници,
  • личности кои редовно земаат лекови кои ја разредуваат крвта,
  • личности со болести на крвта.


Лекување:

Крвавењето обично може да се запре со штипење на носот непосредно над носниците, отприлика 10 минути. Ако се навалите нанапред и дишете на уста, крвта ќе се излачува низ носот. Ако побарате лекарска помош затоа што крвавењето не престанало ни после 20 минути, може да се примени каутеризација, како и сребрен нитрат.



Самопомош:

Во случај да дојде до крвавење не кревајте паника. Седнете, навалете се нанапред и дишете на уста. Затворете го долниот дел од носот на страната која крвави со палецот и притискајте 5 до 10 минути. Тоа би требало да помогне. Освен тоа може да користите и ледени облоги кои ќе ги ставите на задниот дел од вратот или на горниот дел од носот. Не го бишете носот и бидете внимателни да не го тргнете формираното згрутчување.

Дали обилните крвавења се опасни?

Обилните крвавења обично не се опасни, но зачестените или тешки крвавења можат да укажуваат на сериозни здравствени проблеми. Крвавењата од носот можат да бидат сериозни за постарите лица кај кои треба повеќе време да се згрутчи крвта, па постои опасност од губење поголемо количество крв. Прекумерното крвавење кое трае подолг временски период може да доведе до анемија или да ја влоши ако веќе е дијагностицирана.

Спречување на обилни крвавења:

  • Одбегнувајте чепкање и дување на носот ако е запушен заради настинка;
  • Носете штитник за глава додека се бавите со спорт во кој постои опасност од повреда;
  • Секогаш следете ги упатствата при употреба на носни деконгестиви;
  • Ако користите лекови кои ја разредуваат крвта, а имате проблем со крвавење од носот, консултирајте се со вашиот лекар.

„Ефикасна превентива е со капнување на физиолошки раствор во носот или со мачкање на надворешниот дел од носниците со маст. Тоа ќе создаде доволно влажна атмосфера во носот, која нема да ја исушни слузницата и да предизвика пукање. Исто така, лекарот може да препише посебни капки за нос кои делуваат вазоконстрикциски. Тоа значи дека ќе ги стесни крвните садови и ќе спречи понатамошни крвавења“, упатуваат лекарите од Одделот за оториноларингологија во болницата во Њу Орлеанс.

Откако ќе престане крвавењето од носот во него ќе се формира кора која може да биде непријатна, но обидете се да не ја отстранувате со оглед на тоа дека е дел од процесот на оздравување и помага при спречувањето на понатамошни крвавења. Во процесот на опоравување би можеле да бидете чувствителни на инфекции, па заради тоа одбегнувајте личности кои кашлаат и се настинати. Исто така, одбегнувајте алкохол, пушење и топли напитоци затоа што тие ги прошируваат крвните жили во носната слузница.