Микробиомот е заеднички збор за сите микроорганизми кои живеат во/на телата на сите живи суштества, вклучувајќи ги и луѓето.
Интеракциите помеѓу микробимот и имуниот систем на човекот се бројни, сложени и двонасочни. Правилното функционирање на имуниот систем подразбира поднесување на микробите и реакција на соодветен начин на патогените, на што го учи микробиомот.
Во човечкиот организам, групи на бактерии може да се најдат како на површината, така и во ниските слоеви на кожата (кожен микробиом), во устата (орален микробиом), во цревата (цревен микробиом), во вагината (вагинален микробиом) и во увото (ушен микробиом).
Цревата се дом за неколку десетици милијарди микроорганизми кои се состојат од најмалку 1.000 различни, веќе познати видови бактерии и достигнуваат тежина од дури 2 килограми. Тие содржат над три милиони гени, што е 150 пати повеќе од бројот на нашите сопствени човечки гени. Популацијата на тие микроорганизми во цревата е единствена за секој поединец како отисок од прст.
Микроорганизмите во цревата допринесуваат за нашите метаболички функции, не штитат од патогени и го чуваат нашиот имун систем.
Бактериите во нашите црева играат важна улога во дигестијата на храната која желудникот и тенкото црево не можат да ја сварат, помагаат во производството на одредени витамни (како витамините К и Б), и го штитат телото од инфективни и агресивни микроорганизми, одржувајќи го интегритетот на цревната слузница.
По раѓањето, дигестивниот тракт на новороденчето брзо ги колонизира мајчините микроорганизми од околината, што влијае на здравјето на детето. Тоа е докажано со студија со која е утврдено дека децата на возраст од три месеци со помалку разнолики бактерии во цревата, веројатно ќе бидат повеќе сензибилни на одредени намирници (вклучувајќи јајца, млеко и кикирики) на возраст од една година, што значи дека недостатокот на разноликост на цревни бактерии во раниот животен период може да биде тригер за алергии на храна.
Дигестивниот микробиом на доените бебиња се разликува од децата кои се хранети со вештачка формула, и кај доените деца главно преовладуваат бифидобактериите.
Со оглед на фактот дека микробиомот влијае на човечката физиологија, во последно време постои голем интерес за проучување на промените на микробиомот на цревата и поврзаноста со здравствените состојби.
Во текот на животот, нашиот состав на цревни бактерии се менува поради различни влијанија од средината. Науката покажува дека микробиомот може да промени на подобро или на полошо, на основа н факторите како што се исхраната, стилот на живот и хемиската изложеност (процесуирана храна, адитиви, антибиотици и пестициди). Што може да направиме да го заштитиме сопствениот микробиом, и како тој да влијае на здравјето, како на возрасните, така и кај децата?
Д-р сци. Александар Сајковски: Пред се да напоменам дека клучни за формирање на нашиот микробиом се првите 1000 дена од животот. Односно 280 дена бременост и 720 дена по раѓање на бебето. Кај децата кои се родени спонтано тие ја примаат потребната доза на т.н. позитивни бактерии додека децата родени со царски рез истата не ја примаат и потребно е да ние дополнително го потпомогнеме развојот на микробиомот. Развојот на микробиомот во тек на првата година зависи од употребата или подобро речено злоупотребата на антибиотици, начинот на исхрана (природна или вештачка), периодот на внесување на дополнителни храни и воопшто хигиено диететскиот режим.
