Ракот и понатаму е честа водечка причина за смрт во светот, но раното откривање на проблемот може во голема мера д авлијае на исходот на лекувањето. Важно е да се биде информиран и да се обрне внимание на симптомите и промените во телото и веднаш да се побара лекарска консултација, советува д-р Тереза Беверс, директорка на Центарот за првенција од рак. Еве за кои симптоми станува збор, а кои треба да ги запомните.
- БЕНКА ШТО ЧЕША ИЛИ КРВАРИ
Според податоците на Светската здравствена организација, два до три милиони луѓе годишно заболуваат од некаква форма на малигнен тумор на кожата – 160.000 од малигнен меланом (41.000 умираат секоја година). Во Европа, околу 54.000 лица годишно заболуваат од меланом. Годишно се дијагностицираат околу 500 нови пациенти, најчесто на возраст од 40 до 60 години, а неретко и кај деца и адолесценти. Изложеноста на ултравиолетовите зраци се смета за главен ризик фактор во развојот на сите малигни тумори на кожата, вклучително и меланомот. Постојат неколку видови на тумори на кожата, но освен меланомот, повеќето од нив се релативно бенигни и бавно растечки тумори.
Едноставното правило ABCDE помага да се препознаат бенките и промените на кожата на кои треба да се обрне внимание. Ако промената:
- стане асиметрична (А)
- поприми нерамни граници (B- borders, граници)
- ја менува бојата (C- color, боја)
- има дијаметар поголем од 6 мм (D-diameter,дијаметар)
- ја менува големината, бојата, дебелината со текот на времето (Е- evolution, промена)
Може да се работи за малигнен меланом, па неопходна е лекарска консултација. Кај овој тип на рак од голема помош се самопрегледите и редовните превентивни прегледи кај лекар.
- ЈАЗЛИ
Јазол или израсток што се појавил било каде на телото не смее да се игнорира, советуваат стручњаците, а хирургот Нејтан Меско вели дека морате за тоа да го информирате вашиот лекар, било да се работи за израстол или промена која што не можете да ја објасните, а не поминува неколку недели.
- НЕОБЈАСИВНО СЛАБЕЊЕ
Неочекувано, брзо слабеење е еден од првите знаци на рак и најчесто пациентите поради него бараат стручен совет. Едно истражување, кое ги следело причините за ненадејното губење на телесната тежина, заклучило дека на 5 од 37 пациенти на крајот им бил дијагностициран рак. Секако, не мора секогаш да е рак, причините можат да бидат различни, но промената не треба да се занемари.
- ПОТЕШКОТИИ СО ГОЛТАЊЕТО
Дали храната ви заглавува во грлото и имате проблеми со голтањето? Тоа се нарекува дисфагија и може или не мора да биде симптом на рак. Ако со тек на време се влошува, контактирајте лекар. Исто така, може да имате и чувство како да сте сити иако не сте јаделе. И ова е причина за докторка консултација.
- ПРОМЕНИ ВО РАБОТАТА НА ЦРЕВАТА
Необјаснетите промени во работата на цревата може да бидат симптом на рак, а кој ќе ги забележи, особено ако се работи за крварење кое не поминува, задолжително мора да се подложи на колоноскопија, предупредува хирургот Викрам Реди.
