Пишува: М-р Марија Стојкоска-Василевска
Психолог и психотерапевт
Психотерапијата сe уште бара место во нашето општество од каде што може да биде добро и соодветно видена, препознаена и да биде исползувана нејзината корисност. Низ болничките лавиринти често се губат луѓе чии проблеми (или последици од проблемите кои ги имаат) во значаен дел се од психолошка природа т.е. нарушен баланс во менталното здравје.
Физичкото и менталното здравје не функционираат засебно, тие се поврзани во една целина – човек. Така, нарушеното ментално здравје носи последици по физичкото здравје.
Менталното здравје го нарушуваме со тоа што ги игнорираме, потиснуваме или несоодветно ги третираме сигналите кои ни ги праќа организмот во форма на поинтензивни емоции, сѐ поприсутни мисли кои нѐ вознемируваат, стравови, честа возбуда, телесни симптоми како често потење, тресење на рацете, срцебиење, несоници, намалена желба за работи кои до скоро ни носеле среќа, повлекување од разни настани, ситуации, луѓе итн. Нарушувањето на рамнотежата во менталното здравје често знае да се појави по или за време на животна криза, трагедија или долготраен стрес.
Последиците што телесно се манифестирале точно е дека треба да се третираат со медицина и фармакологија, кои се одговорни за физичкото здравје. Но за соматизираните проблеми, причините кои доаѓаат од психолошка природа се третираат различно. Тие се третираат со психотерапија.
Во психотерапијата не е клучно „апчето“. На терапија се трага по волјата за квалитетно функционирање со цел капацитет, што секој човек го поседува за да достигне среќа и задоволство во својот живот.
На терапија се трага по освестување на застојот кој оневозможува капацитетот да биде искористен. Секој човек е со своја приказна и терапевтот ја уважува таа посебност. Многу често не ни е јасно зошто се однесуваме на одреден начин кон некои луѓе или губиме доверба во себе или, пак, постои чувство дека сме отфрлени, неразбрани… Несвесно сме создале обрасци на однесување или справување со некои ситуации кои порано функционирале, но веќе не се применливи во сегашниот контекст. Прво, освестувањето кога сме ги креирале и како функционираат е важен увид и напредок во психотерапискиот процес. Зголемувањето на свесноста за себе, начините на кои избираме да преземеме нешто или да влеземе во нешто, да станеме посвесни, креираат не само подобрување на менталната состојба туку и нов стил на живот кој е поквалитетен.
Не е секогаш лесно, напротив, тешко е да се даде внимание на некои потиснати случки кои будат емоции со кои тешко се носиме или сме заборавиле дека може да ги издржиме.
Затоа времето е исто така важна категорија во терапискиот процес. Колку и кога е подготвен клиентот да биде изложен на содржини кои не му се достапни до свеста проценува терапевтот и тоа го проверува со клиентот. Терапевтот е одговорен да се грижи за сигурноста на клиентот и да го води процесот според темпото на клиентот, а не по своите или на клиентот желби или очекувања „проблемот“ да се реши брзо.
На психотерапија доаѓа човек кој е подготвен да се заземе за себе и за своето добро битисување, кој сака да преземе одговорност за себе и за своето здравје. Да научи да препознава што е негова соодветна потреба, а која му е наметната, да става граници и да презема одговорност за своите лични избори. За да го постигне тоа ниво, значајно е да созрева емоционално. Да научи и да стане човек кој е подготвен да се промени наместо да чека да се променат условите и да ги снема проблемите, да не постојат веќе лошите последици кои не му даваат мир. Психотерапијата бара одговорност од клиентот да биде проактивен за себе, а терапевтот да е со него додека го минува и осветлува својот пат. Мотивираноста да дојде подготвен да се менува на почетокот не е многу голема и постои сомнеж. Довербата која се гради низ контактот психотерапевт и клиент е значајна алка за натамошниот успешен третман. Последиците, симптомите, проблемот поради кој клиентот првично доаѓа на терапија се само еден дел од придобивките на целиот тераписки процес. По терапискиот процес клиентот излегува со многу поголема свесност за себе и своето функционирање како и за можностите нешто да менува доколку сака и доколку е тоа во склад со неговите потреби.
Психотерапискиот процес се базира на контактот кој го креираат клиентот и терапевтот преку довербата што ја развиваат.
Низ терапискиот процес клиентот увидува нови начини со кои го искусува проблемот за кој доаѓа на терапија. Откривајќи дел од потиснатите конфликти, желби и стравови тој учи нови начини преку кои потиснатите содржини ќе му донесат нов квалитет во функционирањето. Тераписките сеанси се одвиваат во доволно комфорен простор кој овозможува дискреција на клиентот, по одредени етички и морални принципи кои на клиентот му даваат сигурност и верба во професионалецот пред кого отвора значајни теми и аспекти од својот живот. Интервалот на одржување на сеансите е еднаш неделно, а терапискиот процес трае по неколку месеци. Може да се прават паузи и да се почне повторно.
