Аносмијата или намалениот осет за мирис е еден од честите симптоми на КОВИД-19. На некои пациенти, тоа им е прв симптом, на некои и единствен, а додека на поголемиот процент сетилото за мирис и вкус им се враќа откако ќе се опорават, обично за неколку недели, кај одреден процент на пациенти забележан е долготрајно губење. Губењето на осетот за мирис често е проследено со губење на осетот за вкус, а лекарите не можат да кажат кога и дали воопшто сетилата ќе се вратат.
Мирисот е тесно поврзан за вкусот и апетитот, па аномсмијата често на луѓето им го нарушува уживањето во храната. Кај заболните со КОВИД-19 се јавува нагло и драматично, речиси како некој кога ќе притисне прекинувач, што може длабоко да влијае на расположението и квалитетот на живот.
Студиите ја доведоа аносмијата во релација со социјалната изолација и анхедонијата, неможност за чувствување задоволство, како и необично чувство на неповрзаност и изолација.
Многу пациенти со КОВИД-19 го опишуваат губењето на мирис како исклучително вознемирувачко искуство, па дури и кога тоа само ќе се намали, дотолку повеќе што тој губиток на другите им е невидлив.
“Мирисот не е нешто на кое му придаваме голема важност додека не исчезне, а кога луѓето тоа ќе го забележат, станува прилично вознемирувачки, оти веќе ништо не е исто“, вели Памела Далтон, психолог.
Британските научници ги проучиле искуствата на 9.000 пациенти со КОВИД-19 кои помеѓу 24 март и 30 септември минатата година, се приклучиле на група за поддршка на социјалните мрежи.
Освен недостатокот во уживање во храната, многу членови на групата пријавиле недостаток на задоволство во дружењето. Губењето на тоа чувство ги ослабело и врските со други луѓе влијаело на интимните односи, оставајќи им чувство на изолираност, па дури и одвоеност од реалноста.
Стручњаците за ментално здравје загрижени се поради раширената појава н аносмија и поради тоа што губењето на мирисот е ризик фактор за анксиозност и депресија.
Истражувачите откриле дека на олфакторната дисфункција често претходи на социјалниот дефицит во шизофренијата и социјалното повлекување, дури и кај здрави лица.
“Од перспектива на јавното здравје, ова е навистина важно. Ако размислувате за бројот на заболени КОВИД-19 во светот, дури и ако долготрајното губење на мирисот погоди само 10%, зборуваме за потенцијално милиони лица“, вели д-р Далтон.
Најнепосредни ефекти од губењето на осетот за мирис може да бидат и нутритивни. Лицата со аносмија може и понатаму да ги чувствуваат основните вксуови – солено, кисело, благо, горчливо, но папулите за вкус се релативно груби рецептори на кои во сложената перцепција на вкусот им помагаат стотици рецептори за мирис испраќајќи сигнали во мозокот.
Лица кои се опоравиле од КОВИД-19 се мачат и со фантомски мириси кои се непријатни, а често и штетни, како мирис на запалена пластика, амонијак или измет, а оваа појава се нарекува паросмија.
