Гастритисот е една од најраширените болести на системот за варење, а често се смета и за болест на модерното време. Причина се токму модерните ризик фактори кои ја оштетуваат слузницата на желудникот и доведуваат до воспаление, а тесно се поврзани со начинот и стилот на живот.
Гастритисот претставува воспалително оштетување на слузницата на желудникот во форма на површински ерозии или крварења со присутност на воспалителни клетки – неутрофили и лимфоцити, плазма клетки и макрофази. Клиничката слика е различна. Проследена е со активирање на еден, повеќе или комбинација на одредени симптоми: ослабен апетит, чувство на ситост по внесување храна во мала количина, болка во стомакот по јадење, мачнина, диспепсија, надуеност, повраќање, темна столица и замор поради развој на анемија по недостаток на витамин Б16 кој се излачува и создава во желуднукот.
Поради неспецифичноста и често непрепознатливите симптоми во почетната фаза на болеста, акутниот гастритис во поголем процент прогресира во хронична форма. Такавата форма бара долготрајно решение. Поради тоа, важно е да се препознаат и елиминираат потенцијалните причинители на болеста.
ПРИЧИНИ
Гастритисот настанува со делување на инфективни и автоимуни фактори, додека во поретки случаи може да биде последица на различни реакции на пречувствителност.
Бактеријата Helicobacter pylori е најважниот инфективен причинител на гастритис, како на акутниот, така и на хроничниот гастритис. Тука станува збор за грам-негативна бактерија која поседува способност за прикачување на слузницата на желудникот со помош на т.н. флагели. Самата инфекција се пренесува фекално – орален пат, вода или прибор за јадење. Стручњаците сметаат дека преживува и во сложени намирници како млеко и останата храна за подготовка на оброци.
Колку е значајна во равојот на гастристисот покажуваат и фактите дека оваа бактерија се прилагодила на условите во желудникот, како би можела да опстои воо киселата желудочна средина. Имено, произведувајќи го ензимот – уреаза, ја претвора уреата во амоњак и ја неутрализира киселата средина на желудочната слузница. Со тоа всушност создава погодна средина за преживување и понатамошна колонизација на слузницата на желудникот со бактерии, додека останатите бактериски ензими имаат отворен пат за оштетување на слузницата. Во тоа, дополнително помагаат и други фактори, како голем внес на сол, пушење, прекумерно консумирање алкохол или рефлукс на жолчката.
Долготрајното изложување на слузницата на хемиски агенси, како лекови, доведува до нејзино хронично оштетување. Иако мислењата се поделени, многу стрчњаци сметаат дека долготрајната примена на нестероидни противвоспалителни лекови влијаат на оштетувањето и воспалението на слузницата.
Консумирањето на нутритивно сиромашна храна, масна, лута и зачинета храна, храна подготвена со пржење и похување, комбинирано со исхрана сиромашна на овошје и зеленчук, годи на развојот и влошувањето на симптомите на гастритис. На тоа придонесува и долгогодишното пушење со често консумирање на алкохол и опијати.
Стресот кој се поврзува со нагласено излачување на желудочна киселина денес е многу чест ризик фактор за појава или влошување на симптомите на гастритис. Токму затоа, на оваа болест се подложни сите групи на луѓе, од средношколци па се до повозрасната популација. Освен психолошкиот стрес, значајно влијание има и физиолошкиот стрес кој се однесува на тешки трауми и операции.
