Познато е дека функционирањето на човечкиот организам варира во текот на 24-часовниот ден. Тој биолошки часовник се повеќе добива на значење – до таа мера да некои лекари сакаат да го користат како средтво во борбата против различни болести.
“Во телото постои група на часовници кои го оптимизираат неговото функционирање – станува збор за циркадијален систем“, појаснува Клод Гронфиер, истражувач од Националниот институт за здравје и медицински истражувања во Франција.
Од претходно се знае дека постојат тие часовници, но по неколку децениско истражување се покажало дека човечките органи се помалку или повеќе активни во текот на 24 часа – дигестивен систем, црн дроб или срце се посклони на интензивирана работа во одредено време, без оглед на ритамот на внесување оброци или физичка активност.
Истовремено, истражувања спроведени на животни, а потоа и на луѓе, покажале дека ритамот не е само реакција на надворешниот свет, како промена на денот и ноќта, туку е запишан во нашите клетки, почнувајќи од невроните во мозокот.
За ова истражување во 2017 година, тројца истражувачи добија Нобелова награда за медицина, но истражувањата во овој здравствен сегмент дополнително се забрзани последниве години и покажале дека циркадијалниот часовник може да се најде во клетките во целиот организам.
“Така, постојат циркадијални часовници во црниот дроб, срцето, белите дробови, во рожницата…“, набројува Гронфиер.
РАЗБИРАЊЕ НА БОЛКАТА
Научните утврдиле дека тие часовници имаат многу различен ефект. Студијата на Гронфиер, објавена во стручното списание “Brain”, упатува на тоа дека перцепцијата на болката варира во интензитетот во текот на 24 часа.
Во рамките на истражувањето, научниците изолирале 12 мажи од речиси сите надворешни надразби, во период од 36 часа. Секои два часа ги изложувале на загреана сонда. Се покажало дека нивниот праг на болка, системски варирал со текот на времето.
Истражувачите сметаат дека ова е клучен чекор кон подобро разбирање на болката. Еден ден, смета Гронфиер, би можеле поуспешно да влијаеме на лекувањето на болката, со оглед на новите сознанија за циркадијалниот (деноноќниот) систем.
Истражувачите сметаат дека нивната примена би можела да биде многу разновидна, почнувајќи од онкологија до кардиологија, па се до неврологија.
