Повеќето експерти за спиење препорачуваат возрасните да спијат од седум до девет часа навечер за подобро здравје и емоционална благосостојба (иако ова се менува како што старееме), објавува Би-Би-Си.
Студиите, исто така, предупредуваат дека спиењето помалку од седум часа на ден може да го зголеми ризикот од дебелина, висок крвен притисок, срцеви заболувања и други проблеми поврзани со недостаток на сон.
Д-р Тони Канингем, клинички психолог и директор на Центарот за спиење и когниција во Бостон, вели дека работите не се толку едноставни како „вистинскиот“ број часови спиење. Во разговор за CNN, тој го објасни својот став.
Квалитетот на спиењето е подеднакво важен како и времетраењето на спиењето
Многу луѓе се фокусираат на тоа колку часови спијат, но го занемаруваат квалитетот на спиењето, што може да биде уште поважно од неговото времетраење.
„Постојат две различни работи во нашето тело кои го одредуваат и видот на спиење што го добиваме и квалитетот на спиењето, а тоа се притисокот на спиењето и циркадијалниот ритам“, вели Канингем, кој е и доцент по психологија на Медицинскиот факултет Харвард.
Притисокот за спиење се зголемува колку подолго сте будни и се намалува додека спиете. Тоа е причината зошто почнувате да се чувствувате поспано по долг период на будност.
„Сонот е како храна“, рече Канингем. „Колку подолго време поминало од последниот пат кога сте јаделе, толку повеќе сте гладни.“
За да спиете добро, важно е да си легнете кога тој притисок ќе се зголеми доволно.
Вашиот циркадијален ритам го претставува внатрешниот часовник на вашето тело.
Не дозволувајте името да ве залаже – иако надворешните фактори, како светлината, можат да влијаат на циркадијалниот ритам, моделот што го следи телото потекнува од мозокот.
„Циркадијалните ритми можат да флуктуираат и да испраќаат сигнали што го поттикнуваат спиењето или будноста во текот на денот“, рече Канингем.
„Ако некогаш сте останале будни цела ноќ и одеднаш сте добиле наплив на енергија, а потоа се чувствувате помалку поспано – тоа е вашиот циркадијален ритам во акција.“
За подобар квалитет на спиење, притисокот во спиењето и циркадијалниот ритам треба да соработуваат. Ова значи дека ненадејните промени или нередовните распореди на спиење можат да влијаат на вашата способност да заспиете и да го влошат квалитетот на спиењето.
Еден начин да го подобрите квалитетот на спиењето е да почнете да се будите во исто време секој ден, бидејќи тоа може да има поголем ефект отколку секогаш да си легнувате во исто време – бидејќи не е добро да си легнувате ако сè уште не ви се спие, рече Канингем.
Откако ќе воспоставите општ распоред за спиење, вашето тело природно ќе почне да го бара своето оптимално време за спиење.
Колку сон ви е потребен?
Не е погрешно да се советува дека просечно седум до девет часа сон е соодветно, но важно е да се запомни дека овој опсег е само просек.
„Тоа не значи дека на секој човек на планетата му се потребни осум часа сон“, рече Канингем.
„Постојат луѓе на кои навистина им се потребни само пет или шест часа – нивната биологија и физиологија едноставно им овозможуваат оптимално да функционираат со пет до шест часа сон.“
Но, важи и спротивното. „Постојат луѓе на кои им се потребни девет, 10, 11 часа сон секоја ноќ“, додаде тој.
За да откриете колку сон ви е потребен лично, можете да направите две работи.
„Прво, ќе одржувате конзистентен термин за спиење. Тоа треба да биде време кога ќе бидете прилично сигурни дека ќе заспиете во рок од 20 до 30 минути“, рече Канингем.
Времето за спиење треба да биде кога сте поспани, а не само кога сте уморни. Ако легнете и не заспиете во рок од 20 до 30 минути, веројатно не сте стекнале доволно притисок за спиење.
Ако е така, подобро е да се занимавате со активности кои не се премногу напорни – како што се капење или медитација на слаба светлина – додека не почувствувате поспаност.
„Потоа треба да пронајдете денови кога можете да спиете додека не се разбудите природно, без аларм“, рече тој.
„Извадете ги часовниците од собата, затемнете ја собата, користете машина за бел шум или маска за очи. Направете сè што можете за да немате чувство колку е часот, а потоа заспијте и спијте додека не се разбудите сами“, додаде тој.
Секако, не секој може да одвои време за ваков експеримент. Но, ако сте студент дома за време на празниците или имате неколку слободни денови, можеби вреди да се проба – особено ако сте загрижени дека нема да спиете доволно.
„Во првите неколку дена, веројатно ќе спиете подолго од вообичаеното“, рече тој.
„Ако си дозволите да си легнете на полноќ, не е невообичаено првите неколку дена да спиете до 10 или 11 часот наутро, додека го надополнувате притисокот за спиење.“
По тие денови за надополнување, ќе знаете дека сте го пронашле вашиот распоред за спиење „кога ќе се разбудите приближно во исто време три или четири дена по ред без надворешни знаци, без светла и без аларми“, е ставот на д-р Канингем.
Заклучок
Можеме да кажеме дека секоја индивидуа во светот има свој ритам на живеење, а тука е вклучено и спиењето, односно, времето кое ни е потребно за да се почувствуваме одморено и наспано.
Запомнете, иако просечно од седум до девет часа сон му се потребни на секој човек за нормално функционирање, сепак има и луѓе кои се наспани по пет до шест часа сон, а има и такви кои излегуваат од просекот затоа што им се потребни дури 10 до 11 часа сон.
