Најчест проблем меѓу бројните деформитети на стапалата се рамните или дустабан стапалата. Лекарската пракса покажува дека во последниве години се поголем е бројот деца со ваков проблем, а како главна причина за тоа се смета намаленото движење.
Дустабанот се препознава така што кога дете кое има рамни стапала кога ќе застане на нозе, лакот на средината на стапалото исчезнува и изгледа дека целото лежи на подлогата. Медицински оваа состојба се нарекува pedes plani.
Речиси сите бебиња имаат рамни стапала, што се должи на лабавост на структурите, постоење масно перниче од внатрешната страна на стапалото, кое визуелно го израмнува лакот на стапалото. Со тек на растот (во првата деценија од животот) структурите на стапалата спонтано правилно се формираат, но кај околу 20 % од возрасните се задржува првобитниот облик на рамно стапалото. Кога детето ќе застане на прсти или слободно ќе ги пушти нозете да висат од високо столче или кревет, се појавува лак на стапалото, што е случај кај флексибилниот тип на рамни стапала, но не и кај ригидниот тип. Овие деца отежнато застануваат на прсти, може да имаат болка на одделни зони на стапалата (зони на оптоварување: како петицата, лакот на стапалото), но не и на целото стапало. При преоптоварување овие деца може да се пожалат на оток и/или болка на скокалните и на колените зглобови. Кога е нагласен степенот на зарамнетост на стапалата, за да се одржи балансот на телото, скокалните зглобови и колената се ориентираат кон внатре, со што се нарушува нормалната оска на оптоварување на долните екстремитети.
Постојат три типа на рамни стапала
Флексибилни или хипермобилни рамни стапала: повеќето деца го имаат овој тип. Ова не е болна состојба, не прави нарушувања во одот, ги зафаќа обете стапала и не бара третман. Се среќава кај бебињата и кај деца до деветгодишна возраст, пред се, поради масното перниче што го имаат бебињата, мускулната лабавост и поголемата еластичност на структурите што се во формирање. Кај возрасните овој тип на рамни стапала се јавува поради намалување на мускулниот тонус, зголемената телесна тежина (што може да биде случај и кај трудници), попуштање на структурите со тек на годините, повреда, носење несоодветни чевли или одредено заболување, на пример, ревматоиден артритис.
Флексибилни рамни стапала со скратување на Ахиловата тетива – обично ги зафаќа двете стапала, предизвикува болка и отежнат од, потешко се дијагностицира кај многу мали деца.
Ригидниот тип на рамни стапала е најредок тип и се сретнува кај луѓе што имаат проблем со коскената структура на стапалото, т. е. сраснување на некоја од коските на стапалото. Овој тип се сретнува кај еден до два проценти од луѓето. Кај нив постои сраснување на помали ковчиња на стапалото. Оваа состојбата е наследна, но не е следена со други деформитети. Една четвртина од овие луѓе имаат болка и деформитет на стапалото, што предизвикува проблеми со одот и потреба од третман, а од нив половина имаат потреба само од нехируршки третман. Кај 50 % од пациентите со ваков тип деформитетот се среќава и на двете стапала.
Лекување не е потребно кај деца што имаат флексибилен деформитет и немаат болка. Лекување е потребно кај деца што имаат изразен и нефлексибилен деформитет и/или болка, како и кај деца со флексибилни рамни стапала и со болка по понагласена физичка активност, а секако и кај деца со флексибилни рамни стапала и со скратена Ахилова тетива.
