Анализаторот за здив, кој британските научници моментално го испитуват би можел да ја револуционизира дијагнозата на ракот. Анализаторот е дизајниран за откривање на разни знаци на рак кои се наоѓаат во здивот на заболениот човек – намалувајќи ја потребата за биопсија. Лекарите велат дека тоа би можело да спаси илјадници животи секоја година. Техниката се потпира на пионерски уред кој може да ги открие хемикалиите кои се создаваат во канцерогеин тумори. Во тек е големо испитување на технологијата – во која учествуваат 1500 пациенти, а ќе трае две години. Тестот преку анализаторот на здив би можел за десет години да ги замени сегашните програми на избор.
“Звучи футуристички, но тоа е реалност, а потенцијалот е огромен. Ако рано го откриете ракот, потенцијалот за лекување е многу поголем. Во многу случаи, едноставно немаме добри тестови за пронаоѓање на многу рани карциноми, бидејќи немаат симптоми“, изјавил д-р Давид Кросби од Центарот за истражување на ракот во Велика Британија.
“Постоењето на анализитор кој е реалтивно евтин и неинвазивен, па лицето да не мора да оди на биопсија, би била огромна предност при раната детекција на ракот. Во суштина, се работи за анализатор на здивот за рак – објаснил тој.
Додека за биопсијата или другите инвазивни тестови треба време да се организираат, анализаторот на здив може да го применува и лекарот по општа пракса.
Технологијата ја осмислил научникот од Кембриџ, Бил Бојл кој ја развил откако неговата жена починала од рак на дебелото црево на 36годишна возраст. Кејт Грос, била советничка на Тони Блер и Гордон Браун, а починала во 2014 година.
Анализаторот на здив делува така што ги детектира отпадните производи кои ги отпуштаат клетките на ракот, а кои се познати како испарливи органски соединенија (ВОЦ). Тие, преку крвотокот доаѓаат до здивот, на сличен начин како и алкохолот. Во испитувањето кое се спроведува во болниата Аденбрук во Камбриџ, од пациентите се бара да издишуваат во уредот (анализаторот на здив) десет минути. Уредот ги собира молекулите од нивниот здив кои потоа се испраќаат во лабораторија на анализа. Пациентите може да ги оечекуваат резултатите во рок од неколку дена, наместо две недели, колку што вообичаено се чекаат резултати од биопсија.
Научниците, исто така, веруваат дека различни карциноми предизвикуваат препознатливи промени во испарливите органски соединенија, што ќе им овозможи да го одредат хемиските потписи за секој од нив.
На почеток, пациентите со сомнеж за езофагеален и желудочен карцином ќе го добијат тест, пред тие да се прошират на простата, бубрезите, мочниот меур, црниот дрб или панкреасот.
“Концептот е да, ако ги барате тие отпадни производи во здивот, ќе може да воочите дали постои рак во телото и каков вид може да биде“, објаснува д-р Кросби.
“Ова е рана фаза на испитувањето, но постојат многу ветувачки фактори кои сугерираат дека молекулите кои анализаторот ги тестира, може да дадат различни вредности во зависност од типот на рак кој го има човекот – потенцира научникот.
Анализаторот на здив може да се користи заедно со другите методи за дијагностицирање.
