Неодамнешниот пад на бројот на нови случаи на зараза со КОВИД-19, значи дека веројатно почнува период на смирување на пандемијата кој може да се окарактеризира како “воздржување“ на вирусот, но “тоа не е исто што и крај на пандемијата“, вели д-р Ерик Топол, професор по молекуларна медицина во Институтот за истражувања во Сан Диего.
“Кога државниците велат дека само треба да продолжиме да живееме со вирусот и да ги укинеме сите рестрикции, луѓето за жал, тоа го толкуваат како знак дека пандемијата е готова – засекогаш“, вели проф. Топол и додава дека таквото размислување е само фантазија бидејќи е можно со вирусот да се бориме уште месеци и години.
ШТО ВЕЛИ ИСТОРИЈАТА
Неодамнешната историја ни покажа дека пандемиите може да траат и по неколку години.
Пандемијата со шпанскиот грип од 1918 година траела три години, а нејзиниот четврти бран во 1920 година за некои амрикански градови бил посмртоносен од попознатиот втор бран во 1918 година, објаснува Џон Бери, автор на книгата “Големата инфлуенца: Приказната за најсмртоносната пандемија во историјата“.
Научниците неодамна почнаа да ја проучуваат пандемијата на руски грип од 1889 година за да најдат индиции како би можела да се развива моменталната пандемија, бидејќи се сомневаат дека е предизвикана од коронавирус, а не од вирус на грип.
Постојат сличности меѓу овие две пандемии. Руската пандемија првпат се појавила во пролетта 1889 година на подрачјето на денешен Узбекистан. Се проширила низ светот во три бранови во текот на три години, вели епидемиологот д-р Џорџ Радерфорд од Универзитетот Калифорнија во Сан Франциско.
Грипот е специфичен по тоа што најтешко ги погодува многу младите и повозрасните лица, додека рускиот грип “ги погодил само старите“, додава д-р Радерфорд. Интересно е тоа што симптомите специфични за пандемијата од 1889 година биле губење на сетилата за мирис и вкус, како и кај КОВИД-19.
Во исцрпниот извештај на научникот Харалд Брусов, објавен минатата година во март во списанието Microbial Biotechnology, стои дека е веројатно периодот на зголемен број на смртни случаи поврзани со КОВИД-19 може да потрае и подолго од пет години.
Пандемијата од 1889 година, во Англија и Велс пристигнала една година подоцна и до 1892 година предизвикала голем број смртни случаи. Во текот на следните две години, бројот на смртни случаи опаднал, но “ и понатаму бил значително поголем отколку во времето пред пандемијата“.
“Од овие податоци може да се види дека оваа пандемија, која е налик на КОВИД пандемијата, траела пет години, што значи дека ковидот би можел да не измачува по 2022 година доколку кампањите за вакцинација не го променат ‘природниот’ тек на вирусот“, вели Брусов, додавајќи дека “засега не е јасно дали текот на настаните на оваа пандемија ќе биде сличен на оној од пред 140 години“.
“Важно е да се споменат и бројните разлики помеѓу пандемијата со рускиот грип и пандемијата со КОВИД-19. За траење на “руската“ помалку се користеле маски, мерките за карантин биле поретки, а вакцините недостапни“.
ПОДГОТВЕНИ ЗА НАЈЛОШО СЦЕНАРИО
“Се уште постои можност вирусот да мутира, да стане поопасен и да ги заобиколи имунитетот создаден со вакцината и со прележувањето на болеста“, потенцира Топол.
Затоа е важно, додава тој, да се биде подготвен за најлошто сценарио, треба да се следат новите скокови во бројот на заразени, да се следи вирусот во отпадните води, да се подобрат вентилациските системи и да се создаде вакцина за сите варијанти на вирусот.
Поради можни нови варијанти, клучно е вели Топол, да се продолжи со вакцинацијата да се спречи појава на нови, мутирани варијанти.
“Во светот има милијарди невакцинирани лица кои немаат заштита од претходни инфекции. Кога вирусот не се контролира, како што е тоа случај сега, се зголемува можноста за појава на нови варијанти“, објаснува д-р Топол.
Експертите се уште ја проучуваат ВА.2, поттип на омикрон варијантата.
ВА.2 веројатно полесно се пренесува од главниот поттип ВА.1, а постојат извешати според кои предизвикува и потешки симптоми, тврди Радерфорд.
Но, ВА.2 е заслужен за релативно малиот процент на случаи на зарази во светот.
“Во моментов не изгледа дека ВА.2 ќе стане главна закана, но не треба да бидеме изненадени ако во наредните месеци се појави нова варијанта која ќе заслужи сопствена грчка буква“, вели д-р Топол.
