Покрај фактот дека во светот има се повеќе повозрасни лица, се зголемува и бројот на болести и состојби поврзани со стареењето. “Гледаме дека некои хронични состојби често се дијагностицираат откако лицето ќе наполни 50 години“, вели д-р Ренука Типирнени, интернист и професор на Универзитетот Мичиген. Дали ќе се развие проблем не зависи само од возраста, тука е и прашање на генетиката, стилот на живот и други фактори, бидејќи понекогаш човек кој има 80 години може да поседува ментални и физички карактеристики на некој кој има само 30 години; додека кај други овие проблеми ќе се развијат и многу порано.
Некои, исто така, ќе имаат повеќе проблеми од другите, а според резултатите од студиите, околу 62 отсто од Американците над 65 години имаат повеќе од една хронична состојба, а такви има се повеќе, и поради стареењето и поради зголемениот број на луѓе со дијабетес.
Еве кои состојби сепак може да се појават почесто откако ќе наполните 50 години…
- ПОКАЧЕН КРВЕН ПРИТИСОК
Високиот крвен притисок се јавува почесто кај луѓе на возраст од околу 60 години, бидејќи крвните садови стануваат помалку еластични.
Хипертензијата е тивка, подмолна болест, која може да не покажува никакви симптоми со години. Дури кога се манифестираат оштетувања на различни органи, најчесто на срцето, мозокот, бубрезите или очите, се забележуваат и високи вредности на крвниот притисок. За жал, речиси 50% од луѓето со хипертензија не знаат дека имаат покачен крвен притисок, а половина од оние кои знаат за својот висок крвен притисок не преземаат ништо, односно ниту се лекуваат со медикаменти, ниту ги менуваат штетните животни навики. Ова значи дека 75% од населението со покачен крвен притисок ширум светот има висок ризик од развој на срцеви заболувања, мозочен удар, бубрежна болест и ненадејна срцева смрт.
Ако имате 40 или повеќе години, правило е да ја проверувате состојбата на притисокот неколку пати годишно, а ако се јавила хипертензија, лекарот ќе ви советува и почести контроли.
- ПОКАЧЕН ХОЛЕСТЕРОЛ
“Кардиоваскуларните болести сè уште се меѓу најчестите причини за смрт кај возрасните, иако стапката опаѓа во последните 30 години“, стои во резултатите од студија објавена во списанието Frontiers. Високиот холестерол може да доведе до атеросклероза доколку се контролира, а ризикот од срцеви заболувања и други проблеми се зголемува. Може да се контролира преку исхрана, а и лекови. Потребни се тестови на крвта бидејќи состојбата ретко се манифестира преку симптоми.
Холестеролот е вид на маснотии што телото ги користи за изградба на клеточни ѕидови и за синтеза на некои од есенцијалните хормони и е нормален составен материјал на секоја клетка во телото. Холестеролот се произведува во црниот дроб и се апсорбира од животинските масти што ги консумираме. Кога нивото на холестерол е високо или кога двата типа на липопротеини не се во рамнотежа (дислипидемија), холестеролот може да ги запуши артериите и на тој начин да го наруши протокот на крв.
- АРТРИТИС
“Остеоартритисот е втората најчеста хронична состојба кај постарите лица, а предизвикува болка и намалена функционалност“, се наведува во студијата. Се проценува дека околу 52 отсто од луѓето кои имаат 85 години имаат проблеми со артритис. Д-р Типирнени вели дека може да се појави и кога имате 50 години, па дури и помалку, а се почесто се забележуваат случаи со оваа состојба. Прекумерната телесна тежина е еден од факторите на ризик.
- ДИЈАБЕТЕС
Дијабетесот тип 2 често се нарекува и старачки дијабетес и нема сомнеж дека високата појавност на оваа болест е поврзана и со демографските промени, односно стареењето на населението и зголемувањето на животниот век (но и зачестената појава на обезност). По педесеттата година, кај повеќето луѓе постепено се зголемува нивото на гликоза (шеќер) во крвта. Кога нивото на шеќер во крвта на постарите значително се зголемува, станува збор за дијабетес. Сепак, некои истражувања покажуваат дека дури и кај постарите луѓе кои имаат благо зголемување на вредностите на шеќерот во крвта доаѓа и со зголемена зачестеност на компликации, како што се, на пример, болести на срцето и крвните садови, отежната подвижност и слабеење на видот.
Дијабетесот е причина за сè позначаен број здравствени компликации и е една од значајните причини за смрт предизвикана од компликации од оваа болест (болести на срцето и крвните садови).
- ОСТЕОПОРОЗА
Стареењето доведува до уште една промена, а тоа е губење на густината на коскената маса и кај мажите и кај жените, а тоа често се случува веднаш по 50-тата година од животот. “Кога доаѓа до послабо производство на естроген, густината на коските се намалува“, вели д-р Луси Мекбрајд. Околу 50 отсто од жените на возраст над 50 години имаат проблеми со остеопороза, велат експертите од Центрите за контрола и превенција на болести.
