За полесно да разберете кои несакани ефекти може да ги очекувате по вакцинирањето против КОВИД-19, на интернет страницата на Школата за јавно здравје Блумберг на Универзитетот Џон Хопкинс, се објавени одговори на најчестите прашања од страна на епидемиологот и извршниот директор на Меѓународниот центар за приспат до вакцини, Вилијам Мос, кој појаснува што треба да знаете пред и по вакцинирањето.
- КОИ НЕСАКАНИ ЕФЕКТИ ТРЕБА ДА СЕ ОЧЕКУВААТ ОД ВАКЦИНИТЕ?
Нуспојавите може да се разликуваат зависно од видот на вакцината. За нуспојавите најмногу знаеме по вакцинирањето со вакицни на Фајзер и Модерна. Најчеста нуспојава е болка на местото на инјекцијата. Останатите нуспојави вклучуваат замор, главоболка, болки во мускулите, студенило, болки во зглобовите и понекогаш покачена телесна температура.
- КОЛКУ ТРААТ НУСПОЈАВИТЕ?
Обично помеѓу 24 и 48 часа, секако не подолго од неколку дена.
- Со оглед дека вакцината доаѓа во две дози, дали истите нуспојави се чувствуваат по секоја примена доза?
Досегашните испитувања покажаа дека нуспојавите се почести по примање на втората доза.
- Се разликуваат ли несаканите ефекти во зависност од производителот на вакцината?
Нуспојавите се слични по вакцинирањето со мРНА вакцините на Фајзер и Модерна, но може да се разликуваат од останатите видови на вакцини.
- Зошто се чини дека тие вакцини имаат позабележливи нуспојави од вакцините против грип?
Тие несакани ефекти се типични за воспаление предизвикано од вакицни и се знак за имунолошки одговор на телото на вакцината. Некои вакцини се реактогени – поим што се користи за опишување на на овие видови на нуспојави – а некои луѓе имаат посериозни реакции од другите. Нуспојавите од вакцината против КОВИД-19 се слични на оние кои се забележуваат по вакцината против херпес зостер.
- Може ли нуспојавите да бидат поизразени кај лицата кои се под поголем ризик од тешки болести, кај повозрасните, коморбидитети…?
Не. Во испитувањата на вакцините, нуспојавите биле всушност поретки и помалку сериозни кај возрасните постари од 55 години.
- Имаат ли децата нуспојави од вакцината против КОВИД-19?
Децата помали од 12 години се уште не примиле вакцини во клиничките испитувања, па се уште не знаеме.
- Како да знаеме дали она што ни се случува по вакцинирањето е нормално или треба да се јавиме кај лекар?
Центарот за контрола и превенција на болести, советува да кај својот лекар се обратите ако црвенилото или чувствителноста на местото на кое сте ја примиле вакцината се зголемат по 24 часа, ако нуспојавите ве загрижуваат или ви се чини дека не поминуваат и по неколку дена.
- Може ли да се зарази од коронавирус помеѓу примање на двете дози?
Да! Затоа е важно да се продолжи да се носи маска, да се одржува разумно растојание од други луѓе и редовно и темелно да се мијат рацете.
Првата доза нема да пружи целосна заштита, а ќе поминат околу седум дена по втората доза пред да постигнете целосно заштитно ниво на имунитет кој се развива кај околу 95 проценти од примателите на вакцина. Ако пред тоа сте биле изложени на вирусот, можно е да развиете КОВИД-19.
- Како да знаете дали се работи за несакани ефекти или можна инфекција?
Несаканите ефекти од вакцината обично започнуваат во рок од 12 до 24 часа по вакцинирањето, но може да биде тешко да се одделат доколку се заразите помеѓу дозите на вакцината. Ако почувствувате несакани ефекти кои траат подолго од 48 часа, консултирајте се со вашиот лекар, советува Мос.
