Нови препораки од СЗО: Еве какви услови треба да има секоја родилка при раѓањето

Светската здравствена организација објави нови препораки во врска со здравјето на трудниците и родилките, како и совети за редуцирање на непотребните медицински интервенции

Мајка го држи своето новороденче

Ширум светот во текот на една година се обавуваат околу 140 милиони породувања од кои најголем дел поминуваат во најдобар ред. Меѓутоа, медицинските работници во претходните дваесет години забележале голем пораст на интервенциите кои порано се користеле само во случај на компликации – како што се давање окситоцин, кој го забрзува породувањето и царскиот рез.

„Сакаме жените да се породуваат во безбедно опкружување, во добро опремени породилишта и со врвно обучен персонал. Сепак, и покрај нашите препораки бројот на природни породувања за време на кои се користени некаков вид интервенции или медикаменти, е во постојан пораст“, вели д-р Нотемба Симелела, асистентка на директорката на одделот за здравје на семејството, децата и адолесцентите при СЗО.

„Доколку породувањето тече нормално, и родилката и бебето се во добра состојба, нема потреба да се земаат медикаменти или да се обавува каков било вид хируршка интервенција“, додава докторката.

Раѓањето е природен процес кој во најголем број случаи се завршува без какви било компликации за мајката и бебето. Сепак, студиите покажуваат дека бројот на здрави трудници кои за време на породувањето земаат некој медикамент или се изврши некоја интервенција, константно расте.

Новиот водич на СЗО вклучува 56 препораки засновани на истражувања, а се однесуваат на негата која им е потребна на мајката и бебето за време и после породувањето. Препораките вклучуваат дека родилката за време на породувањето мора да има одлична комуникација и поддршка од страна на здравствените работници, како и обезбедена приватност и доверба. На жените мора да им се овозможи да одберат дали со нив на породувањето ќе биде присутен и партнерот, дали ќе земат лек против болки, како и да ја бираат положбата во која ќе раѓаат.

Во новиот водич се истакнува дека секое породување е поразлично и дека должината на траење на неговата активна фаза се разликува од жена до жена. Кај првото породување таа обично трае до дванаесет часа, додека за време на секое следно обично не подолго од десет.

Со цел да се намалат непотребните медицински интервенции во новиот водич на СЗО се наведува дека дилатацијата на цервиксот од еден сантиметар на час може да не е реална за секоја жена и дека нема потреба породувањата во кои дилатацијата се случува побавно да се идентификуваат како ризични. Во новите препораки се нагласува дека побавната дилатација на цервиксот не значи нужно дека на жената треба да и се даваат лекови кои го забрзуваат породувањето.

„Повеќето жени сакаат природно породување без медицински интервенции“, вели Јан Ескју, директор на одделението за репродуктивно здравје при СЗО и додава: „Но и кога медицинска интервенција од кој било вид е неопходна, жената мора да биде вклучена во донесувањето на таа одлука. Нашата мисија е сите жени да имаат позитивно породилно искуство.“

Непотребните интервенции за време на породувањето се распространета пракса во сите држави ширум светот, и богати и сиромашни.

Се повеќе жени се породуваат во медицински установи и сите тие заслужуваат поквалитетна нега. Околу 830 жени во светот секојдневно умираат како последица на компликации од породувањето, а повеќето смртни случаи може да бидат превенирани со поквалитетна нега за време на бременоста и породувањето.


Во многу здравствени установи ширум светот преовладува непочитувањето на жените со што се кршат основните човекови права и се спречуваат жените да носат одлуки за време на сопственото породување. Во многу делови на светот, лекарите контролираат и решаваат за интервенциите за време на породувањето и со тоа ги изложуваат здравите жени на непотребни медицински интервенции кои го попречуваат природниот процес на раѓање.


За да се постигне најдобар физички, емоционален и психолошки исход за жената и нејзиното бебе мора да се има модел по кој ќе мора да се однесуваат сите вработени во сите здравствени системи. Здравствените работници мора да ги охрабруваат жените да се породат природно, и во фокусот да бидат мајката и нејзиното бебе.

Здравствените работници мораат да разговараат со жените, да ги запознаваат со процесот на раѓање и да им кажат дека секое породување различно трае и дека се разликува од жена до жена. Тие, исто така, мора да знаат и дека породувањето може да биде ризично и непредвидливо, и дека некогаш, во одредени случаи, медицинските интервенции се неопходни, но тие и тогаш мора да бидат вклучени во процесот на носење одлуки и во целост да бидат запознаени со интервенцијата на која ќе бидат подложени.