Списанието Live Science состави подолг список на најчестите митови и заблуди за новиот коронавирус SARS-CoV-2 и КОВИД-19, болест што ја предизвикува овој вирус. Тие објаснуваат и зошто овие гласини се промашени и лажни.
МИТ: Вирусот е создаден во лабораторија
Ниту еден доказ не упатува на тоа дека вирусот го создал човек. SARS-CoV-2 е налик на останатите два коронавируси кои ги предизвикаа епидемии, SARS-CoV и MERS-CoV, а сите три најверојатно потеклото го влечат од лилјаците. Накратко, карактеристиките на SARS-CoV-2 одговараат на она што се знае за останатите коронавируси кои се создаваат природно и од животните преминуваат на луѓето.
МИТ: Вирусот е само мутирана форма на настинка
Не, не е. Коронавирусите се големо семејство на вируси кое вклучува многу различни болести. SARS-CoV-2 дели сличности со останатите коронавируси, од кои четири може да предизвикаат настинка. Сите пет вируси имаат шилести испакнатини на своите површини и ги користат таканаречените протеини на шилецот за инфицирање на клетките на домаќинот.
Меѓутоа, четирите студени коронавируси – наречени 229E, NL63, OC43 i HKU1 – ги користат луѓето како свои главни домаќини. SARS-CoV-2 дели околи 90% од својот генетски материјал со коронавирусите кои ги инфицираат лилјаците, што сугерира дека вирусот од нив преминал на луѓето.
МИТ: Домашните миленичиња може да го шират коронавирусот
Постоеа неколку извештаи за мачки и кучиња кои се заразиле со КОВИД-19 по контакт со заболен сопственик. Но, нема докази дека они имаат било каква улога за ширењето на вирусот. И не постојат потврдени извештаи за луѓе кои се заразиле преку домашни миленици. Американскиот центар за превенција и контрола на болести за секој случај препорачува да заболените лица најдат некој кој наместо нив ќе ги шета нивните миленичиња. Секако, по играње со животни, треба да се измијат рацете оти животните може да пренесат разни други болести.
МИТ: Децата не можат да се разболат
Децата дефинитивно може да се разболат од КОВИД-19, но последиците за среќа главно се поблаги. Студија на повеќе од 1,3 милиони случаи на КОВИД-19 во САД открила дека стапката на потврдени инфекции кај деца помали од девет години е 52 случаи на 100.000 лица; општиот просек бил 400 случаи на 100.000 Америкаци од секоја возраст. Истовремено, меѓу 52.000 пријавени смртни случаи од КОВИД-19, забележани се само 16 смртни случаи на лица помлади од 18 години.
МИТ: Ќе знаете ако сте се разболеле
Е, нема. КОВИД-19 предизвикува широк спектар на симптоми, од кои многу се појавуваат кај други респираторни болести како грип и настинка. Вообичаени симптоми на КОВИД-19 вклучуваат висока температура, кашлица, главболока, болка во грлото, болки во мускулите или телото, отежнато дишење, мачнина и повраќање. Во тешки случаи, болеста може да прерасне во сериозна болест слична на пневмонија. На почетокот, заразените често не покажуваат никакви симптоми, а некои и никогаш не ги развиваат. Се проценува дека дури 40% од случаевите се асимптоматски.
МИТ: Додатоците на витамин Ц чуваат од зараза
Се уште нема докази дека витаминот Ц создава имунитет на КОВИД-19. Всушност, витаминот Ц нема да ве спаси ниту од обична настинка, но може да го скрати нејзиното траење. Витаминот Ц е корисен и треба да биде вклучен во дневната исхрана ако сакате да одржувате здрав имунолошки систем. Но, мегадозирањето со суплементи веројатно нема да го намали ризикот од зараза со КОВИД-19. Не е докажано ниту дека други т.н. додатоци за јакнење на имунитетот, како цинк, зелен чај или ехинацеа, помагаат во спречување на КОВИД-19.
МИТ: Не е безбедно да се примаат пакети од Кина
Глупост. Од Кина е сосема безбедно да се примаат писма или пакети, тврди Светската здравствена организација. Коронавирусите не опстануваат долго на предмети како писма и пакети. Една студија покажала дека коронавирусот може да останат на површини како метал, стакло или пластика дури до девет дена, но површините на пакувањата не се идеални за преживување на вирусот.
МИТ: Може да добиете коронавирус ако јадете во кинески ресторани
По оваа логика, треба да избегнувате и италијански, корејски, јапонски и шпански ресторани, оти пандемијата е сериозно раширена и во тие земји. Новиот коронавирус не влијае на лицата од кинеско потекло.
МИТ: Пиењето белило или друг дезинфициенс може да ве заштити од зараза
Апсолутно не смеете да пиете белило или други домашни дезинфекциски средства, па дури и да сте претседател на САД, а не смеете ниту да ги прскате по телото. Тие работи се отровни ако се голтаат, а може да предизвикаат оштетувања на кожата и на очите, предупредува СЗО. Белилото може да предизвика коликвативна некроза, вид на клеточно изумирање, при што клетките на имуниот систен го разградуваат мртвото ткиво и создаваат леплива гнојна течност. Белилото може да ги оштети клетките, бидејќи натриумот реагира со протеините и мастите во ткивата на лицето во процесот наречен сапонификација.
МИТ: Пиењето алкохол и консумирањето лук штити од КОВИД-19
Иако средствата за миење раце на база на алкохол ја деинфицираат вашата кожа, алкохолот нема таков ефект на телото по голтањето, наведува СЗО. Големи количини алкохол всушност може да го ослабат имуниот систем и да ја намалат способноста на телото да се носи со заразните болести. Иако лукот има некои антимикробни својства, нема докази дека може да заштити од КОВИД-19, вели СЗО.
МИТ: Изложеноста на високи температури спречува зараза
Изложувањето на сонце или високи температури нема да ве зашититат од КОВИД-19, тврди СЗО:. Вирусот се шири и во многу жешки подрачја како Аризона. Ниту капењето во жешка вода нема да ве заштити од КОВИД-19, вели СЗО.
МИТ: Носењето маска може да предизвика труење со CO2
Носењето медицинска маска подолго време може да биде непријатно, но поради тоа нема да останете без кислород, ниту ќе се отруете со јаглерод диоксид. Истото важи и за N95 маските, како и за оние платнените. Кога носите маска, внимавајте таа убаво да ви е прилепена за лицето и да овозможува нормално дишење, советува СЗО.
