Алармантна состојба во абдоменот предизвикана од акутни заболувања на абдоминалните органи или траума, кои доколку не се лекуваат ургентно, хируршки можат да завршат фатално или да остават тешки и трајни последици.
Основни причини за настанок на акутниот абдомен:
1) Перитонитис
2) Акутна интестинална опструкција
3) Крвавења во абдоменот
КЛИНИЧКА СЛИКА – ОПШТА СИМПТОМАТОЛОГИЈА
* болка, локализирана или дифузна
* nausea – повраќање (желудечно, билозно, интестинално-тенкоцревно, мизерере – од колонот и терминалниот илеум, constipatio
* палпаторна осетливост, затегање – tenderness, одбранбена реакција – garding, одбивна осетливост – rebound, дифузна ригидност на абдоминалниот ѕид – deffensse musculaire – тврд абдомен како штица
* надуеност на мевот – distensio, metheorismus
* аускултаторно отсутна перисталтика – пареза-парализа на цревата или хиперперисталтика со коликообразни болки, понекогаш видливи перисталтички движења на абдоминалниот ѕид со кркорење-борборигми, преточување
* перкуторно локализирана или дифузна осетливост, пренесена фокусирана осетливост
* специјални карактеристични знаци за одделни состојби-заболувања
(Haemataemesis, Melaena, Icterus, Rectorrhagio, Haematurio и сл.)
* ректално иследување на карлицата
КАРАКТЕРИСТИКА НА БОЛКАТА ПРИ АКУТНИОТ АБДОМЕН
Болката е пријател на човекот и претставува субјективно чувство на нефизиолошка надразба каде е пореметен прагот на надразливост и не може понатаму да се анализира-расчленува. Може да биде висцерална или париетална. Болката може да зрачи-ирадијација во подалечни регии, да се поместува или да биде локализирана. Во зависност од интензитетот и карактерот, болката може да биде:
1) разорувачка
2) постепено да се зголемува – упорна
3) нагла, остра, постојана
4) интермитентна – коликообразна, крешендо со слободни интервали
НАЈЧЕСТИ ПРИЧИНИ ЗА АКУТЕН АБДОМЕН
ГИТ – Гастроинтестинален тракт
Appendicitis, Ileus, Hernia incarcerata, Perfforatio in tracto intestino, Diverticulitis, Borheve Sy, Mellory Weisse Sy. Gastroenteritis, Adenitis mesentrerica.
Пореметувања на црниот дроб, панкреасот, слезината
Cholecystitis ac., Cholangitis ac., Abscessus hepatis, Ruptura tumoris hepatale, Ruptura hepatis gravidarum post partale spontanea, Ruptura lienis spontanea, Infarctus lienis s. trombosis v. lienalis, hepatitis ac, Colica biliaris, Pancreatitis ac.
Пореметувања на уринарниот тракт
Colica (renalis, uretheheralis, urethralis), Pyelonephritis ac., Cystitis ac., infarctus renis.
Гинеколошки пореметувања
Ruptrura graviditatis ectopica, Ruoptura cystis ovaruialis, Torsio tumori ovarialis, Salpingitis ac., Dismenorrhoe, Endometriosis.
Васкуларни пореметувања
Ruptura aortae s. aneurismae viscerale, Colitis ac. iscaemica, trombosis, s. trombembolismus vasorum mesenterialium.
Пореметувања на перитонеумот
Abscessus intraabdominale, Cellulitis, Phlegmona, Fasciitis parietis abdominis, Peritonitis speciffica.
Ретроперитонеални пореметувања
Haemorrhagio retroperitoneale, Abscessus retroperitoneale.
Траума на абдоменот (затворена или отворена) непенетрантна, пенетрантна, перфорантна
Руптура на паренхимен орган или крвни садови со крвавење, руптура на шуплив орган со перитонитис.
