Секоја година милиони лица заболуваат од настинка – вообичаено е возрасните да имаат околу две настинки годишно, а децата три до четири. Особено во текот на зимските месеци настинката е неизбежна. Добра вест е што настинката е безопасна (барем во споредба со другите вирусни заболувања како корона или грип).
Стручњаците истакнуваат дека повеќето лица од вирусна настинка се опоравуваат во рок од седум до 10 дена, но и дека лицата со ослабен имун систен или други респираторни сосотјби се изложени на зголемен ризик од сериозни болести како бронхитис или воспаление на белите дробови.
КОЛКУ Е ПОТРЕБНО ДА СЕ ПОЈАВАТ СИМПТОМИТЕ НА НАСТИНКА
Дури и со правилно миење на рацете и ако се држите подалеку од болни лица, не можете да бидете целосно сигурни дека ќе избегнете настинка. Како и многу респираторни вируси, настинката се шири со контакт меѓу лица, кога заразените респираторни капки од едно лице ќе влезат во друго лице.
“Но, не се разболувате веднаш. На вирусот му е потребен она што се нарекува период на инкубација за да се реплицира во вашето тело. Наједноставно кажано, периодот на инкубација на вирусот е времето од кога прв пат сте изложени до оној момент кога ќе почнете да чувствувате симптоми“, вели д-р Стерлинг Рансон, претседател на Американската академија на семејни лекари.
“Вирусите на настинка обично имаат период на инкубација од 24 до 72 часа, но тоа е само проценка, понекогаш симптомите на настинка може да се јаваѕ само 10 до 12 часа по изложувањето“, објаснува д-р Метју Голдман, лекар по семејна медицина во Клиниката Кливленд.
Некои лекари наведуваат дека може да потрае и до една недела да се појават симптомите на анстинка. Кога ќе се појават симптомите на настинка всушност најмногу зависи од лицето и од специфичниот вирус на настинка со кој дошла во контакт.
КОИ СЕ СИМПТОМИТЕ НА НАСТИНКА И ПО КОЈ РЕДОСЛЕД СЕ ЈАВУВААТ?
Обична настинка обично почнува со воспаление на грлото, после тоа обично доаѓа до кивање, течење од нос, опстрикција на носот (затнување) и чувство дека ни е лошо.
Според матичните лекари, возрасните со настинка немаат температура или имаа многу ниса температура, додека децата може да имаат температура до 39 степени.
Со оглед дека постојат многу различни видови на вируси на настинка, исто така може да почувствувате други симптоми како што се кашлица, намален апетит, главоболка или болка во мускулите.
КОЛКУ ДОЛГО ТРААТ СИМПТОМИТЕ И КОЛКУ СТЕ ЗАРАЗНИ?
Ако инаку сте здрави, веројатно симптомите на настинка ќе ги чувствувате неколку дена – настинките обично се решаваат во рок од 10 дена. Меѓутоа, одредени пациенти, како оние со ослабен имунитет или други здравствени проблеми, може да страдаат од симптоми на настинка многу подолго.
“Кај некои пациенти болеста може да трае со месеци, особено кај лица кои пушат. Иако 10 дена може да се чини како долг период, настинката е најлоша обично на самиот почеток“, вели д-р Голдман.
Во повеќето случаи симптомите обично се најлоши на почетокот и до тек на времето се намалуваат бидејќи имуниот систем гради отпорност. Во текот на тој период може да се променат и симптомите на настинка – особено течење од нос, кое може да се претвори од бистра, тенка течност во нешто подебела, обоена слуз. Еден од симптомите кои би можел да се задржи откако сите ќе исчезнат е кашлицата.
Долготрајната кашлица обично е симптоми со кој повеќето луѓе може да борат со недели до месеци, истакнува д-р Голдман.
Што се однесува до заразноста, ако имате настинка, најверојатно ќе ја ширите набрзо по инфекцијата – обично во првите два до три дена, истакнуваат матичните лекари.
“Повеќето поединци не се заразни по една недела. Но, се уште постои мала веројатност да може да го ширите вирусот, ако се уште кашлате. Имено, ако кашлате, ширите респираторни инфекции“, вели д-р Рансон.
КОГА ТРЕБА ДА ОТИДЕТЕ НА ЛЕКАР ПОРАДИ СИМПТОМИ НА НАСТИНКА?
Иако настинката е релативно безопасна, дели многу симптоми со грип и КОВИД-19. Ако сте биле изложени на КОВИД-19 и набрзо после тоа почнете да покажувате симптоми, добра идеја е да се тестирате на вирусот SARS-CoV-2, така што да не ризикувате да бидете заразени и да го проширите вирусот на други.
Имуниот систем на многумина може релативно лесно да се бори против настинки и да оздрави за неколку денови, но се уште постои можност да се појават компликации.
Според матичните лекари, првиот чекот за лекување на настинка е доволно одмор, течности и земање лекови без рецепт, ако е потребно да се ублажат симптомите. Но, ако симптомите не исчезнуваат за 10 дена или почнете да чувствувате потешкотии со дишењето, се советува да посетите лекар.
