Оптимална температура во домот за вашето дете во текот на годишните времиња?

Авторски текст: Асс д-р сци Весна Мицевска,
Педијатар Универзитетска клиника за детски болести,
Клинички центар Мајка Тереза, Скопје 

Одржување на оптимална телесна температура е еден од клучните фактори за правилно функционирање и непречено извршување на бројните процеси во човечкото тело. Температурата на околината е најзначајниот надворешен фактор кој влијае врз одржување на истата.

Поради големите варијации на температурата на атмосферата во различните годишни времиња потребно е одржување на оптимални температури во домот.

Одржувањето на пријатна/оптимална температура во домот за децата и целото семејство во различни сезони бара различен пристап, бидејќи надворешните температури, влажноста и сончевата светлина се менуваат.

Препорачани (целни) температури по годишните времиња

Температурата во домот и децата

Кога станува збор за температурата во домот и децата, важно е да се постигне рамнотежа помеѓу комфор, здравје и безбедност. Детскиот организам е почувствителен на екстремни промени и разлики во температурата на околината поради што е особено важно почитување на препораките за одржување на температурата во домот.

Мора да запомниме дека новороденчињата и малите бебиња до 3 месеци имаат недоволно развиени терморегулациони механизми и поголема телесна површина од нивната вкупна маса поради што под дејство на амбиенталната температура многу побрзо може да настане нарушување на телесната температура со што се доведуваат во ризик виталните функции и оптималното одржување на метаболичките процеси.

Во текот сезоните кои се карактеризираат со умерни и повисоки температури (летото, есента и пролетта) препораките за температурите во домот за децата не се разликуваат од оние за возрасните.

Ќе ги разгледаме препорачаните температури во домот поединечно, за секое годишно време за децата и целото семејство

Во текот на зимските месеци целната температура во домот треба да биде 21–23°C во текот на денот и 18–20°C во текот на ноќните часови.

Совети за одржување на температурата во домот во зимските месеци

• Проверка на изолација на ѕидови, подови и прозорци.
• Редовно чистење на радијаторите и клима уредите за поефикасно греење.
• Да се избегнува покривање на грејните тела со облеки и предмети (ја намалува ефикасноста)
• Употреба на термостат за заштеда на енергијата

Температурите во домот и децата во зимските месеци

• Особено важно е да се забележи дека целната температура во домот за новороденчето и малото доенче до 3 месеци изнесува 22-24°C во текот на денот а 20-22°C во текот на ноќта.
• За децата до 1 година се препорачува целна температура од 19-21 °C во текот на ноќта што е повисока за 1-2 степена од онаа за возрасните и децата над 1 годишна возраст.
• За децата над 1 година се препорачуваат истите температури како и кај возрасните.

Совети за оптимален комфор:

• Користи термометар во собата каде што спие детето.
• Обрни внимание на влажноста – сув воздух предизвикува кашлица и суви слузници.
• Облекувај го детето во слоеви, а не со премногу дебели ќебиња.
• Проверувај ја температурата на вратот или грбот (не на рацете и нозете) за да видиш дали му е пријатно. Најбезбеден знак дека температурата е добра е кога детето не е ни испотено ни ладно на допир на овие регии.

Во текот на пролетта и есента кога надворешните температури не се екстремни, целната температура во домот треба да биде 20–22°C во текот на денот и околу 18°C навечер.

Совети за одржување на температурата во домот 

• Користете ја природната вентилација со отворени прозорци наутро и навечер.
• Држете ги ролетните/завесите полуотворени за да пропуштаaт светлина, но да спречат прегревање.
• Користење топлинска изолација (двојни прозорци, дебели завеси) за да се спречи губиток на топлината во текот на поладните есенски денови

Во летните месеци целната температура во домот изнесува 23–26°C во текот на денот, а не повеќе од 27°C навечер за комфорен сон.

Совети за одржување на температурата во домот во летните месеци со заштеда на електрична енергија

• Спуштени ролетни и завеси на сите прозорци во најжешкиот дел од денот
• Користење на вентилатори колку е можно почесто наместо клима уредите (заштедување на енергија)
• Проветрување навечер и рано наутро кога се најниски надворешните температури (природно разладување)
• Температурата на клима уредот да биде поставена на вредности кои не се пониски од 8-10 °C од надворешната температура со цел избегнување на температурен шок и воедно заштеда на електрична енергија

Важно!!! Поради незрелите терморегулациски механизми кај новороденото и малото доенче може лесно да дојде до прегревање или ладење на телото зависно од температурите во домот и надворешните прилики. Повисоките температури можат да доведат до прегревање а пониските до ладење на бебешкото тело.

Да запомниме дека:

1. Прегревање кај мали деца особено новороденчињата и малите доенчиња (0-3 месеци) го зголемува ризикот од дехидратација и нарушен сон.
2. Премногу студено може да предизвика проблеми со дишењето, особено кај бебиња.
3. Нагли промени (на пример излегување од премногу топол дом во студен воздух) се стресни за имунитетот.

Основни правила за одржување на температурата во домот во зависнот од надворешните температури

Во текот на различните сезони за оптимална работа на човечкото тело и одржување на неговото здравје се препорачува почитување на одредени правила за температурните разлики.

Во текот на пролетните и есенски месеци кога надворешните температури се умерени, идеалната разлика помеѓу надворешната и внатрешната температура на воздухот изнесува 4–6°C.

Во текот на летото идеалната разлика не треба да биде поголема од 8-10°C. Одржување на премногу ладен воздух и поголеми разлики во текот на жешките летни денови не се препорачува поради опасност од термален шок, сувост на воздухот и голема потрошувачка.

Во зимските месеци идеална разлика е 10-12°C во период на умерено ниски надворешни температури на воздухот. Во текот на ладните зимски денови кога температурата паѓа и под 0°C идеалната разлика може да биде поголема со цел постигнување на оптимално комфорни услови за живот. На пример при температура надвор од 0°C, температура во домот 20-22°C.

Кои се општите правила за полесно одржување на идеални климатски услови во домот во текот на сите годишни времиња?

1. Колку е потопло надвор, толку помала да биде разликата со температурата во домот
2. Избегнување нагли промени – телото се адаптира подобро ако температурата се менува постепено.
3. Одржување на влажноста на воздухот во домот на 40–60%  ја прави температурата поудобна без екстремно греење/ладење.