Улогата на храната е повеќекратна – таа не храни, ни дава енергија и не снабдува со хранливите состојки што ни се потребни, но, исто така, и смирува, утешува, развеселува.
Обрнувањето внимание на здравата исхрана генерално има многу позитивен ефект врз целокупното здравје и е пожелно. Особено денес, кога во голема мера и од сите страни сме поттикнати од понуди и достапност да јадеме се повеќе и се почесто отколку што е потребно и помалку квалитетно отколку што е пожелно.
Орторексијата (orthorexia nervosa) е нарушување во исхраната кое прв пат се споменува во 90-тите години на минатиот век. Иако официјално се уште не е вклучена во листата на медицински пореметувања, лекарите се повеќе предупредуваат за опасностите од орторексија.
Имено, преголемата желба за здрава исхрана лесно може да излезе од контрола. На промени во исхраната обично не поттикнуваат здравствени проблеми или проблеми со прекумерната тежина. Промената ја почнуваме со исфрлање на одредени видови храна (особено слатки, грицки и сл.) и со тек на времето се зголемува листата на несакана храна. Се повеќе стануваме преокупирани со подготовка на здрави оброци, планирање на дневното мени, набавка на саканите намирници. Се почесто се чувствуваме виновни ако случајно изедеме нешто од несаканата листа.
Опсесијата со здравата исхрана станува сама по себе спротивна (го нарушува здравјето). Тоа се рефлектира во пореметени општествени и семејни односи, како и чувство на нечистотија, слабости и вина откако ќе се изеде нешто што се смета за нездраво.
Орторексијата честопати е придружувана со чувството на супериорност во однос на луѓето кои имаат релаксиран однос кон храната. Луѓето кои страдаат од орторексија се доста напорни за членовите на семејството и другите луѓе бидејќи не им дозволуваат избор, ги наметнуваат своите ставови за храната, држат лекции за здравјето и слично.
Со помош на Братмановиот тест за орторексија може да проверите како стоите на тоа поле. Онаа личност која на повеќе од четири прашања ќе одговори потврдно, можеби би требала да размисли за својот однос кон храната.
- Поминувате ли повеќе од три часа дневно размислувајќи за здрава храна?
- Ги планирате ли оброците неколку дена однапред?
- Дали прехраnбената вредност на оброкот ви е поважна од уживањето во јадењето?
- Дали сте забележале дека квалитет на живот ви е променет откако сте го зголемиле квалитетот на вашата исхрана?
- Дали сте построги во изборот на храната што ја јадете?
- Дали сте се откажале од храната во која некогаш сте уживале за да консумирате само вистинската храна?
- Ви ја зголемува ли консумирањето здрава храна самодовербата?
- Чувствувате ли вина кога ќе изедете нешто надвор од предвиденото мени?
- Дали вашата исхрана ве изолира од социјалниот живот?
- Чувствувате ли целосен мир и контрола над себе кога здраво се храните?
