ШТО Е ПАП ТЕСТ?
Цервикалниот брис, кој често се нарекува и ПАП тест, е тест осмислен да открие дали кај некое лице постои поголем ризик од развој на рак на грлото на матката. Тестот вклучува земање на мал примерок од клетките на грлото на матката (цервиксот), кој потоа се анализира за присуство на инфекција со хуман папиломавирус (ХПВ). Докажано е дека високоризичниот ХПВ е одговорен за повеќе од 90% од промените на клетките на цервиксот и доведува до рак на грлото на матката, поради што ХПВ тестирањето сега претставува голем дел од анализата на ПАП тестот. Доколку ХПВ тестот е позитивен, тогаш примерокот дополнително се проценува за можни промени во самите клетки.
Целта на ПАП тестот не е да се дијагностицира рак, туку да се откријат рани промени кои можат да доведат до рак доколку не се лекуваат. Доколку се откријат промени, тие може да се следат или лекуваат, што ќе го спречи развојот на рак на грлото на матката. Се проценува дека до 75% од случаите на рак на грлото на матката може да се спречат со ПАП тест, како и дека 83% од смртните случаи од рак на грлото на матката би можеле да се спречат доколку секој редовно се тестира.
Правењето на ПАП тестот за жал е во опаѓање и моментално е со најниска стапка во последните 20 години. Се проценува дека една од четири жени не оди редовно на преглед на грлото на матката. Пандемијата доведе до намалување на достапноста на пап тестовите, но познато е дека нивната употреба е во опаѓање од пред пандемијата, односно се намалува од година во година во изминатата деценија. Една од најголемите причини зошто жените не одат на тестирање е недостатокот на разбирање и знаење за самиот пап тест и стравот од процедурата.
Д-р Сузан Ансворт претставува детален водич за постапката за преглед на грлото на матката.
КОМУ СЕ ПРЕПОРАЧУВА ДА НАПРАВИ ПАП ТЕСТ?
Во земјава на сите сексуално активни жени им се препорачува да прават ПАП тест еднаш годишно, додека во други земји, како Велика Британија и САД, се препорачува пап тест на секои три години. Во случај да забележите невообичаени симптоми како што се неправилно крварење или вагинален исцедок, консултирајте се со вашиот лекар и проверете дали треба да направите ПАП тест дури и ако сè уште не е време за редовен преглед.
КАКО ИЗГЛЕДА ПРЕГЛЕДОТ?
Прегледот на грлото на матката обично го врши гинеколог, а тестот обично го прави лекар. Тестот вклучува земање на мал примерок од клетките на грлото на матката со помош на мека четкичка. Четкичката потоа се складира во посебен сад исполнет со течност пред да биде испратена во лабораторијата за ПАП тест на проценка.
Целата постапка може да потрае околу 20 минути, но земањето на примерокот ќе трае само 2-3 минути. Лекарот или медицинската сестра ќе ви ја објаснат постапката и потоа ќе ви дадат малку приватност за да се подготвите. Подготовката вклучува соблекување од половината надолу и лежење на стол за преглед. Ќе добиете чисто парче чаршаф за покривање на долниот дел од телото. Вообичаената положба бара да легнете на грб со свиткани и раширени колена.
Првиот дел од тестот вклучува користење на спекулум – цилиндричен уред кој нежно се вметнува во вагината и се отвора за да се види грлото на матката. Потоа, мала мека четка нежно се врти по површината на грлото на матката со цел да се соберат одредени клетки. Клетките собрани со четкичката се ставаат во посебен сад исполнет со течност за да можат безбедно да се испратат во лабораторија за тестирање. Потоа нежно се отстранува спекулумот и можете да се облечете – тестот е готов!
За повеќето жени, ПАП тестот е целосно безболен. Повремено, на некои жени им е непријатно користењето на спекулум. Ова е поверојатно да се случи ако тие се многу загрижени за тестот или имаат други проблеми, како што се симптоми на сувост на вагината за време и по менопаузата. Ако тоа е случај, разговор за тоа со вашиот лекар или медицинска сестра пред терминот може да ви помогне да се подготвите за тестот.
ШТО СЕ СЛУЧУВА ПО ПРЕГЛЕДОТ?
По тестот, вашиот примерок ќе биде испратен во лабораторија за брис на грлото на матката на понатамошна проценка, а откако ќе дојдат резултатите, гинекологот ќе ве повика на разговор.
Ако вашиот примерок е негативен за ХПВ, тоа значи дека е помала веројатноста да имате промени во клетките што може да доведат до рак на грлото на матката. Затоа, нема да се прават дополнителни тестирања на вашиот примерок – гинекологот ќе ве информира дека тестот ви бил негативен и дека треба повторно да се тестирате за една година или подоцна, во зависност од вашата возраст.
Ако вашиот примерок е позитивен на присуство на ХПВ, се прави дополнителна проценка на вашиот примерок . Клетките собрани за време на тестот се гледаат под микроскоп за да се види дали почнале да се развиваат некакви промени. Ако клетките изгледаат нормално, треба да направите уште еден ПАП тест за една година. Ако се пронајдат промени во клетките, најверојатно ќе бидете повикани на подетлна проценка во гинеколошка клиника за колпоскопија, процедура со кога подетално се прегледува грлото на матката со камера.
Честите брисеви и прегледи кај лекар може да ви помогнат да спречите здравствени проблеми или рано да ги идентификувате ризиците, за да започнете со лекување што е можно поскоро. Во повеќето случаи, доволно е да одите на преглед еднаш годишно, така што можете однапред да го испланирате и нема да ви одземе премногу време, а може да ви помогне да останете здрави.
