Речиси секоја ставка која ја проверувате има свои референтни вредности и се толкува во склад со нив. За да знаете сами да направите проценка дали резултатите ви се во ред или не, ви даваме вистински насоки. Една од најважните работи е проверката на леукоцитите т.е. белите крвни зрнца. Кога бројот на тие леукоците е намален, тоа се нарекува леукопенија. Референтните вредности за леукоцитите се 4.0-10.0*109/L. Леукопенијата е состојба која ја карактеризира намален број на леукоците под долната граница, односно под 4000 по микролитар. Вака мал број леукоцити може да е последица на недостаток на хранливи материи, некои инфекции, болести кои влијаат на коскената срж, автоимуни пореметувања, како и одделни хемотераписки агенси. Малиот број на леукоцити доведува до слабеење на имуниот систем и го зголемува ризикот од појава на инфекции.
Причини за намален број на леукоцити во крвта
Малнутриција (лоша исхрана)
Недостатокот на минерали и витамини, како и некои видови анемија влијаат на создавањето и созревањето на бели крвни зрнца, па како резултат на тоа доведуваат до намалување на нивното ниво во крвта. Недостатокот на цинк, бакар, како и пернициозна анемија (недостаток на витамин Б12) можат да бидат причина за намалениот број на неутрофили, а со тоа и причина за намалениот број на леукоцити.
Инфекција
Патогенезата (биолошки процес за создавање и развој на болести) на некои вируси и бактерии предизвикува оштетување на леукоцитите и за последица има забрзано намалување на нивниот број во првите два дена од инфекцијата. Ваквата леукопенија може да трае од 3 до 7 дена, а карактеристична е за вирусниот хепатитис, голема сипаница, тифус… И за СИДА-та е карактеристично сличното намалување на бројот на бели крвни зрнца (особено Т-лимфоцити) до кои доаѓа од 6 до 12 недели по инфекцијата. Оваа фаза ја следи зголемен број на леукоцити, но не и до граници на нормалното. Леукопенијата трае додека вирусното оптоварување расте.
Автоимуни пореметувања
Некои автоимуни болести ги карактеризира уништување на хематопоетските матички клетки, како и зрелите леукоцити заради што нивниот број е намален. Во таквите заболувања спаѓаат системскиот еритемски лупус, ревматоидниот артритис и целијакијата.
Хиперспленизам
Слезината е задолжена за уништување на старите и оштетени крвни клетки. Хиперспленизмот се однесува на состојбата која се карактеризира со прекумерно активна слезина која прерано ги уништува крвните клетки. Ова за последица го има намалениот број на сите клетки во крвта. Покрај леукопенијата во другите знаци и симптоми спаѓаат и спленомегалијата (зголемена слезина), како и болка во стомакот и надуеност. Хиперспленизмот се јавува кај цироза на црниот дроб, маларија, Фелтиев синдром, саркоидоза…
Миелодиспластичен синдром
Заболувањата кај кои доаѓа до оштетувања или дефект на миелоидните клетки (клетки кои се наоѓаат во коскената срж и создавањето крвни клетки) се ставаат по заедничко име миелодиспластичем синдром или прелеукемија. Во бројни случаи невозможно е да се идентификува причината, а пациентите во раните фази најчесто се асимптоматични. Заболувањето се открива случајно најчесто при рутинска контрола на анализата на крв или при испитување на некоја друга болест или состојба. Меѓутоа, симптомите како што се заморување, општа слабост, краток здив, избивање модрици и сл., можат да укажуваат на присуство на миелодиспластичен синдром.
Карцином
Иако карциномите на крвта и коскената срж ги карактеризира зголемено производство на бели крвни зрнца, оние видови кои доведуваат до неконтролирана пролиферација на незрелите клетки (множење на клетките со делба) предизвикуваат леукопенија. Ова се јавува затоа што како резултат на порастот на толку абнормални незрели клетки доаѓа до нивно таложење и ограничување на нормалниот развој на здрави бели крвни зрнца. Последица на овој процес е дека бројот на бели крвни зрнца во крвта е низок. Во примерите спаѓаат мултиплиот миелом, акутната лимфобластична леукемија, акутната миелоидна леукемија и некои облици на лимфом. Лозата и стадиумот на созревање на абнормалните клетки го одредуваат исходот во иста мера, како и пролиферацијата на другите бели крвни зрнца што може да доведе до леукопенија или леукоцитоза (зголемен број на бели крвни зрнца).
Лекови
Леукопенијата се јавува и како несакано дејство на имуносупресивните лекови, нестреоидните антиинфламаторни лекови, како и хемотерапија и радиотерапија, особено во случаите на лекување леукемија. Овие лекови влијаат на пролиферацијата на клетките во крвта и коскената срж и така предизвикуваат намален број бели крвни зрнца. Меѓутоа појавата на леукопенијата зависи од прецизната комбинација и дозирањето на лековите.
Дејство и симптоми
Белите крвни зрнца се задолжени за имунитетот на инфективните агенси и прават важен дел од одбранбената војска на нашиот организам. Со оглед на тоа малиот број леукоцити предизвикува поголема подложност на инфекциите. Повторениот вирусен синуситис и грип, бактериските инфекции, како и бавното опоравување спаѓаат во карактеристичните симптоми на слаб имун систем и можат да укажуваат на ран стадиум на леукопенија. Инфекциите на гастроинтестиналниот тракт, белите дробови и бешиката спаѓаат во типични примери.
Колку е помал бројот на бели крвни зрнца, толку ризикот од инфекција е поголем!
Како да се зголеми бројот на леукоцити?
Личностите кои патат од леукопенија (ниски леукоцити) мора посебно да водат сметка за хигиената, исхраната, како и контактот со други личности затоа што се многу подложни на инфекции и опоравувањето може подолго да трае.
Еве и некои препораки за исхраната за зголемување на бројот на леукоцити:
- Консумирајте пастеризирани сокови и млечни производи;
- Рацете мијте ги со топла вода пред готвење и консумирање храна;
- Користете различни штици за сечење месо и овошје и зеленчук за да одбегнете вкрстена контаминација;
- Термички обработувајте го месото и месните преработки на соодветна температура, а сосовите, чорбите, супите, варивата при подгревање доведете ги до точка на вриење;
- Месото, морските плодови, месото од живина и другата роба која лесно се расипува ставете ги во фрижидер брзо по купување или готвењето, надвор не смеат да стојат подолго од час-два.
