Осум месеци откако вирусот SARS-CoV-2 почна да се шири, јасно е дека предизвикува повеќе симптоми отколку што првично се претпоставуваше, а илјадници лица од сите возрасти остануваат болни со недели или со месеци. Поделбата на позитивните пациенти на асимптоматски, оние со благи и оние со тешки симптоми се чини недоволна и премногу поедноставена, бидејќи клиничката слика на заболените многу се разликува, како и последиците од оваа нова болест. Разбирливо е дека на заболените кои имале сериозни симптоми им е потребно долго и сложено опоравување, но студија на Универзитетот Мастрихт потврдила дека и и некои пациенти од категоријата “благо симптоматски“ трпат последици од КОВИД-19 подолго време, понекогаш и со месеци.
Од почетокот на пандемијата вообичаено се смета дека помал дел од заразените, а тоа се вообичаенмо повозрасните лица или оние кои веќе имаат потешки болести, сериозно заболуваат од КОВИД-19, поради што е потреба хоспитализација, а некогаш и интензивна нега. А, повеќе од 80 проценти од позитивните на SARS-CoV-2, објави Светската здравствена организација, не развиват болест или имаат благи симптоми од кои вообичаени се опоравуваат во рок од две недели.
НАЈЧЕСТ Е ИНТЕНЗИВНИОТ ЗАМОР
Сепак, брзо опоравување не е она кое го доживеале илјадници лица во светот, кои се категоризирани како “благи случаи“. Многумина од нив со месеци се борат со долготрајните и исцрпувачки симптоми на КОВИД-19, како што се краток здив, екстремен замор, повремена температура, притисок во градите, главоболки, чувство на срцебиење, потешкотии со концентрацијата, покрај други симптоми.
Холандска студија од јуни опфатила 1.622 лица кои се опоравиле од КОВИД-19 и тие пријавиле бројни долготрајни псоледици од болеста. Не биле хоспитализирани 91 процент од испитаниците, што укажува на тоа дека повеќето од нив биле во групата на “благо симптоматски“. Просечната возраст била 53 години.
Речиси 88 проценти рекле дека чувствуваат траен интензивен замор, а три четвртини од нив дека имаат и недостаток на воздух. Други посточеки симптоми биле: притисок во градите (45%), главоболка (40%), болки во мускулите (36%), забрзан пулс (30%), вртоглавица (29%). Научниците најмногу биле изненадени од фактот дека пред да заболат од КОВИД-19, во општо здравје биле 85% од испитаниците, а еден месец и повеќе по заболувањето, само шест проценти од нив.
Точните билошки механизми на делување на SARS-CoV-2 се уште се непознати и не е јасно зошто некои заболени чувствуваат така долготрајни последици од болеста. Некои лекари сметаат дека тоа се случува кај оние пациенти кај кои вирусот одредено време бил “успиен“ во телото, а потоа се “разбудил“ и во својата активна фаза предизвикал долготрајни симптоми. Оваа хипотеза сугерира дека вирусот може да се оритаи некаде во телото, а тие лица тогаш или се позитивни на тестот или вирусот не може да се докаже со конвенционален тест кој користи брис од нос. Но, според мислењето на имунолозите, поверојатно е дека вирусот тогаш не е во телото, но имуниот систем продолжува прекумерно да работи.
Студија на 143 оздравени болнички пациенти во Италија, објавена во јули, покажала дека 87 проценти од нив „влечеле“ барем еден симптом на КОВИД-19 и 60 дена по болеста. Најчести симптоми биле замор и проблеми со дишењето. Истражување на Американскиот центар за контрола и превенција на болести на 350 лица открила дека околу 60 проценти од болничките пациенти и околу 30 проценти од амбулантите не се опоравиле 14 до 21 ден, откако тестот покажале дека се позитивни.
Оние кои се борат со оваа болест во домашни услови, честопати не добиваат никакво објаснување за нивните долгорочни симптоми.
„Мислам дека овие луѓе се чувствуваат запоставени и никој всушност не се грижи за нив“, смета Тим Спектор, професор по генетска епидемиологија на Кингс Колеџот во Лондон.
Научниците сметаат дека секој десетти пациент има симптоми по 30 дена, а некои од нив се чувствуваат лошо и со месеци. Според проф. Спектор во Велика Британија во моментов може да има околу 250.000 луѓе со долгорочни симптоми, процени Спектор.
