Во случај на многу болести специјалната медицинска рехабилитација претставува ефиксен вид на лекување, неретко и незаменлив. Според Правилникот за специјализирана медицинска рехабилитација како продолжено болничко лекување, тоа значи дека осигурените лица еднаш, но по потреба доколку е неопходно и повеќе пати во годината, можат да користат бесплатно (законска партиципација) бањско лекување, сите облици на кинези терапија на суво и во вода, сите други видови на физикална терапија како електротерапија, хидротерапија, термотерапија, фототерапија, ултразвучна терапија, примена на природни лековити фактори (термоминерална вода, воздушна бања), кардиолошки рехабилитациони постапки и респираторни рехабилитациони постапки.
Ваков тип на рехабилитација во земјава може да добијат пациенти кои имале болест, повреда, како и одредни состојби со следните индикации:
- невролошки заболувања;
- заболувања на срцето и крвните садови;
- ревматски заболувања;
- респираторни заболувања;
- повреди и заболувања на локомоторниот систем;
- онколошки заболувања кај деца до 18 години;
- болести на крвта и крвотворните органи (хемофилија).
Специјализираната медицинска рехабилитација како продолжено болничко лекување се спроведува во текот на целата година, во здравствени установи специјализирани за вршење на медицинска рехабилитација и природни лекувалишта кои имаат склучено договор за работа со Фондот за здравство.
Осигурено лице може да оствари право на ваквов тип на рехабилитација кога по болничкото лекување кај него и понатаму постојат функционални пречки за чие отстранување е неопходно да се продолжи со лекувањето и рехабилитација во специјализирани здравствени установи за таа намена и тоа во следните случаи:
- По завршување на болничко лекување на акутно заболување, состојба и повреда;
- По завршување на болничко лекување на влошено хронично заболување;
- По контролен специјалистички/супспецијалистички преглед за церебрална парализа, мултиплекс склероза кај средно тешки и тешки испади на локомоторен систем, плегии (хемиплегија, параплегија и тетраплегија), тешки парези, ревматоиден артрит, онколошки заболувања кај деца до 18 години и болести на крвта и крвотворните органи (хемофилија).
За да добие ваква можност, пациентот поднесува барање за рехабилитација во рок од еден месец по завршеното болничко лекување. Во случај кога е потребен контролен специјалистички/супспецијалистички преглед правото на рехабилитација може да се оствари најмногу три месеци по завршеното болничко лекување. Доколу болниот не поднесе барање во рок од 30 дена, тој може да си го оствари правото и по истекот на три месеци, но не подолго од шест месеци од завршеното болничко лекување. Пациентите кои прележале инфаркт или хируршка интервенција на срцето како и хируршки зафати на градниот кош со респираторна регија, рехабилитација може да добијат само доколку поднесат барање во рок од три месеци. Правото на специјализирана рехабилитација во случај кога осигуреникот со решение на Фондот било на лекување во странска болница или во приватна здравствена установа во земјава која има склучен договор за услуги кои не се вршат во јавните здравствени установи, се остварува со конзилијарно мислење издадено од соодветната јавна здравствена установа која го упатила на лекување во странство, односно во која продолжува лекувањето.
Продолжената рехабилитација се спроведува како лекување, но и како превенција со цел да не се влошат одредени болести.
Според Правилникот на ФЗОМ некои осигуреници иако ги исполнуваат пропишаните услови, сепак не може да ја користат оваа услуга доколку имаат заболувања кои претставуваат контраиндикација за користење на рехабилитација. Такви болести и состојби се:
- акутна психоза, асоцијално однесување или склоност кон самоубиство;
- акутна инфективна болест и фебрилна состојба;
- декомпензација на витални органи;
- малигни болести во стадиум на егзарцербација и декомпензација;
- терминална фаза на болеста;
- патолошка бременост;
- сенилна деменција и тежок облик на генерализирана артериосклероза;
- нестабилна ангина пекторис;
- неконтролирани аритмии на срцето;
- флеботромбоза на длабоки вени на нозе;
- имобилизација кај која не може да се спроведе рехабилитационо лекување.
Правото на медицинска рехабилитација со решение од Фондот се остварува врз основа на:
- Отпусно писмо за завршено болничко лекување;
- Конзилијарно мислење на издадено од ЈЗУ/ПЗУ од болничка здравствена заштита со склучен договор со Фондот, а каде осигуреното лице било на болничко лекување;
- Мислење на Лекарска комисија на Фондот.
Специјализирана медицинска рехабилитација може да трае најмногу 21 ден. Исклучок се прави единствено во случај на церебрална парализа за децата до тригодишна возраст и тогаш рехабилитацијата може да трае до 30 дена и тоа до четири пати во текот на годината. За деца над тригодишна до 14-годишна возраст може да трае до 30 дена два пати во текот на годината. Децата до тригодишна возраст имаат и право на придружба, за што одлучува Лекарската комисија при ФЗОМ.
