Повеќето дијагностички и тераписки постапки, болниот го прифаќа со информирации и писмена согласност. Се подразбира дека пациентот ја потпишува согласноста откако лицето што ќе го изведува прегледот или медицинската процедура ќе го запознае со целта, можните исходи, како и ризиците на постапката. Но, исто така секој пациент има право да прифати или да одбие одредена дијагностичка, односно тераписка постапка, освен во случај на неодложлива медицинска интервенција чие непревземање би го загрозиуло животот и здравјето на пациентот или би предизвикало трајни оштетувања на неговото здравје.
Како што постои образец за согласност, така постои и образец – изјава за одбивање на одредена дијагностичка, односно тераписка постапка, а со посебен правилник, го пропишува министерот за здравство.
КАКО Е РЕГУЛИРАН ОВОЈ ДЕЛ ОД ЗАКОНОТ ЗА ЗАШТИТА НА ПРАВАТА НА ПАЦИЕНТИТЕ?
Правото на пациентот на учество во одлучувањето го опфаќа правото на информираност и правото на прифаќање или одбивање на определена медицинска интервенција. Правото на пациентот на учество во одлучувањето може да се ограничи по исклучок само кога тоа е оправдано со здравствената состојба на пациентот, во случаите и на начин уредени со Законот за заштита на правата на пацинети.
Пациентот има право, во сите фази на здравствената заштита, да биде потполно информиран за:
- Својата здравствена состојба, вклучително и за медицинската процена на резултатите и исходот на одредена медицинска интервенција, како и нејзините најчесто очекувани компликации
- Препорачаните медицински интервенции, како и планираните датуми за нивно спроведување (програма за третман и рехабилитација)
- Можните предности и ризици при спроведувањето, односно поради неспроведувањето на препорачаните медицински интервенции
- Своето право на одлучување за препорачаните медицински интервенции
- Можните замени за препорачаните медицински интервенции
- Причините за евентуалните разлики на постигнатиот резултат од медицински интервенции во однос на очекуваниот
- Текот на постапката при укажувањето на здравствената заштита
- Препорачаниот начин на живеење
- Правата од здравствената заштита и здравствено осигурување, како и постапката за остварување на тие права
Сите овие информации на пациентот мора да му се дадат на разбирлив и соодветен начин за него, со минимизирање на техничката, односно стручнатa терминологија, со цел да се добијат податоците од важност за третман на пациентот.
Секој пациент има право, со писмена и потпишана изјава да одбие прием на информација за природата на својата здравствена состојба и очекуваниот исход на предложените или преземени медицински интервенции.
Пациентот не може да се одрече од правото на информација во случаите во кои мора да биде свесен за природата на својата болест, за да не го загрози здравјето на другите.
Истовремено, пациентот има право да прифати или да одбие определена медицинска интервенција, освен во случаите на медицински интервенции чие одложување или непреземање би го загрозило животот и здравјето на пациентот, односно животот и здравјето на други лица или би предизвикало привремено или трајно оштетување на неговото здравје, односно здравјето на други лица. Прифаќањето или одбивањето на определена медицинска интервенција пациентот го изразува со потпишување на изјава.
Формата и содржината на образецот на изјавата за согласност, како и на изјавата за одбивање на определена медицинска интервенција, ги пропишува министерот за здравство. Слепо лице, глуво лице кое не знае да чита, немо лице кое не знае да пишува и глувонемо лице, прифаќањето или одбивањето на определена медицинска интервенција го врши со изјава дадена пред двајца сведоци.
