Хуманиот папилома вирус (Human Papiloma virus, HPV) е најчесто сретнуваниот сексуално пренослив вирус кој ги напаѓа кожата и слузокожата на различни делови од човековото тело. Подеднакво ги погодува и мажите и жените. Најчесто ги засега младите лица веднаш по стапување во сексуални односи.Секој човек со започнат полов живот може да се зарази со ХПВ за време на половиот акт. Многу луѓе заразени со ХПВ може да не покажуваат никакви знаци или симптоми.Тоа значи дека тие можат да го пренесуваат вирусот на други без да знаат за тоа. Се пренесува преку полов пат најчесто при вагинален, анален и орален контакт и неполов пат од мајка на новородено или преку облека.
Гледајте го подкастот со проф.д-р Катарина Ставриќ специјалист педијатар-имунолог
Хуман папилома вирус или скратено ХПВ е најчестиот сексуално пренослив вирус. Станува збор за група на вируси кои ја инфицираат кожата или различни мукозни мембрани. Подеднакво ги погодува и мажите и жените. Најчесто ги афектира младите лица веднаш по стапувањето во сексуални односи. Повеќето од инфекциите не се опасни, но одредени типови на ХПВ може да предизвикаат генитални брадавици и неколку видови на рак, од кои се издвојува ракот на грлото на матката. Сето ова може да се превенира со вакцината против ХПВ. На оваа тема разговараме со проф. д-р Катарина Ставриќ, специјалист педијатар-имунолог и професор на Медицинскиот факултет во Скопје. Подкаст од областа на педијатрија, заштита и превенција на здравјето на децата. Сите права се задржани – Pedijatar.mk – март 2023
Кофактори на ХПВ инфекцијата?
Рана возраст на прв сексуален контакт, број на сексуални партнери, сексуално однесување на партнерот, пушење на цигари, нарушување на имуниот систем , долготрајна употреба на контрацептиви и др.
Што предизвикува ХПВ инфекцијата?
ХПВ типовите 6 и 11 се најчести причинители на гениталните брадавици. Во текот на животот најмалку 10% од мажите и жените имаат генитални брадавици. ХПВ типовите 16 и 18 се најчести причинители на ракот на грлото на матката. Според Светска здравствена организација (СЗО) над 630 милиони луѓе во светот се заразени со ХПВ,а тката заболуваат надсекој година од рак на грлото на матката умираат над 250.000 жени во светот. Ракот на грлото на матката во Македонија кај жените на возраст од 15 до 44 години е на второ место веднаш после ракот на дојката.
Дали можеме да се заштитиме ? Како?
ХПВ вакцинација и редовните гинеколошки прегледи и ПАП тест за раната детекција на предраковите промени.
ХПВ вакцина –Оваа вакцина е направена со рекомбинантна технологија од квасни габички и содржи т.н прочистени слични на вирус честички (virus like particles ) од четирите ХПВ типови 6,11,16 и 18 кои делуваат по принцип на имуна меморија што претставува основа за долготрајна заштита.
Дали ХПВ вакцината е безбедна ?
Вакцината е тестирана и одобрена од ФДА (Агенција за храна и лекови во САД ) и е препорачана од медицински и лекарски здруженија во над 120 земји. Вакцината не содржи вирусна ДНА што значи дека не може да предизвика ХПВ инфекција или болест. Вакцината е со потврдена ефикасност, имуногеност како и исклучително добар профил на подносливост и безопасност. Направените студии докажуваат ефикасност за 5,5год, но студиите за имуногеност продолжуваат во период до 10 години. Досега во светот се дадени над 50 милиони дози и при сите испитувања и спроведени вакцинации ,вакцината била добро поднесувана.
Кој се може да биде вакциниран?
ХПВ вакцината е препорачна за девојчиња на возраст од 9-26 години. Во Македонија воведена е во редовниот календар како задолжителна вакцина за девојчиња на 12 годишна возраст и ја вршат службите за вакцинација од Здравствените домови во Р. Македонија, кои го спроведуваат и вакцинирањето со останатите вакцини. Вакцинацијата се врши во училиштата или во службите за вакцинација според изготвени планови за вакцинација.
Зошто е избрана 12 годишна возраст кај двојчињата за редовна вакцинација?
ХПВ вакцинација ќе има најолема здравствена корист и ќе стимулира создавање на имунитет, ако се даде на младата популација пред да се заразат со вирусот односно пред да почнат да имаат активен полов живот.
Како се дава ХПВ вакцината?
Вакцината се дава во три дози: прва доза на одбран ден, втора доза по 2 месеци од првата и третата доза по 6 месеци од првата доза.
Што е потребно пред вакцинирање?
Важно е на лекарот да му се нагласи: дали сте имале алергиска реакција на квасец , ослабен имунолошки систем, бременост, зголемена температура и друга терапија.
Дали има можност од појава на несакани ефекти?
Како и кај другите вакцини така и кај ХПВ вакцината може да се забележат несакани реакции. Несакани реакции се од типот на: болка, оток, црвенило, чешање на местото на апликација, лесно покачена температура, гадење и вртоглавица. Тие реакции се минливи и се губат за кратко време. При евентуална појава, задолжително консултирајте се со вашиот лекар.
