Прекумерно спиење: што е тоа, зошто се случува и како да го сопреме?

Сите знаеме луѓе кои се чувствуваат добро по шест часа сон. Има и такви луѓе  кои  имаат навика да  си легнат со кокошките  во 21 часот за да можат да се разбудат со светли очи и со бушава фризура во 7 часот наутро. Што и да функционира за вас веројатно е  добро според лекарите. о повеќето случаи, луѓето кои премногу спијат (хиперсомнија) спијат девет или повеќе часа во текот на ноќта, со недели во исто време, и сè уште се будат со чувство на умор и несоодветна состојба.

Нормално е да се преспие повремено, но понекогаш може да има основна причина
Сите сме биле таму: го преболувате грипот … или започнувате ригорозна рутина за вежбање … или се опоравувате од непријатна операција. Или едноставно имавте долга, напорна, непријатна недела. И сега ти. Само. Не можам да станам од кревет.

Ако сте загрижени за тоа што се случува со вас, смирете се – специјалистот за спиење Мишел Дреруп, PsyD, DBSM, има добри вести.

„Понекогаш, на вашето тело му треба само малку дополнително време за опоравување“, вели д-р Дреруп. „Секаков вид повреда или болест, па дури и распоред на работа што ве спречува да спиете доволно, може да предизвика понекогаш да спиете подолго од вообичаеното. Генерално не е ништо за грижа“.

Од друга страна, понекогаш премногу спиење навистина е нешто што треба да ве загрижи. Д-р Дреруп не води низ разликите.

Што се смета за премногу спиење?
Според Центрите за контрола и превенција на болести на САД (ЦДЦ), на возрасните обично им треба помеѓу седум и девет часа спиење секоја вечер. За тинејџерите, на возраст од 13 до 18 години, условот за спиење е малку подолг: ЦДЦ препорачува помеѓу осум и 10 часа навечер.

Но, има простор за индивидуални варијации во рамките на овие проценки. Сите знаеме луѓе кои се чувствуваат добро по шест часа сон. Има и такви луѓе  кои  имаат навика да  си легнат со кокошките  во 21 часот за да можат да се разбудат со светли очи и со бушава фризура во 7 часот наутро. Што и да функционира за вас веројатно е  добро според лекарите.

Освен ако вашите навики за спиење не влијаат на вашето секојдневно функционирање, вели д-р Дреруп. Тоа може да значи дека имате проблеми да стигнете на работа, да посетувате часови, да одите на состаноци и да се држите во чекор со рутинските барања на секојдневниот живот, како што се јадење, одржување лична хигиена, плаќање сметки и грижа за деца или други издржувани лица. Во тој момент, разумно е да се грижиме.

Како да препознаете дали премногу спиете
Во повеќето случаи, луѓето кои премногу спијат (хиперсомнија) спијат девет или повеќе часа во текот на ноќта, со недели во исто време, и сè уште се будат со чувство на умор и несоодветна состојба. „Заедничко искуство со преспиењето“, забележува д-р Дреруп, „е тоа што колку повеќе спиете, толку полошо се чувствувате“.

Еве некои други можни знаци на преспиење:

Спиете  не слушајќи го вашиот аларм.
Се будите со алармот, но го исклучувате и повторно спиете.
Се будите, но не можете да станете од кревет.
Повеќето денови се будите со главоболка. (Ова може да биде и симптом на апнеја при спиење.)
Секогаш се чувствувате поспано, без разлика колку спиете.
Никогаш не се чувствувате освежени.
Ако овие однесувања продолжат повеќе од шест до осум недели, размислете за разговор со давател на здравствена заштита.

Вообичаени причини за прекумерно спиење
Рутинското прекумерно спиење е симптом на основно нарушување, а не нарушување само по себе. Значи, утврдувањето на основната причина е важен дел од добивањето ефективен третман.

Според д-р Дреруп, две нарушувања се главните виновници:

Нелекувана апнеја при спиење, нарушување што предизвикува да престанете да дишете додека спиете. Кога тоа ќе се случи, вашиот мозок се обидува да ве заштити така што ќе ве разбуди доволно за да дишете. Но, постојаното будење – луѓето со тешка ноќна апнеја можат да се разбудат повеќе од 30 пати на час! – спречува здрав, мирен сон.
Дневната поспаност, утринските главоболки и исцрпеноста при будењето се вообичаени знаци на апнеја при спиење, „Бидејќи предизвикува фрагментиран, нарушен сон“, објаснува д-р Дреруп. „И дури и кога луѓето со апнеја при спиење спијат подолго, тие не се чувствуваат подобро бидејќи нарушувањето продолжува“.
За среќа, апнеја при спиење е релативно лесно да се дијагностицира и управува со помош на давател на здравствена заштита или специјалист за спиење.
Големо депресивно растројство, нарушување на расположението кое предизвикува постојани чувства на тага, губење на интерес за активностите во кои порано уживавте и нарушувања на размислувањето, меморијата, јадењето и спиењето. „Луѓето со депресија можат да преспијат затоа што едноставно не се чувствуваат како да се соочуваат со денот“, објаснува и д-р Дреруп. „Постои смисла дека останувањето на спиење е еден вид бегство, начин да се избегне соочување со животот“.


Дури 15% од луѓето со депресија доживуваат прекумерно спиење. За среќа, депресијата може да се дијагностицира и лекува. Со ефективен третман, симптомите, вклучително и прекумерното спиење, обично може да се контролираат.

Други состојби понекогаш поврзани со прекумерно спиење вклучуваат:

Нарколепсија.
Хронична болка.
Хипотироидизам.
Одредени лекови.
Нарушувања на употребата на супстанции.

Понекогаш може да биде тешко да се каже која е причина, а која последица, забележува д-р Дреруп. „Повеќето асоцијации имаат тенденција да бидат двонасочни, што значи дека ефектите можат да одат на двата начина. На пример, депресијата може да предизвика прекумерно спиење, а прекумерното спиење може да ја влоши депресијата. Или хроничната болка може да предизвика прекумерно спиење, но предолгото останување во кревет може да ја влоши хроничната болка“.

Како се третира прекумерното спиење?
Бидејќи правилниот третман за прекумерно спиење зависи од познавањето на причината, вашата прва станица треба да биде матичен лекар или давател на примарна здравствена заштита, советува д-р Дреруп.

„Ако пријавите дека ‘рчите и се будите со вдишување воздух, вашиот давател на здравствена заштита ќе сака да ја исклучи апнеја при спиење“, вели таа. „Или ако кажете дека едноставно не чувствувате дека можете да станете од креветот, бидејќи не сакате да се соочите со денот или немате на што да очекувате, тие би можеле да предложат да ве прегледаат за депресија“.

Вашиот доктор може исто така да ве упати на клиника за лекови за спиење за понатамошна евалуација. Во тој случај, еве што може да очекувате:

Закажете состанок со специјалист за медицина за спиење за да ја прегледате вашата историја на спиење, моделите на спиење и симптомите.
Студија за спиење, изведена или во лабораторијата за медицина за спиење или во вашиот дом, во зависност од вашите околности.
По студијата за спиење, давателот на здравствена заштита ќе ги прегледа и интерпретира податоците, ќе утврди дали имате медицинска состојба и ќе ја дијагностицира.
Вашиот давател на здравствена заштита ќе ве контактира за да ве извести што откриле (ако нешто) и да даде препораки за следните чекори, вклучувајќи ги и опциите за третман.

Совети како да престанете прекумерно да спиете
Во меѓувреме, д-р Дреруп вели дека има неколку чекори што можете да ги преземете за да управувате со вашите симптоми дома:

Воспоставете постојано време за будење – и држете се до него. „Често го гледаме она што може да го наречете „инерција на спиење“, вели д-р Дреруп. „Тоа е како во физиката: тело во мирување сака да остане во мирување. Но, дополнителен или два часа сон нема да ве натера да се чувствувате подобро. Затоа, поставете постојано време за будење и станете“.
Ставете го будилникот на другата страна од собата. Откако ќе застанете на нозе, можеби ќе можете да продолжите да се движите.
Дајте си причина да станете. Утринскиот состанок или состанокот за појадок со пријател може да ви ја даде мотивацијата за да станете од кревет.
Откако ќе станете, одете директно во бањата, измијте го лицето и измијте ги забите. „До тој момент, можеби ќе откриете дека сте доволно будни за да продолжите да се движите“, вели таа.
Наместете го креветот веднаш штом ќе се разбудите. „Лежењето во кревет, гледањето утрински емисии и одвлекувањето во сон нема да ве натера да се чувствувате поодморени“, предупредува д-р Дреруп. „Ако не е толку лесно да се вовлечете назад во вашите чаршафи, можеби ќе изберете да останете будни“.
Насочете се кон физичка активност веднаш штом ќе се разбудите.
Уште подобро, изведете ја вежбата надвор. „Изложеноста на светлина наутро може да биде многу корисна за зголемување на вашата будност“, поттикнува д-р Дреруп, „и може да ви помогне да се изборите со дел од таа инерција на спиењето. Значи, земете го кучето и одете на утринска прошетка“.
Побарајте помош од  сопругот или сопругата за будење. „Луѓето со кои живеете можеби не сакаат да ве разбудат“, сфаќа д-р Дреруп, „но размислете да побарате нивна помош. Може да ги прашате: „Бидете сигурни дека сум до 8 “ и нека бидат дел од вашиот мотивациски тим.
Размислете за шолја кафе. „За некои луѓе, стратешката употреба на кофеин може да биде корисна“, додава таа. „Додека ви дозволува општо здравје, шолја кафе прво наутро – можеби надвор на внатрешен двор на дневна светлина – може да биде мотивирачки начин да го започнете денот.

 

Izvor>тука