Делумното враќање на нормалното функционирање на секојдневието, во одреден процент го зголеми ризикот на луѓето од изложеност на заразата со коронавирус. Со оглед дека сознанијата за коронавирусот, неговите последици и начин на ширење постојано се менуваат, еве што одговараат епидемиолозите на прашањата за заштита од вирусот, кои секојдневно си ги поставуваме.
Треба ли да се пере облеката по враќање од продавница или од работа?
Сметаме дека препорачаните мерки треба да бидат практични и одржливи. Затоа, со оглед дека не е забележан пренос на КОВИД-19 преку облека, сметаме дека е пожелно лицето да се пресоблече по враќањето дома, но “надворешната“ облека не е нужно веднаш да се испере. Поважно е по пресоблекувањето, хигиенски да се измијат рацете.
Колкав е ризикот вирусот да се задржи на брадата кај мажите кои имаат и треба да се истушираме веднаш по доаѓањето дома?
Зависно од ситуацијата (пример: во ризични простории) може да се размисли и за туширање по враќањето дома. За лицата со брада, не е на одмет да, при хигиенското миење раце, го измијат и лицето и брадата.
Потребно ли е пратките кои ни стигаат преку пошта да се стават во карантин?
Со оглед дека се уште нема докази за пренос на коронавирусот преку пратки, нема потреба за ставање на поштата во кранатин ако се придржувате кон препораките за хигиена на рацете, односно да по отворање на пратката, пакувањето веднаш се фрли во ѓубре, и без допирање на лицето, рацете веднаш се измијат со сапун и вода.
Може ли коронавирусот да се пренесе преку листање весници и списанија?
Во светот не е забележан ниту еден случај на зараза со коронавирус преку весници. Единствено упатство е дека ова е можност да се ослободиме од навиката на лижење на прстите додека ги прелистуваме весниците, што во било кои услови е непрепорачливо и нехигиенски.
Како да постапиме кога ќе донсеме намирници од продавница? Треба ли да ги дезинфицираме?
По пазарувањето намирници, нема потреба сите пакувања да се дезинфицираат, бидејќи повеќето намирници се одлагаат во некој простор каде со тек на време потенцијалните вируси ќе исчезнат. Оние намирници кои имаме намера да ги користиме во период од наредните два-три дена, исто така не треба да се дезинфицираат, но треба да се измијат рацете откако ќе ги допреме.
Секако треба да се придржува до добрата хигиенска пракса во постапувањето со храна, т.е. хигинеско миење на рацете, одржување на работните површини, топлинска обработка на намирниците кои се јадат сурови, избегнување на прекрстена контаминација и добро миење на храната која се јаде свежа (овошје и зеленчук).
Треба ли да се дезинфицира работната површина откако ќе ги распакуваме донесените намирници од продавница?
Работните површини треба редовно да се одржуваат (чистење и дезинфицирање по потреба), па така и по раскревање и распакување на купените намирици. Работната површина треба да се исчисти со детергент и вода, а ако таа е видно чиста, да се пребрише со дезинфициенс. Секако, после сето ова надеведо, рацете мора да се измијат.
Го убиваат или високите или ниски температури вирусот? Како УВ зраците влијаат на коронавирусот?
Температурите повисоки од 60 степени го инактивираат коронавирусот, па така и топлинската обработка на храната, како и перењето на облеката над 60 степени ќе го инактивираат вирусот, а на пониски температури тој преживува.
Се уште нема докази за влијанието на сончевите зраци на коронавирусот со оглед на тоа дека освен УВ зраците и други абиотички фактори, како што е температурата и влагата, може да влијаат на инактивација на коронавирусот.
Во продавниците сите користиме исти корпи или колички. Треба ли сами да ги дезинфицираме?
Во моментов во секоја продавница на влезот се наоѓаат средства за дезинфекција и тие освен за дезинфекција на рацете, треба да се употребат и за дезинфекција на рачките на количките и корпите. Во продавниците е препорачано и зачестена дезинфекција на површините кои најчесто се допираат, а тоа секако се рачките на количките и корпите. Исто така, треба да се избегнува допирање на лицето за време на пазрување.
