ШТО МОРА ДА ЗНАЕТЕ ЗА СКОЛИОЗАТА?
Хирургот д-р Џонатан Расули, експерт за деформитети на ‘рбетот во универзитетската болница Стејтен Ајленд, објаснува дека станува збор за деформитет на трупот што вклучува морфолошки промени и трансформација на’ рбетот. Често се јавува кај сите возрасни групи, но најчесто кај млади и возрасни кои боледуваат и од остеопороза. За среќа, често нема симптоми, но може да се појави болка.
Хирургот д-р Ник Газаријан од Меморијал хоспитал појаснува дека сколиозата се однесува на искривување на ‘рбетот, а постојат и различни видови на сколиоза, а најчесто се дијагностицира онаа кај децата кога ќе настапи периодот на рапиден раст. Поврзана е со генетиката и е почеста кај жените.
Најчестиот тип на сколиоза е идиопатската сколиоза која зафаќа околу 80-90% од сите луѓе со сколиоза. Класификацијата “идиопатска“ значи дека потеклото на болеста е непознато. Групата на сколиоза е поделена се дели во 3 подгрупи кои се определуваат според периодот кога се првпат откриени: А) Инфантилна идиопатска сколиоза: возраст од 1 до 3 години (поизразена кај момчињата), Б) Јувенилна идиопатска сколиоза: возраст од 4 до 9. години (кај двата пола), В) Адолесцентна идиопатска сколиоза: возраст од 9 до 17 години (поизразена кај девојчињата), се претпоставува дека причината е наглиот раст при влегувањето во пубертет. Сите 3 групи бараат третман. Г) Идиопатска адултна-дегенеративна сколиоза подразбира зрела возраст и кај некои пациенти значи и рецидив и прогресија на болеста проследена со болка во долниот дел на грбот.Сегментална нестабилност, остеопенија, остеопороза и појава на болни синдроми на ‘рбетот. Оваа група бара третман во форма на зачувување на состојбата и спречување на понатамошна прогресија.
Во повеќето случаи, раната појава на сколиозата е поврзана со некои други состојби, а кога станува збор за сериозни проблеми како бениген или малигнен тумор на ‘рбетот, потребна е интервенција на хирург.
КОЈ Е ВО РИЗИЧНАТА ГРУПА?
Д-р Расули објаснува дека идиопатската сколиоза често се јавува кај млади луѓе, но и кај повозрасни лица со остеопороза. Не е познато зошто, но веројатно се работи за комбинација на генетика и надворешни фактори. Адолесцентната сколиоза која се дијагностицира кај млади луѓе, доколку навреме се препознае, лесно ќе се забави и нема да бара хируршки третман.
Д-р Газаријан додава дека идиопатската сколиоза почесто се јавува кај жените, а може да биде предизвикана од различни фактори, вклучително и генетиката. Бидејќи сколиозата може да се влоши со текот на времето, неопходно е постојано да се следи состојбата кај лекар.
ДЕГЕНЕРАТИВНА СКОЛИОЗА
Лекарите објаснуваат дека во овој случај, пациентот развива искривување на ‘рбетот како резултат на истрошеноста на истиот или траума, операција на ‘рбетниот столб или прогресија на сколиозата во адолесценцијата. Појавноста се зголемува со возраста. Многу луѓе нема да имаат никакви симптоми додека сколиозата поврзана со возраста не стане дополнително оптоварување на ‘рбетот.
Во овој случај, раните симптоми вклучуваат болка во долниот дел од телото и вкочанетост. Како што напредува состојбата, може да се појави и чувство на слабост, грчеви и силни болки во нозете и грбот, а постојаниот напор да се “фати“ вистинската поза го отежнува секојдневниот живот. Важно е рано да се откријат типичните карактеристики на сколиозата и преку третман да се врати ‘рбетот во нормална физиолошка положба и да се запре прогресијата на болеста што е можно повеќе со синергија на пациентот, семејството, физиотерапевтот, ортопедот. Акцентот е ставен на мултидисциплинарниот пристап и менувањето на сите секојдневни и животни обрасци. Прегледите при појавата на симптоми може да вклучуваат лекарски преглед, рендген на ‘рбетот, како и КТ и МРИ за да се дефинира анатомијата.
КАКО СКОЛИОЗАТА ВЛИЈАЕ НА СЕКОЈДНЕВНИОТ ЖИВОТ?
Во повеќето случаи, нема силни симптоми кои би можеле да влијаат на животот, но некои може да доживеат болки во грбот и проблеми со прифаќање на изгледот како резултат на сколиоза. Во ретки случаи, може да се појават големи проблеми како отежнато одење. Најважно е да се започне рано со терапија за да се спречат многу тешки исходи.
