Болка во дојките кај жените може да се јави во кој било период од животот и е позната како масталгија. Додека кај најмалку 70 % од женте се јавува болка во дојките во некој период од животот, само околу 15 % се третираат медикаментозно. Тежината и локацијата на болката варираат. Болка може да се појави во едната или во двете дојки или во пазувите. Интензитетот на болката варира од слаб до интензивен и типично се опишува како засилена чувствителност, остра болка, болка во вид на жарење односно напнатост во дојките.

Хормоналните промени поради месечниот менструален циклус, бременоста, лактацијата и менопаузата имаат значаен удел во појавувањето, како и во карактерот на болката во дојките.

Болка во дојките може да се појави пред или после менопаузата, но е најчеста кај млади жени во периодот на перименопаузата, додека се уште постои интензивна хормонска активност.

Најчести причини за болка во дојките

Цисти – без разлика на големината или обликот на дојките, некои имаат поголем ризик за појава на различни болни состојби. Повремено во дојките може да се развијат промени на ниво на каналите или на самите жлезди кои резултираат со формирање на цисти. Цистите се шуплини исполнети со течност кои може да бидат меки или цврсти, со или без болки. Големината на цистата варира во текот на месечниот циклус, што укажува на нивната хормонска природа. Исто така, многу често исчезнуваат кога ќе настапи менопаузата.

Лекови – исто така, може да бидат причина за појава на болка во дојките. Лекови кои може да доведат до ваква состојба се: лекување стерилитет, орална контрацепција, примена на естроген и прогестерон во постменопауза, антидепресиви, метилдопа, спиринолактон, некои диуретици, анадрол, хлорпромазин, селективни инхибитори на серотонин. Лицата со болка во дојките би требало да поразговараат со својот лекар за да се исклучи можноста дека лековите се потенцијална причина за ваквата состојба.

Операција – претходна операција на дојките и формирање на белег исто може да биде причинител за ваквата болка.

Костохондритис – тип на артритис кој се јавува на место каде ребрата и градната коска се спојуваат. Иако оваа состојба не е поврзана со самата дојка, болката со жарење во овој дел може да се поистовети со болка во дојката. Оваа состојба се јавува кај повозрасните и лицата со пореметување на положбата на телото.

Фиброцистична болест – кај жените кои се во перименопауза, како и кај оние во период на постменопауза кои се на супститициона терапија може да се развие промена на дојката во смисла на цврсти, чувствтелни и отечени дојки кои се појавуваат поради насобирање и „заробување“ на течност во нив. Овие промени се често пропратени со формирање на цистични промени во дојките како и со промена на сврзното ткиво на дојката и оваа состојба се нарекува фиброцистична болест на дојките.

Маститис – претставува воспаление на ткивото на дојката кое најчесто се јавува во периодот на лактација кога млечните канали се запушени. Оваа состојба може да се појави и надвор од периодот на доење. Симптомите се зголемена телесна температура, болна чувствителност со локално зголемена температура, отоци и црвенило.

Несоодветен градник – болка може да се појави и поради носење на премногу стегнат или опуштен градник кој неадекватно ги држи дојките, што може да доведе до појава на болка.

Карцином – повеќето карциноми на дојка не предизвикуваат болка во нив. Сепак, инфламаторниот карцином и некои тумори може да доведат со појава на чувство на нелагодност во дојките, напнатост, па и појава на болка. Доколку постои тврдост во дојката, болката не поминува, секреција од брадавиците, симптоми на инфекција кои долго траат, потребно е да се посети лекар.

Болката во дојките се класифицира во две основни категории: циклична и нециклична.

Цикличната болка се опишува како болка која е во корелација со хормоналните промени во текот на месечниот менструален циклус. Оваа болка се појавува или влошува во текот на две недели пред циклусот. Овој тип на болка е одговорен за 75 % од тегобите поврзани со дојките. Цикличната болка најчесто се јавува од 20 до 40-тата година. Локализирана е во горните надворешни квадранти на двете дојки, како и повремено во пределот на пазувите.

Нецикличната болка се разликува од цикличната и воопшто не е врзана со циклусот. Има тенденција да се појави кај жените во постменопауза меѓу 40 и 50-тата година од животот. Овој тип на болка често се опишува како константно или повремено чувство на напнатост, жарење и воспаление. Се јавува во еден квадрант на дојката, а може да биде предизвикана и од повреда.