Последниве неколку децении утврден е значителен пораст на преваленцијата на астма кај децата и младите адулти, особено во западните индустријализирани земји. На тоа укажуваат бројни студии од Австралија, САД, Англија, Скандинавија кои се правени на иста популација или етничка група, на исто подрачје и со иста методологија во одреден период и по одреден временски интервал. Но, резултатите од ISAAC студијата публицирани во 2007 година, во однос на трендот на преваленцијата на астма за временски период од 5 до 10 години. Кај возрасна група од 13 до 14 години од 56 земји во светот и кај возрасна група од 6 до 7 години од 37 земји во светот, покажува намалување во земјите со претходна висока преваленција (земји од англиското говорно подрачје и Западна Европа) и зголемување во регионите со претходна ниска преваленција (Африка, Латинска Америка, делови од Азија) на симптомите на астма, т.е. намалување на претходно утврдените интернационални разлики.
Во однос на преваленцијата на астма дијагностицирана кога било во животот, утврден е сигнификантен пораст кај двете испитувани возрасни групи, што се смета дека се должи веројатно на зголемената свест за оваа болест и/или на подобрената дијагностика.
Намалување на преваленцијата на симптомите на астма и зголемување на преваленцијата на дијагностицирана астма се регистрирани за период од четири години (2002-2006), кај возрасната група од 13 до 14 години и во Македонија.
ПРИЧИНИ
Како што се уште не се познати причините за пораст на преваленцијата на астма во последниве децении, исто така не се познати причините за неодамна утврденото нејзино намалување во горенаведените региони. Бидејќи е малку веројатно дека дошло до промена на генетските фактори во текот на последниве децении, т.е. за краток временски период, сугерирана е улогата на надворешните фактори и нивната промена. ISAAC студијата испитува голем број хипотези за надворешните фактори кои би можело да бидат причина за широката варијација во преваленцијата на астма низ целиот свет и нејзиниот пораст.
Како можни причини се испитуваат променетата концентрација на алергени поради климатките промени и модерниот начин на живеење; зголеменото аерозагадување во внатрешната и надворешната животна средина; променетата исхрана со намален внес на свежо овошје, зарзават, риба и други продукти кои се извори на антиоксиданти и омега 3 масни киселини; зголемената преваленција на дебелина; намалената физичка активност која е последица на современиот начин на живеење; намалената зачестеност на инфективни болести со подобрениот животен стандард; имунизацијата и намалувањето на бројноста на семејствата; и зголеменото користење на парацетамол како егзоген оксиданс.
Со оглед на тоа што преваленцијата на астма е повисока во еконосмки развиентите земји, се смета дека “западниот начин на живеење“ со фактори од се уште недеволно позната природа е одговорен за порастот на преваленцијата на астма.
(Продолжува)
