Пишува: Прим. д-р Иванка Стефановска
ортопед
Синдромот карпал-тунел е заболување на дланката, кое настанува поради притисок на нервот што ги инервира (пренесува дразби) палецот, показалецот и средниот прст во рачниот зглоб, поради што почнуваат да се губат и силата и осетот во раката. Така, на оние што го имаат овој синдром почнуваат да им испаѓаат работи од рацете или ноќе се будат поради трпнење на дланката.
Се смета за болест на модерното време или, подобро кажано, болест со модерни причинители.
ЗОШТО НАСТАНУВА СИНДРОМОТ?
Во пределот на рачниот зглоб, рачните коски формираат вдлабнување во кое се сместени тетивите што ги движат прстите, а преку нив нервот. Одозгора преку тие структури се наоѓа лигамент што го ограничува просторот во тој дел. Поради премногу работа и активности, ревматоиден артритис или од други воспалителни реакции на тетивите, се собира течност и се прави притисок на самиот нерв, па тој нема каде да се шири и да се релаксира.
Пациентите тоа го чувствуваат како трпнење, што најчесто почнува како ноќно трпнење на дланката, или поточно на првите три прсти. Тие се будат и ако трпнењето е на левата рака може да помислат дека се работи за срцев удар. Подоцна дланката почнува да трпне и прекуден. Потоа се случува чувство на слабост на дланката, особено кога треба поголемо „запнување“, на пример да отвори шише. Тие испуштаат предмети од рака, што значи дека ги губат и стисокот и осетот.
Во поново време една од почестите причини за појава на синдромот е работата со компјутерско глувче, бидејќи, раката цело време е подигната во дланката, се користат показалецот и средниот прст за кликање, при што тетивите во тој дел се оптоварени.
ЛЕКУВАЊЕ
Синдромот карпал-тунел се лекува со мала хируршка интервенција, при која се прави расекување на лигаментот што го притиска нервот, со локална анестезија. Зафатот е амбулантски и пациентот за 2-3 часа си оди дома. По интервенцијата синдромот не се појавува повторно, освен кај пациентите на дијализа, кај кои поради дијализата им се таложат супстанции на тој дел од дланката. Сите проблеми на раката што се јавуваат како резултат на дегенеративни промени на тетивите се почести кај жените, бидејќи тие немаат многу силни мускули на рацете.
Со текот на годините, особено во климактериум, мускулната маса се заменува со масно ткиво и силата се намалува. Во тој период се јавува остеопороза, остеопенија на скелетот. Кога имате таква ситуација, а жената сака да ги врши работите што ги вршела и порано и сака да крене нешто тешко, таа го крева со дланки, оптоварувајќи ги сите тетиви што се на рацете. Така оптоварени побрзо развиваат воспалителни реакции. Притоа, сите симптоми како што се штракачки прсти, болки околу тетивите, карпален тунел, се резултат на тоа.
Оваа болест станува модерна зашто денес брзо се губи мускулната маса, бидејќи малку луѓе имаат редовен режим на вежбање и одржување на мускулната маса.
Кога ќе се појави трпнењето на трите прста се прави електромиографско испитување, односно испитување на спроводливоста на средишниот нерв што ги инервира тие прсти. Тоа испитување се прави затоа што некогаш причинител може да биде притисок во вратот од спондилозни промени, а корените на тој нерв се околу вратот. Ни треба јасен доказ дека притисокот е во рачниот зглоб или во вратот или и на двете места, што честопати се случува. Ако е само во рачниот зглоб, лекувањето е дефинитивно и многу успешно, а ако е и на двете места, ќе има мало олеснување, бидејќи дел од симптомите ќе се намалат со елиминација на притисокот во рачниот зглоб.
